|
آرژانتین
آرژانتین جومهوریتی گونئی آمریکا قارّه‌سینده یئرلَشن بیر اؤلکه دیر. باشکندی بوئنوس آیرس شهریدیر. آرژانتین گونئی آمریکا قارّه‌سینین جنوبوندا یئرلشیر و آند داغلاری و اطلس اوقیانوسونون آراسیندا یئر تۇتور. آرژانتینین ساحیل خطّینین اوزونلوغو ۴۹۸۹ کیلومتر دیر. اؤلکه‌نین اهالیسینین بؤیوک اکثریّتی ایسپانیا و ایتالیا موهاجیرلرینین تؤره‌مه‌لریندن‌دیرلر. آرژانتین آدینین معناسی گوموش دور و لاتین دیلیندن تۇتولموشدور. اهالیسینین ۹۰٪-ینین کاتولیک مذهبلری وار. دیناهالینین ۹۰ فایزی کاتولیک‌دیر. ایدماناؤلکهده ان مشهور ایدمان نوعو فوتبول ساییلیر. آرژانتین میلّی فوتبول تاخیمسی دۆنیا روتبه سینده اؤن سیرالاردادیر. تاریخآمریکا قاره‌سی کشف ائدیلدیک‌دن سوْنرا آوروپا دؤولتلری صورتله بۇ قیطعه‌ده موستملکه‌لر یاراتماغا باشلادیلار. ۱۵۳۶-جی ایلده آرژانتینیا گلن ایسپانیالار بوگون بوئنوس آیرئس اولاراق بیلینه‌ن یئرده ایلک موستملکه‌لرینی یارات‌دیلار. لاکین اونلارین بۇ شهرده مسکونلاشماسی یالنیز ۱۸-جی عصرده اوْلدو. آرژانتین ۱۷۷۶-جی ایله قدر ایسپانیانین پرودا یئرله‌شه‌ن عمومی قوبئرناتورلوغو طرفین‌دن ایداره ائدیلیردی. بیر ایلده‌ن سوْنرا لا پلاتا عمومی قوبئرناتورلوغو تشکیل اوْلون‌دو و بوئنوس آیرئس عمومی قوبئرناتورلوغون باشکندی اوْلدو. ۱۸۰۶-جی ایلده بوئنوس آیرئ‌سین اینگیلیسلر طرفین‌دن قیسا بیر مدت ایشغال ائدیلمه‌سی، آرژانتیننین ایستیقلال موباریزه‌سی اۆچون بیر باشلانغیج اوْلموش‌دور. ۱۸۰۸-جی ایلده ناپولونون ایسپانیایا گیرمه‌سی موستقیل‌لیک موباریزه‌سینی سۆرعتلندیردی. اؤلکه ۱۸۱۲-جی ایلده ایستیقلالیلیتینی قازان‌سا دا، ۱۸۱۶-جی ایله قدر موستقیل بیر دؤولت اوْلدوغو رسمه‌ن اعلان ائدیلمه‌دی. ایکینجی دۆنیا ساواشی ارفه‌سینده آرژانتین حکومتلرینین گیزلی و ساتین آلینمیش ناسیست طرفدارلاری آمریکا بیرلشمیش ایالتلری و گونئی یاریمکوره‌سینین دیگر اؤلکه‌لری ایله موناسیبتلرینین گرگینلشمه‌سینه و آرژانتیننین پان-آمریکان تشکیلاتین‌دان چیخاریلماسینا سبب اوْلدو. ۲-جی دۆنیا ساواشی زامانی بیترف اوْلان آرژانتین، ۱۹۴۵-جی ایلین یازین‌دا موتتفیقلر طرفین‌دن محاربه‌یه گیردی. آمریکا بیرلشمیش ایالتلری-این کمکی ایله آرژانتین همین ایلین سوْنونا دوغرو بیرلشمیش میللتلر داخیل اوْلدو و تشکیلاتین مسئله‌لرین‌ده اؤن‌م‌لی بیر رول اوینادی. محاربه‌دن سوْنرا ژنرال اوْلان ژوان دومینگو پرون اؤزونه قوت‌لی بیر مؤقع حازیرلاماغی باجارمیش و ۱۹۴۶-جی ایلین فوریهین‌دا آرژانتیندا باشکان سئچیلمیش‌دیر. یولداشی اوا پرونون یاردیمییلا دینامیک و سرد بیر ایداره قورماغی باشاراراق، زامانین‌دا، سیاسی دستیینی سلاح‌لی قوتلردن آلماغا چالیشان صینیفلره سؤزونو کئچیرمه‌سینی بیلمیش‌دیر. مطبوعاتی بیر دؤولت اورقانی حالینا گتیرمیش و توتالیتار بیر رژیمین باش‌چی‌سی اولاراق اؤزونه داها بؤیوک صلاحیت وئرمه‌سی اۆچون آنا یاسانی دییشدیرمیش‌دیر. پرون، ایشچی صینیفلری آراسیندا چوْخ سئویلمیش و حتی قهره‌مان اولاراق تانینمیش‌دیر. لاکین او، ۱۹۵۵-جی ایلده حربی چئوریلیش نتیجه‌سینده دئوریلمیش، اوزون ایللر سورگون‌ده یاشامیش و سوْنرا دؤنه‌رک ۱۹۷۳-جو ایلده دؤولت باش‌چی‌سی اوْلموش‌دور. بیر ایلل سوْنرا اؤلمه‌سی اوزئرینه ایسابئل پرون اولاراق تانینان اۆچونجو حیات یولداشی دؤولت باش‌چی‌سی اوْلدو. اؤلکه‌نین بیرلیک و برابرلیینی ساخلایامایینجا ۱۹۷۶-جی ایلده اوردو طرفین‌دن دئوریل‌دی.[ آرژانتیننین کؤهنه دؤولت باش‌چیلارین‌دان ژنرال گالتیئر اینگیلیس‌یه عایید، فقط اؤزلرینه چوْخ یاخین اوْلان فولکلاند آدالارینی ۱۹۸۲-جی ایلده ایشغال ائتدی. اینگیلیس ایله اوْلان ساواش‌دا آرژانتین مغلوب اوْلدو و آدالار تکرار اینگیلیس‌نین تابئلیین‌ده قال‌دی جوغرافییاسیآرژانتین اراضی‌سینین جوغرافییاسی مورکّب‌دیر.اؤلکه اراضی‌سی شرق طرف‌دن آتلانتیک اوقیانوسو ایله،باتی طرف‌دن ایسه آند داغلاری ایله ایحاطه اوْلونوب. آند داغلارینین بعضی زیروه‌لرین‌ده دای‌می بوزلاقلار مؤوجوددور.اؤلکینین ان گونئی اراضیلری ایسه آنتارکتی‌دایا یاخین‌لیغی ایله سئچیلیر. اراضی قورولوشو آرژانتین ۲۳ ویلایت‌دن و موختار باشکند اراضی‌سین‌دن عبارت‌دیر.
ایقلیمیآرژانتین اساساً سوبتروپیک (نیمه گرمسیری) ایقلیم قورشاغین‌دا یئرله‌شمه‌سینه باخمایاراق سانتا جروز، جهوبوت، تیئررا دل فوئگو، ریو نئگرو ویلایتلرین‌ده و همچینین آند داغلارین‌دا و داغتیی اراضیلرده قار یاغماسی عادی بیر حال‌دیر. قئید ائتمک لازیم‌دیر کی بوتون گونئی یاریمکوره‌سینده اوْلدوغو کیمی آرژانتیندا دا فسیللر قوزئی یاریمکوره‌سین‌ده‌کی گئدیشاتین‌دان عکسینه باش وئریر (قیش‌دا یای، یای‌دا ایسه قیش). همچینین آرژانتیننین ان گونئی اراضیلری آنتارکتی‌دایا نیسبته‌ن یاخین یئرله‌شدیی اۆچون بورادا بعضاً سرد هاوا شرایطی موشاهیده اوْلونور. سلاح‌لی قوهلریآرژانتیننین سلاح‌لی قوه‌لری مۆدافیعه ناظرلیگی طرفین‌دن، باش کومان‌دانلاری اؤلکه‌نین یاشکان اولاراق ایداره ائدیلیر. تاریخاً، آرژانتیننین سلاح‌لی قوه‌لری بؤلگه دا (مثلاً، ۱۹۵۰-جی ایللرده آرتیق اؤز قاباقجیل رئاکتیو قیریجیلارینی یاراتمیش‌دی) ان یاخشی تجهیز ائدیلمیشلردن بیری اوْلموش‌دور، آنجاق سون زامانلار، بیر چوْخ لاتین آمریکاسی سلاح‌لی قوه‌لری ایله موقایی‌سه‌ده بؤیوک خرجلر آزالماسی ایله اوزلشیلیر. حقیقته‌ن، ۱۹۸۱-جی ایلده‌ن بری، رئال حربی خرجلر یارییا کیمی آزالدیلمیش‌دی و بۇ گون ۳ میلیارد دوللاردان آشاغی‌دیر. حربی خیدمته چاغیریلیشا یاش حدی ۱۸ یاش‌دیر؛ و مجبوری حربی خیدمت و حال-حاضیردا حربی موکللفیت یوخ‌دور. بۇ یاخینلاردا، آرژانتیننین سلاح‌لی قوه‌لری تخمیناً ۷۰ ۰۰۰ حقیقی حربی خیدمت پئرسونالینی قئی‌ده آلدی، بۇ ایسه ۱۹۸۳-جو ایلده دئموکراتییانی قایتاردیق‌دان اوولکی سوییه‌نین اوچده بیرینی تشکیل ائدیر. سلاح‌لی قوه‌لر اننوی اولاراق اوردودان، دونانمادان و هاوا قوه‌لرین‌دن عبارت‌دیر. آیری ناظرلیک (داخی‌لی ایشلر ناظرلیگی) طرفین‌دن ایداره ائدیله‌ن، آرژانتین اراضی سولارینا حربی-دنیز پرئفئکتوراسی و سرحد رایونلارینا میلّی ژاندارمری طرفین‌دن پاترول کئشیی چکیلیر. هر ایکی قوه‌لر هر حال‌دا مۆدافیعه ناظرلیگی ایله علاقه ساخلاییر. بمت مانداتلارینا موافیق اولاراق، آرژانتیننین سلاح‌لی قوه‌لری حاضیردا هایتیده و کیپرده اساس عملیاتلاردا ایشتیراک ائدیر. گؤرونتولر
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.svg)
.svg)
.svg)
.svg)
.png){kind=small}
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.svg)
.svg)