آلپ داغلاری
آلپ داغلاری (آلمانجا: Alpen, فرانسیزجا: Alpes, ایتالیاجا: Alpi, شابلون:Lang-sl) — باتی اوروپانین نیسبتاً هۆندور داغ سیستمی. آلپ داغلارینین اراضیسی تماماً و یا قیسمن ۸ اؤلکهنین جوغرافی سرحدلرینین داخیلینده اوْلور. عۆمومی اراضیسینین پایی آلپ اراضیسینه دوشمهسی نیسبتینه گؤره دؤولتلرین سیرالامسی آشاغیداکی قایدادا یئرلشیر: لیختن ایشتاین (۱۰۰٪)، موناکو (۱۰۰٪)، اوتریش (۶۵٪)، سوئیس (۶۰٪)، ایسلوونی (۴۰٪)، ایتالیا (۱۷٪)، فرانسه (۷٪)، آلمان (۳٪). اۇزونلوغو تخمیناً ۱٫۲۰۰ کیلومتر، انی ۲۶۰ کیلومتردیر. آلپ داغلاری آوروپانین مؤهوم ایقلیم آییریجی ساحهسیدیر. اوْنون شیمال و غربینده مۆلاییم ایقلیمه مالیک اراضیلر، جنوبدا ایسه مُعتدل آرالیق دنیزی ایقلیمی اوْلان اراضیلر یئرلشیر. هۆندورلویه (ارتفاع) قدر ۸۰۰ متر اوْلان یئرلرده مۆلاییم ایقلیم، جنوب یاماجلاریندا آرالیق دنیزی ایقلیمینه مالیک اراضیلرده چوْخلو اۆزوملوک، باغلار، اکین ساحهلری و سیخیارپاقلی مشهلر واردیر. ۸۰۰ — ۱٫۸۰۰ متر هۆندورلوکده مۆلاییم، رۆطوبتلی ایقلیم حؤکم سۆرور، پالید آغاجی و فیستیق آغاجلاریندان عبارت انلیارپاقلی مشهلر یۇخارییا دۇغرو تدریجاً اینیارپاقلی مشهلرله عوض اوْلونور. ۲٫۲۰۰ — ۲٫۳۰۰ متر هۆندورلویه (ارتفاع) قدر اوْلان اراضیلرده سوبالپ ایقلیمی وار، بۇ اراضیلر اۆچون سوْیوق ایقلیم، قارین اۇزون مدتلی قالماسی خۆصوصیدیر. بۇرادا یای اوْتلاقلاری و کوللوق ساحهلر اۆستونلوک تشکیل ائدیر. یۇخارییا دۇغرو دایمی قارلارین سرحدینده سوْیوق آلپ ایقلیمی مؤوجوددور. بۇرادا دایمی قار و بوزلاقلار یئرلشیر. جوغرافیاسیآلپ داغلاری غربده لیقورییا دنیزی ساحیلیندن باشلایاراق شرقده ویانا چؤککلییینه قدر ۱۲۰۰ km مسافهده اۇزانیر. جنوبدا ونیز-پو اوْوالیغی، شیمالدا ایسه یورا داغلاری، سوئیس و باوارییا یایلالاری آلپقاباغی ویلایتلره داخیلدیر. آلپ داغلاری فیزیکی-جوغرافی اؤزللیکی و موقعیت گؤره آوروپا قیطعهسینین دیگر طبیعی ساحهلریندن کسکین فرقلهنن فیزیکی-جوغرافی ساحهدیر. بۇ اراضینین اساس اؤزللیکلریندن بیری اوْنون چوْخ یۆکسک اوْلماسی، جاوان قیریشیق داغلار سیستمینده یرلمهسی و جنوبی اوروپا ایله اوْرتا آوروپا آراسیندا طبیعی سرحد تشکیل ائتمکله، اوْنلارین هر ایکیسیندن کسکین صورتده سئچیلمهسیدیر. قایناقلارمنابع |