พระปทุมราชาที่ 1

พระปทุมราชาที่ 1 (เขมร: បទុមរាជា) พระมหากษัตริย์แห่งกัมพูชา ครองสิริราชสมบัติระหว่างปี พ.ศ. 2182-2184

พระปทุมราชาที่ 1 หรือนักองค์โนน หรือนนท์ เป็นพระโอรสองค์โตของพระมหาอุปโยราช (พระอุไทย) ประสูติแต่นักองค์วาทีพระราชธิดาในสมเด็จพระไชยเชษฐาที่ 2 เมื่อนักองค์นูหรือ พระองค์ทองราชา ทรงเสด็จทิวงคตอย่างกระทันหัน พระอุไทยมหาอุปโยราชผู้เป็นพระราชบิดาได้ทำการอภิเษกพระองค์ขึ้นเป็นกษัตริย์พระองค์ใหม่ ท่ามกลางความขัดแย้งและการวิพากษ์วิจารณ์ว่าการขึ้นครองราชสมบัติของพระองค์นั้นไม่สง่างาม เพราะผู้ที่สมควรได้สืบราชสมบัติคือ สมเด็จพระรามาธิบดี (จันท์)^[1] พระราชโอรสอีกพระองค์ของพระไชยเชษฐาที่ 2 ผู้มีศักดิ์และสิทธิ์ตามพระราชประเพณี แต่อย่างไรก็ตามนับแต่พระไชยเชษฐาที่ 2 เสด็จทิวงคตอำนาจทางการเมืองในขณะนั้นตกอยู่ที่พระอุไทยมหาอุปโยราชทั้งสิ้น แม้พระศรีธรรมราชาที่ 2 และพระองค์ทองราชา ก็แทบมิได้มีอำนาจราชศักดิ์ใดๆ

เมื่อพระองค์ทองราชาสวรรคตอย่างลึกลับในปี พ.ศ. 2182^[2] ขณะประทับอยู่ในพระราชวังและเป็นการสวรรคตแบบผิดธรรมชาติ พระองค์จันท์ซึ่งเป็นพระอนุชาของพระองค์ทองราชาสมควรที่จะได้เป็นกษัตริย์องค์ต่อไป แต่พระอุไทยกลับใช้กำลังทหารบุกเข้าล้อมพระราชวังไว้ทั้งที่ยังไม่ได้จัดการพระบรมศพนักองค์นู ทั้งยังบังคับให้พระองค์จันท์มอบราชบัลลังก์ให้องค์โนนพระราชโอรสของพระองค์เองขึ้นสืบราชบัลลังก์เป็น พระปทุมราชาที่ 1^[3] ทำให้พระองค์จันท์ไม่พอพระทัยเกิดเจ็บใจแค้น ต่อมาได้วางแผนลอบปลงพระชนม์พระมหาอุปโยราชโดยว่าจ้างทหารรับจ้างชาวจามและมาเลย์ลอบปลงพระชนม์พระอุไทยขณะประทับในพระราชวัง เมื่อวันที่ 5 มกราคม พ.ศ. 2184^[4] ขณะเดียวกันกับพระปทุมราชาที่ 1 เสด็จออกไปล่าสัตว์เมื่อสังหารพระอุปโยราชสำเร็จแล้วพระองค์จันท์ใด้ตามไปกุมตัวพระปทุมราชาที่ 1 พร้อมทหารติดตามสำเร็จโทษที่ชายป่าเมืองอุดง และขึ้นครองราชย์เป็น สมเด็จพระรามาธิบดี (จันท์) แห่งกัมพูชา

• รายพระนามพระมหากษัตริย์กัมพูชา

• Chroniques Royales du Cambodge de 1594 à 1677. École française d'Extrême Orient. Paris 1981 ISBN 2855395372
• Achille Dauphin-Meunier Histoire du Cambodge Presses universitaires de France, Paris 1968 Que sais-je ? n° 916.

ก่อนหน้า		พระปทุมราชาที่ 1		ถัดไป
พระองค์ทองราชา		กษัตริย์กัมพูชา (1640-1642)		สมเด็จพระรามาธิบดี (จันท์)