Share to: share facebook share twitter share wa share telegram print page

 

Peder Valentin Rosenkilde

Peder Valentin Rosenkilde
Født6. aug. 1772[1]Rediger på Wikidata
Stavanger
Død10. juni 1836[1]Rediger på Wikidata (63 år)
BeskjeftigelsePolitiker Rediger på Wikidata
Embete
NasjonalitetNorge
UtmerkelserRidder av Dannebrogordenen

Rosenkildehuset i Stavanger

Peder Valentin Rosenkilde (født 6. august 1772 i Stavanger, død 10. juni 1836) var kjøpmann, reder, konsul, stadshauptmann, politiker og utsending til RiksforsamlingenEidsvoll i 1814.

Liv og virke

Rosenkilde fikk sin utdannelse i Hamburg. Han overtok handelshuset Rosenkilde etter faren, Børge Rosenkilde. Han var stadskaptein og senere sjef for borgervæpningen i Stavanger, etter Gabriel Schanche Kielland.

I 1812 rev han familiens gamle kjøpmannsgård i Nedre Strandgate for å bygge nytt. Da dagens Rosenkildehus sto ferdig et drøyt år senere, ble det taksert høyere enn selveste Domkirken i Stavanger. Det var datidens største privathus i byen.

Da han reiste til Eidsvoll i 1814 hadde han holdt store deler av Stavangers arbeidsløse befolkning sysselsatt med sin husbygging, noe som igjen medførte både lønningsposer og mat på bordet til de mange Stavanger-beboerne som slet i de økonomisk harde tidene som rådet under Napoleonskrigsårene. I 1815 ble han utnevnt til russisk konsul.

Rosenkilde hadde i første omgang satset på handel med korn og salt, men etter hvert kom hans hovedinteresse til å dreie seg om skipsfart, og han anskaffet en rekke fartøy. Han hadde også skipsverft i Østre Havn.

Riksforsamlingen

Rosenkilde møtte på Riksforsamlingen på Eidsvoll i 1814 som utsending fra Stavanger by. Han var medlem av Selvstendighetspartiet og er blitt kalt en «bråkende selvstendighetsmann». Han ble innvalgt i Finanskomitéen som skulle vurdere statsfinansene. Sammen med Niels Aall og Wilhelm Frimann Koren Christie var han medlem av deputasjonen som Riksforsamlingen sendte til England for å tale Norges sak.

Han møtte også på Stortinget i 1821 og 1822 og var da medlem av flere komitéer.

I Stavanger var han den første som fikk startet med markering av 17. mai, der han på egen regning fikk skutt salutt på Skansen.

Han ble senere utnevnt til ridder av Dannebrogordenen for sin innsats for fedrelandet.

Referanser

  1. ^ a b Stortinget og statsraadet: 1814–1914. B. 1 D. 2 : Biografier L-Ø : samt tillæg, side(r) 726[Hentet fra Wikidata]

Kilder

  • Ola Aurenes: Rogalendingar og ætter
  • Rosenkilde fra Eidsvoll 1814
  • Jørn Holme (red.): De kom fra alle kanter - Eidsvollsmennene og deres hus, Cappelen Damm 2014, s. 365 flg.
  • Anders Bjønnes m.fl. (redaktører): Eidsvollsmennene – Hvem var de?, Norsk Slektshistorisk Forening, Oslo 2014, med eidsvollsmannens biografi, slekt, underskrift, bilde og beskrivelse av hans segl på Grunnloven 17. mai 1814

Eksterne lenker

Kembali kehalaman sebelumnya


Index: pl ar de en es fr it arz nl ja pt ceb sv uk vi war zh ru af ast az bg zh-min-nan bn be ca cs cy da et el eo eu fa gl ko hi hr id he ka la lv lt hu mk ms min no nn ce uz kk ro simple sk sl sr sh fi ta tt th tg azb tr ur zh-yue hy my ace als am an hyw ban bjn map-bms ba be-tarask bcl bpy bar bs br cv nv eml hif fo fy ga gd gu hak ha hsb io ig ilo ia ie os is jv kn ht ku ckb ky mrj lb lij li lmo mai mg ml zh-classical mr xmf mzn cdo mn nap new ne frr oc mhr or as pa pnb ps pms nds crh qu sa sah sco sq scn si sd szl su sw tl shn te bug vec vo wa wuu yi yo diq bat-smg zu lad kbd ang smn ab roa-rup frp arc gn av ay bh bi bo bxr cbk-zam co za dag ary se pdc dv dsb myv ext fur gv gag inh ki glk gan guw xal haw rw kbp pam csb kw km kv koi kg gom ks gcr lo lbe ltg lez nia ln jbo lg mt mi tw mwl mdf mnw nqo fj nah na nds-nl nrm nov om pi pag pap pfl pcd krc kaa ksh rm rue sm sat sc trv stq nso sn cu so srn kab roa-tara tet tpi to chr tum tk tyv udm ug vep fiu-vro vls wo xh zea ty ak bm ch ny ee ff got iu ik kl mad cr pih ami pwn pnt dz rmy rn sg st tn ss ti din chy ts kcg ve 
Prefix: a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9