Баку

Қала
Баку
әз. Bakı
Логотипі
Әкімшілігі
Ел	ӘзербайжанӘзірбайжан
Статусы	Астана
Аймағы	Баку
Ішкі бөлінісі	12 аудан[1][2][3]
Мэр	Элдар Азизов
Тарихы мен географиясы
Координаттары	40°21′59″ с. е. 49°50′06″ ш. б. / 40.3666556° с. е. 49.8351833° ш. б. / 40.3666556; 49.8351833 (G) (O) (Я)Координаттар: 40°21′59″ с. е. 49°50′06″ ш. б. / 40.3666556° с. е. 49.8351833° ш. б. / 40.3666556; 49.8351833 (G) (O) (Я)
Алғашқы дерек	V ғасыр
Жер аумағы	2 140 (59 кенттерді қосқанда)[1] км²
Орталығының биiктігі	-28 м
Климаты	субтропикалық
Уақыт белдеуі	UTC+4
Тұрғындары
Тұрғыны	1 259,3 мың[1] (59 кенттерді қосқанда 2 262,6 мың) адам (2018)
Тығыздығы	1057 (59 кенттерді қосқанда)[1] адам/км²
Агломерация	2 813 800[4]
Ұлттық құрамы	әзербайжандар, орыстар, еврейлер, лезгиндер және басқалары
Этнохороним	бакулық
Ресми тілі	әзірбайжан
Сандық идентификаторлары
Телефон коды	+994 12
Пошта индексі	AZ1000 AZ1002 AZ1006 AZ1044 AZ1063 AZ1072[5]
Автомобиль коды	10 AZ 90 AZ
Басқалары
Марапаттары
bakucity.az </noinclude> (әзір.)
Баку
Баку шекарасы
Ортаққордағы санаты: Баку

Баку, Бақы (әз. Bakı — жел өтіндегі қала) — Әзірбайжан Республикасының астанасы. Каспий теңізінің батыс жағалауында, Апшерон түбегінің оңтүстігінде орналасқан.

Тұрғыны 2,06 млн. адам (2010 жылғы санағы бойынша).

Баку 3 ғасырдан белгілі; 12 ғасырдың 2-жартысына дейін Шируан мемлекетінің орталығы болған. 12 — 15 ғасырларда шығыс елдеріне мұнай шығаратын портқа айналды. 16 ғасырдың 80-жылдары қаланы Түркия басып алады. 1604 жылы Баку қамалы Иран шахы Аббас І-нің шапқыншылығынан қатты қирады. 1747 жылдан Баку хандығының орталығы. 1804 — 1813 жылы Ресей-Иран соғысы кезінде Ресейге қосылды (1806). 1920 жылдан Әзірбайжан КСР-нің, 1991 жылдан Әзірбайжан Республикасының астанасы.

Бакудың климаты субтропикалық. Қаңтарда орташа температура 0—3ӘС, шілдеде 25ӘС.

Баку — көлік жолдарының ірі торабы. Қалада ірі порт, мұнай және табиғи газ өндіру, мұнай өңдеу, мұнай химиясы, химия, машина жасау (мұнай өндіру құрал-жабдықтары, прибор жасау, электрлік техника және радиоэлектроника, кеме жөндеу), жеңіл және тамақ өнеркәсібі, құрылыс материалдар өндірісі, т.б. өнеркәсіптер жақсы дамыған. 1967 жылдан метрополитен жұмыс істейді. Бакуде Әзірбайжан Республикасының мемлекеттік басқару органдары, Ғылым Академиясының ғылыми мекемелері, ондаған жоғары және орта арнаулы оқу орындары, театрлар, 30-ға жуық музей (оның ішінде өнер, кілем, халықтық қолөнер музейлері) орналасқан.

Орта ғасыр мәдениетінен қалған сәулет ескерткіштері Сыныққала минареті (11 ғасыр), Шируаншах сарайы (15 ғасыр), “Қыз мұнарасы” (12 ғасыр), Жұма мешіті, т.б. бар.^[6]

Әзербайжан тақырыптарда Елтаңба • Ту • Әнұран • Мемлекеттік құрылым • Конституция • Парламент • Әкімшілік бөлініс • География • Қалалар • Елорда • Халқы • Тілдер • Тарих • Экономика • Валюта • Мәдениет • Дін • Кинематограф • Әдебиет • Музыка • Мейрамдар • Спорт • Білім • Ғылым • Транспорт • Туризм • Пошта • Ғаламтор • Қарулы күштер • Сыртқы саясат Үкімет • Металлургия Портал «Әзербайжан»

Азия елордалары Тәуелді аймақтар және жартылай мойындалған елдер көлбеу жазумен белгіленген Солтүстік және Орталық Азия Оңтүстік Азия Оңтүстік-Шығыс Азия Батыс және Оңтүстік-Батыс Азия • Астана, Қазақстан* • Ашхабад, Түрікменстан • Бішкек, Қырғызстан • Душанбе, Тәжікстан • Мәскеу, Ресей* • Ташкент, Өзбекстан Шығыс Азия • Бейжің, Қытай • Гонконг, Гонконг, (Қытай) • Макао, Макао, (Қытай) • Пхеньян, Солтүстік Корея • Сеул, Корея Республикасы • Тайбэй, Тайвань • Токио, Жапония • Ұланбатыр, Моңғолия • Дакка, Бангладеш • Диего-Гарсия, ҮМБТ, (Ұлыбритания) • Исламабад, Пәкістан • Кабул, Ауғанстан • Катманду, Непал • Мале, Мальдивтер • Нью-Дели, Үндістан • Тхимпху, Бутан • Шри-Джаяварденепура-Котте, Шри-Ланка • Бандар-Сери-Бегаван, Бруней • Бангкок, Тайланд • Вьентьян, Лаос • Джакарта, Индонезия* • Дили, Шығыс Тимор • Куала-Лумпур, Малайзия • Манила, Филиппин • Нейпьидо, Мьянма • Пномпень, Камбоджа • Сингапур, Сингапур • Уэст-Айленд, Кокос аралдары, (Аустралия) • Флайинг-Фиш-Коув, Кристмас аралы, (Аустралия) • Ханой, Вьетнам • Абу-Даби, БАӘ • Амман, Иордания • Анкара, Түркия* • Бағдат, Ирак • Баку, Әзербайжан • Бейрут, Ливан • Дамаск, Сирия • Доһа, Қатар • Ереван, Армения • Иерусалим, Израиль † • Каир, Мысыр* • Манама, Бахрейн • Маскат, Оман • Никосия, Кипр* • Рамалла, Палестина † • Сана, Йемен* • Солтүстік Никосия, Солтүстік Кипр • Степанакерт, Таулы Қарабақ Республикасы • Сухум, Абхазия • Тбилиси, Грузия • Тегеран, Иран • Цхинвал, Оңтүстік Осетия • Эль-Кувейт, Кувейт • Эпископи, Акротири мен Декелия, (Ұлыбритания) • Эр-Рияд, Сауд Арабиясы *Трансқұрлықтық мемлекеттер. † Иерусалим қаласы Израильдың да, Палестинаның да астанасы болып табылады. Тель-Авив — Израильдың халықаралық түрде мойындалған астанасы; Рамалла Палестина автономиясының әкімшілік орны болып табылады.

Еуропа елордалары Тәуелді аймақтар және жартылай мойындалған елдер көлбеу жазумен белгіленген Батыс Еуропа Оңтүстік Еуропа Солтүстік Еуропа Шығыс Еуропа • Амстердам, Нидерланд • Андорра-ла-Велья, Андорра • Берлин, Германия • Берн, Швейцария • Брюссель, Бельгия • Вадуц, Лихтенштейн • Вена, Аустрия • Дублин, Ирландия • Дуглас, Мэн аралы • Лондон, Ұлыбритания • Люксембург, Люксембург • Париж, Франция • Сент-Питер-Порт, Гернси • Сент-Хелиер, Джерси • Анкара, Түркия1 • Афина, Грекия • Белград, Сербия • Валлетта, Мальта • Ватикан, Ватикан • Гибралтар, Гибралтар • Загреб, Хорватия • Лиссабон, Португалия • Любляна, Словения • Мадрид, Испания • Монако, Монако • Никосия, Кипр2 • Подгорица, Черногория • Приштина, Косово • Рим, Италия • Сан-Марино, Сан-Марино • Сараево, Босния және Герцеговина • Скопье, Солтүстік Македония • Солтүстік Никосия, Солтүстік Кипр • Тирана, Албания • Вильнюс, Литва • Копенгаген, Дания • Лонгйир, Шпицберген • Мариехамн, Аланд аралдары • Осло, Норвегия • Рейкьявик, Исландия • Рига, Латвия • Стокгольм, Швеция • Таллин, Эстония • Торсшавн, Фарер аралдары • Хельсинки, Финляндия • Астана, Қазақстан1 • Баку, Әзербайжан • Братислава, Словакия • Будапешт, Мажарстан • Бухарест, Румыния • Варшава, Польша • Ереван, Армения2 • Киев, Украина • Кишинев, Молдова • Мәскеу, Ресей1 • Минск, Беларусь • Прага, Чехия • София, Болгария • Степанакерт, Таулы Қарабақ Республикасы • Сухум, Абхазия • Тбилиси, Грузия • Тирасполь, Транснистрия • Цхинвал, Оңтүстік Осетия 1Трансқұрлықтық мемлекеттер, 2толықтай Оңтүстік-Батыс Азияда, бірақ Еуропамен саяси-әлеуметтік байланысы тығыз.

Бұл — география бойынша мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет.