|
สัปปายะสภาสถาน
สัปปายะสภาสถาน เป็นอาคารรัฐสภา ตั้งอยู่ริมแม่น้ำเจ้าพระยา บริเวณมุมตะวันตกเฉียงใต้ของสี่แยกเกียกกาย ระหว่างถนนทหารกับถนนสามเสน ในพื้นที่แขวงถนนนครไชยศรี เขตดุสิต กรุงเทพมหานคร ปัจจุบันใช้เป็นที่ประชุมสภาผู้แทนราษฎรและวุฒิสภาแทนอาคารรัฐสภาเดิม ด้วยมีพื้นที่ใช้สอย 424,000 ตารางเมตร ทำให้สัปปายะสภาสถานเป็นอาคารรัฐสภาที่ใหญ่ที่สุดในโลกแทนที่วังรัฐสภาในประเทศโรมาเนีย และเป็นอาคารของรัฐที่ใหญ่ที่สุดเป็นอันดับที่สองของโลก รองจากอาคารเดอะเพนตากอนของสหรัฐซึ่งมีพื้นที่ 600,000 ตารางเมตร[4] โครงการเริ่มต้นในเดือนกรกฎาคม พ.ศ. 2551 โดยมีการจัดการประกวดแบบและได้ผู้ชนะออกแบบคือกลุ่ม สงบ ๑๐๕๑ ภายใต้การนำของธีรพล นิยม ศิลปินแห่งชาติ สาขาทัศนศิลป์ (สถาปัตยกรรม) ประจำปี พ.ศ. 2556 จากนั้นทางกลุ่มผู้ชนะจึงทำสัญญาก่อสร้างเมื่อเดือนเมษายน พ.ศ. 2556 โดยมี บริษัท ซิโน-ไทย เอ็นจีเนียริ่งแอนด์คอนสตรัคชั่น จำกัด (มหาชน) เป็นผู้รับเหมาหลัก โครงการได้เริ่มวางเสาเข็มตั้งแต่วันที่ 8 มิถุนายน พ.ศ. 2556 และเดิมจะต้องเปิดใช้งานเมื่อปี พ.ศ. 2558 แต่การก่อสร้างไม่แล้วเสร็จ จึงมีการขยายสัญญาการก่อสร้างจำนวน 4 ครั้ง ทำให้เลื่อนมาเปิดใช้งานอย่างเต็มรูปแบบเมื่อวันที่ 1 พฤษภาคม พ.ศ. 2564 และรัฐสภาได้ทยอยรับมอบงานจากผู้รับเหมาจนกระทั่งเสร็จสมบูรณ์เมื่อวันที่ 4 กรกฎาคม พ.ศ. 2567 การพัฒนาโครงการก่อสร้างโครงการก่อสร้างเริ่มต้นหลังจากที่มีการประกวดแบบชนะโดยทีม สงบ ๑๐๕๑ โดยสถาปนิก 5 ท่านภายใต้ชื่อคณะ ประกอบด้วย ธีรพล นิยม, เอนก เจริญพิริยะเวศ, ชาตรี ลดาลลิตสกุล และ ปิยเมศ ไกรฤกษ์[5] ได้ออกแบบอาคารในรูปแบบโครงสร้างคอนกรีตเสริมเหล็ก หลังจากนั้นได้เริ่มก่อสร้างโดยบริษัท ซิโน-ไทย เอ็นจีเนียริ่งแอนด์คอนสตรัคชั่น จำกัด (มหาชน) ในฐานะผู้รับเหมาหลัก โดยสัญญาก่อสร้าง เริ่มต้นในวันที่ 30 เมษายน พ.ศ. 2556 ในวงเงินงบประมาณ 12,280,000,000 บาท และเวลาก่อสร้างตามสัญญา 900 วัน ที่ปรึกษาโครงการในนามมีนิติบุคคลร่วมทำงาน CAMA ประกอบด้วย
และผู้ควบคุมงานก่อสร้างในนาม นิติบุคคลร่วมทำงาน ATTA ประกอบด้วย
แนวคิดการออกแบบที่มาอาคารรัฐสภาไทยได้เปลี่ยนสถานที่มาแล้วกว่า 2 ครั้ง สถานที่แรกคือ พระที่นั่งอนันตสมาคม ซึ่งใช้มาตั้งแต่หลังการปฏิวัติสยาม พ.ศ. 2475 จนในปี พ.ศ. 2517 จึงได้ย้ายไปที่อาคารรัฐสภาแห่งที่ 2 บริเวณข้างสวนสัตว์ดุสิต (สวนสัตว์เขาดิน) แต่เนื่องจากสถานที่ที่เริ่มคับแคบลงเมื่อจำนวนสมาชิกสภาผู้แทนราษฏร, สมาชิกวุฒิสภา และข้าราชการเพิ่มขึ้น ทำให้ทางรัฐสภาได้แก้ปัญหาโดยการเช่าพื้นที่บางส่วน จนต่อมาในปี พ.ศ. 2535 จึงเริ่มมีแนวคิดในการก่อสร้างอาคารรัฐสภาแห่งใหม่  ในปี พ.ศ. 2551 ได้มีการประชุมจัดหาสถานที่ก่อสร้างอาคารรัฐสภาแห่งใหม่ โดยมีสมัคร สุนทรเวช นายกรัฐมนตรีในขณะนั้นเป็นประธาน และได้พิจารณาพื้นที่ก่อสร้างอาคารรัฐสภาแห่งใหม่จำนวน 3 แห่ง ได้แก่ บริเวณที่ดินราชพัสดุถนนทหาร (เกียกกาย) แขวงถนนนครไชยศรี เขตดุสิต, ที่ดินบริเวณคลังเชื้อเพลิง แขวงคลองเตย เขตคลองเตย กรุงเทพมหานคร และที่ดินราชพัสดุกองคลังแสง กรมสรรพาวุธทหารบก ตำบลท่าทราย อำเภอเมืองนนทบุรี จังหวัดนนทบุรี จนมีมติให้ใช้ที่ดินราชพัสดุถนนทหาร (เกียกกาย) เป็นสถานที่ในการก่อสร้างอาคารรัฐสภาแห่งใหม่ในที่สุด[6] สัปปายะสภาสถานมีพื้นที่ดิน 119.6 ไร่ มีพื้นที่ใช้สอยในอาคาร 424,000 ตารางเมตร[3] มีพื้นที่สีเขียวรวม 115,529 ตารางเมตร[7] โดยใช้งบประมาณทั้งหมดราว 22,987 ล้านบาท[7] มีความสูงจากฐานถึงยอดเจดีย์พระสุเมรุ 134.56 เมตร ภายในประกอบด้วยส่วนห้องประชุมสภาผู้แทนราษฎรและวุฒิสภา พิพิธภัณฑ์ ศูนย์ประชุม ห้องสัมมนา สโมสรจัดเลี้ยง ห้องทำงาน สส. และ สว.[8] ที่มาของมีการระบุว่า "สัปปายะสภาสถาน" หมายถึง สภาที่มีแต่ความสงบร่มเย็นสบาย[9] แนวคิดและเทคโนโลยีสถาปนิกได้ออกแบบนำเสนอคติและสัญลักษณ์ทางสถาปัตยกรรมของไทยในอดีตผสมผสานไปกับเทคโนโลยีการก่อสร้าง ระบบโครงสร้างทางสังคม และระบอบการปกครองแบบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์เป็นพระประมุขในปัจจุบัน ผ่านทางรูปแบบสถาปัตยกรรมสมัยใหม่บนพื้นฐานทางภาษาและฉันทลักษณ์ตามอย่างสถาปัตยกรรมไทยแบบประเพณี[10] ตามคติไตรภูมิที่นอกจากจะแสดงเอกลักษณ์ทางจิตวิญญาณถึงความเป็นไทย ยังมีความหมายเพื่อให้บุคคลที่เข้ามาอยู่ในสภาสำนึกถึงบาปบุญคุณโทษ[8] นอกจากนี้ยังใช้แนวคิดของ "สถาปัตยกรรมสีเขียว" (Green Architecture) ซึ่งเห็นได้จากการปลูกต้นไม้ใหญ่ล้อมรอบอาคาร ในขณะเดียวกัน ก็มีการวิจารณ์ถึงความเหมาะสม จากการใช้ไม้สักจำนวนกว่า 5,000 ท่อน ซึ่งจะนำมาจากกรมอุตสาหกรรมป่าไม้ มาใช้ทำเสาประดับรอบอาคาร และฝ้าประดับห้องประชุมใหญ่ทั้งสอง รวมถึงการใช้ไฟฟ้าของอาคารเมื่อเปิดทำการ ที่มีความต้องการไฟฟ้าเทียบเท่ากับอำเภอถึงสองอำเภอ งานสถาปัตยกรรม และการออกแบบการประกวดแบบโครงการรัฐสภาแห่งใหม่เป็นการประกวดแบบครั้งใหญ่ที่สุดครั้งหนึ่งของประเทศนับตั้งแต่การประกวดแบบสนามบินสุวรรณภูมิ ชิงเงินรางวัลชนะเลิศการประกวดแบบสูงถึง 200 ล้านบาท[11] มีผู้ส่งเข้าประกวดทั้งหมด 133 ราย[12] และผ่านเข้าในรอบสุดท้ายทั้งหมด 5 ราย ได้แก่
โดยเมื่อวันที่ 27 พฤศจิกายน พ.ศ. 2552 ก็ได้มีการตัดสินคัดเลือกแบบของธีรพล นิยม โดยมีกรรมการ 12 คนประกอบไปด้วย สมาชิกวุฒิสภา สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร ผู้เชี่ยวชาญด้านต่าง ๆ ด้านสถาปัตยกรรมสถาน สภาวิศวกรรม และศิลปินแห่งชาติ พิจารณาการประกวดโครงการก่อสร้างอาคารรัฐสภาแห่งใหม่ การออกแบบสัปปายะสภาสถาน ใช้เวลาออกแบบพร้อมเขียนแบบก่อสร้างเพียง 7 เดือน ทำให้ต้องใช้ทีมงานที่เป็นสถาปนิกในทุกภาควิชากว่า 200 คน รวมถึงวิศวกรและผู้เชี่ยวชาญแขนงงานต่าง ๆ จากองค์กรต่าง ๆ มากกว่า 20 องค์กร โดยต้องทำแบบก่อสร้างกว่า 6,000 หน้า และ รายการประกอบแบบกว่า 1 หมื่นแผ่น[13] ในส่วนงานสถาปัตยกรรมไทยยังได้ รศ. ดร.ภิญโญ สุวรรณคีรี และเผ่า สุวรรณศักดิ์ศรี ผู้เชี่ยวชาญด้านสถาปัตยกรรมไทยและศิลปินแห่งชาติสาขาสถาปัตยกรรมไทย ร่วมให้คำแนะนำและออกแบบ[14] ในด้านงานภูมิสถาปัตยกรรมทั้ง ท่าเรือ ลานประชาธิปไตย สวนภายนอก สนามรัฐสภา ลานประชาชน ออกแบบหลักโดย ปิยเมศ ไกรฤกษ์ จาก บลูแพลนเนตดีไซน์ อินเตอร์เนชั่นแนล[15] การก่อสร้าง.jpg) พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัวเมื่อครั้งยังดำรงพระอิสริยยศเป็น สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิราลงกรณ สยามมกุฎราชกุมาร เสด็จพระราชดำเนินไปทรงประกอบพิธีวางศิลาฤกษ์อาคารรัฐสภาแห่งใหม่ในวันที่ 12 สิงหาคม พ.ศ. 2553[16][17] และลงเสาเข็มในวันที่ 8 มิถุนายน พ.ศ. 2556[1] โดยมี บริษัท ซิโน-ไทย เอ็นจีเนียริ่งแอนด์คอนสตรัคชั่น จำกัด (มหาชน) เป็นผู้ดำเนินการก่อสร้าง จากสัญญาการว่าจ้าง บริษัทต้องสร้างให้เสร็จภายใน 900 วัน หรือสิ้นสุดลงในวันที่ 24 พฤศจิกายน พ.ศ. 2558[4] แต่ก็ไม่เสร็จทันกำหนด จึงมีการขยายสัญญาหลายรอบ โดยสัญญาล่าสุดมีกำหนดการส่งงานภายใน 2,764 วัน หมายความว่าจำเป็นต้องสิ้นสุดลงในวันที่ 31 ธันวาคม พ.ศ. 2563[18] แต่สุดท้ายก็ไม่เสร็จทันกำหนด ทำให้ผู้รับเหมาต้องถูกปรับเป็นรายวันตามจำนวนวันที่ก่อสร้างหลังจากสิ้นสุดสัญญา[19] ผู้รับเหมาก่อสร้างอาคารรัฐสภาแล้วเสร็จเมื่อวันที่ 30 เมษายน พ.ศ. 2564[20] และเปิดใช้งานอย่างเต็มรูปแบบเมื่อวันที่ 1 พฤษภาคม แต่เนื่องจากการระบาดทั่วประเทศไทยของโควิด-19 และยังมีหลายจุดที่ผู้รับเหมาต้องดำเนินการแก้ไข[21][22][23] รัฐสภาจึงเลื่อนการรับมอบออกไปอย่างไม่มีกำหนด[24] ก่อนที่จะมีมติรับมอบงานเมื่อวันที่ 4 กรกฎาคม พ.ศ. 2567 และส่งหนังสือแจ้งรับมอบงานและรับรองผลงานกลับมายังบริษัทเมื่อวันที่ 15 กรกฎาคม[25] ส่วนปัญหาที่ทำให้การก่อสร้างล่าช้า อ้างจาก นายจเร พันธ์เปรื่อง เลขาธิการสภาผู้แทนราษฎรในขณะนั้น และวิศวกร ว่าเป็นเพราะการส่งมอบพื้นที่ไม่เป็นไปตามสัญญา พื้นที่บางส่วนยังไม่ได้รับมอบคืนจากหน่วยงานเดิม การขนย้ายดินออกจากพื้นที่ก่อสร้างไม่เป็นไปตามแผน ปัญหาอุทกภัยปี พ.ศ. 2554[26] และการระบาดของโควิด-19 ซึ่งส่งผลกระทบกับกลุ่มผู้รับเหมาด้วย[22] และจากปัญหาดังกล่าว ทำให้วิลาศ จันทรพิทักษ์ อดีตสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรกรุงเทพมหานครของพรรคประชาธิปัตย์ ร้องเรียนต่อคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ (ป.ป.ช.) ให้ตรวจสอบการทุจริตในการก่อสร้างอาคารรัฐสภาของผู้รับเหมา[23] การใช้งานสัปปายะสภาสถาน สร้างบนพื้นที่ขนาด 123 ไร่[27] มีเนื้อที่กว่า 424,000 ตารางเมตร โดยใช้งบประมาณทั้งหมดราว 12,000 ล้านบาท สามารถรองรับผู้คนได้มากกว่า 5 พันคน รองรับการจอดรถได้มากกว่า 2 พันคัน[ต้องการอ้างอิง] ภายในอาคารประกอบไปด้วย โถงรับรอง ส.ส. และ ส.ว., ห้องประชุมของ ส.ส. หรือที่เรียกว่า "ห้องพระสุริยัน", ห้องประชุม ส.ว. หรือที่เรียกว่า "ห้องพระจันทรา", โถงรัฐพิธี, พิพิธภัณฑ์ประชาธิปไตย, ห้องอาหาร ส.ส., ห้องอาหาร ส.ว.[28] ในส่วนของดาดฟ้าอาคาร ประกอบด้วยกำแพงแก้วล้อมรอบส่วนเจดีย์และพิพิธภัณฑ์ชาติไทย[28]
ข้อวิจารณ์การออกแบบสัปปายะสภาสถาน ถูกวิจารณ์อย่างกว้างขวาง ทั้งการวิจารณ์ว่าออกแบบที่เหมือน "วัด"[29][12] จากมุมมองสถาปนิก รศ.ชาตรี ประกิตนนทการ อาจารย์จากคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร ก็ได้ออกมาวิจารณ์ว่า "ใช้ความหมายเดิม ๆ ศีลธรรมเป็นเรื่องจอมปลอม ไม่คำนึงถึงปัญหาความขัดแย้งทางศาสนาของสังคม และการใช้งานไม่เอื้อให้เป็นพื้นที่ของประชาชนอย่างแท้จริง" และกล่าวเสริมต่อว่า "การใช้แนวคิดด้านพระพุทธศาสนามากเกินไปจนไม่มีมุมมองด้านประชาธิปไตยและการออกแบบที่ยังคงยวนอยู่ในกรอบของภาษาความเป็นไทยทางสถาปัตยกรรมที่ตื้นเขินและไม่มีอยู่จริง"[30][31] รศ.ชาตรี ประกิตนนทการ อาจารย์ประจำคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร วิจารณ์ว่าการออกแบบสัปปายะสภาสถานไม่มีการยึดโยงกับประชาชน และให้ความรู้สึกเป็นสถานที่ศักดิ์สิทธิ์มากกว่าทำให้ประชาชนเกิดการตระหนักรู้ความเป็นเจ้าของอำนาจอธิปไตย[32] นอกจากนี้ในช่วงก่อนการเลือกแบบได้มีการตั้งกระทู้ในเว็บไซต์พันทิปดอดคอม ในการโหวต 5 แบบสุดท้าย จากผู้โหวตทั้งหมด 168 คน ผลปรากฏว่าเสียงโหวตส่วนใหญ่ตกไปที่แบบที่ 5 ของ ผศ.วิเชษฎ์ สุวิสิทฐ์ ในขณะที่แบบของทีมสงบอยู่ในอันดับที่ 2[33] รวมถึงการวิจารณ์ถึงความเหมาะสมและความคุ้มค่าในการก่อสร้างซึ่งต้องใช้งบประมาณสูง การเวนคืนที่ดินมีการเวนคืนที่ดินส่วนของ ชุมชนตระกูลดิษฐ์ ซึ่งมีประชากร 40 ครอบครัว โดยในเวลาต่อมารัฐสภาได้ทำข้อตกลงกับชาวบ้าน และทำการสร้างบ้านทาวน์เฮ้าส์ 2 ชั้น บริเวณพื้นที่ราชพัสดุ บริเวณแผนก ซ่อมบำรุงเรือ กองร้อยขนส่งเรือ (ฝั่งวัดแก้วฟ้าจุฬามณี) เนื้อที่ประมาณ 4 ไร่ ซึ่งเป็นพื้นที่ของแผนกซ่อมบำรุง กองร้อยขนส่งเรือ[34] ชุมชนบ้านพักองค์การทอผ้า มีจำนวนประชากร 93 ครอบครัว ทางรัฐสภาได้ทำข้อตกลงคล้ายกับชุมชนตระกูลดิษฐ์ โดยจะไปปลูกสร้างในพื้นที่แผนกซ่อมบำรุงเรือกองร้อยขนส่งเรือ (ฝั่งวัดแก้วฟ้าจุฬามณี) โดยจะแบ่งพื้นที่ให้ครอบครัวละ 12 ตารางวา[34] มีการรื้ออาคารเรียนอายุกว่า 80 ปี ของโรงเรียนโยธินบูรณะออกทั้งหมด เพื่อใช้ก่อสร้างอาคารรัฐสภา โดยในวันที่ 16 พฤษภาคม พ.ศ. 2559 ซึ่งเป็นวันเปิดเทอมวันแรกของปีการศึกษา ได้มีพิธีส่งมอบพื้นที่โรงเรียนโยธินบูรณะเดิมให้กับสำนักงานเลขาธิการรัฐสภาเพื่อใช้ในการก่อสร้างอาคารรัฐสภาแห่งใหม่ โดยโรงเรียนโยธินบูรณะได้ย้ายไปสร้างใหม่บนถนนประชาราษฎร์ สาย 1[35] คดีความ
อ้างอิง
แหล่งข้อมูลอื่น วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อที่เกี่ยวข้องกับ สัปปายะสภาสถาน
13°47′45″N 100°31′03″E / 13.795815°N 100.517437°E
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
.jpg)
.jpg)
.jpg)
![[icon]](%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Wiki_letter_w_cropped.svg){kind=small}
