Шпицберген

Шпицберген норв. Svalbard
Сипаттамасы
Ірі аралы	Батыс Шпицберген
Жалпы ауданы	61 022 км²
Ең биік нүктесі	1712 м
Тұрғындар (2009 жыл)	2642 адам
Халық тығыздығы	0,043 адам/км²
Орналасуы
78°13′00″ с. е. 15°33′00″ ш. б. / 78.21667° с. е. 15.55000° ш. б. / 78.21667; 15.55000 (G) (O) (Я)Координаттар: 78°13′00″ с. е. 15°33′00″ ш. б. / 78.21667° с. е. 15.55000° ш. б. / 78.21667; 15.55000 (G) (O) (Я) (T)
Акватория	Солтүстік Мұзды мұхит
Ел	Норвегия
Шпицберген
Шпицберген Ортаққорда

Шпицберген, Грумант, Свальбард – Солтүстік Мұзды мұхиттың батысындағы аралдар тобы, Свальбард аралдар тобының негізгі бөлігі. Ірі аралдары: Батыс Шпицберген, Солтүстік-Шығыс Жер, Эдж, Баренц, т.б. Ауданы 62 мың км2.

Жер бедері таулы, ең биік жері – 1712 м, Ньютон тауы. Батыс және солтүстік жағалаулары фьордтарға (Ис-фьорд, Вейде-фьорд, т.б.) күшті тілімделген. 35,1 мың км2-ден астам жерін (етегінен теңізге дейін) мұздықтар алып жатыр, көп жылдық тоң таралған. Төрттік кезеңнің жанартаулары (Сверре, Сигурд) және ыстық бұлақтар бар.

Климаты арктикалық-теңіздік; шығысы қатаң, батысында Шпицберген жылы ағысы әсерінен салыстырмалы жұмсақ. Орташа температура жағалық бөлікте ақпанда –12°C, шілдеде 4°C. Жылдық жауын-шашын мөлш. 315 мм.

Арктик. шөл және тундра өсімдіктері (мүк, қына, ергежейлі қайың, т.б.) өседі. Сүт қоректілерден солтүстік бұғысы, полюс түлкісі, ақ аю, құстың 90 түрі кездеседі. Суы балыққа бай: гренландия итбалығы, нерпа, теңіз қояны, морж, кит тіршілік етеді.

Солтүстік-Батыс Шпицберген, Форланн ұлттық саябақтары, Солтүстік-Шығыс Свальбард резерваты құрылған. Шпицберген топаралдарынан жоғ. сапалы тас көмір өндіріледі. Байырғы халқы жоқ; тұрғындары негізінен көмір өндіретін 1,2 мың норвег, 1,5 мың орыс азаматтарынан тұрады.

1925 жылы Шпицберген топаралы ресми түрде Норвегияның бөлігі болып жарияланды. Әкімшілік орталық – Лонгьир, порты – Баренцбург.

Тематикалық сайттар Ашық Тізімдеме Жобасы Сөздіктер және энциклопедиялар Большая каталонская · Большая российская · Брокгауза и Ефрона · Малый Брокгауза и Ефрона · Britannica (11-th) · Britannica (12-th) · Britannica (онлайн) Нормативті бақылау BIBSYS: 10049263 · BNE: XX457887 · GND: 4056316-9 · LCCN: n80002284 · NKC: ge134627 · VIAF: 152436829

Тәуелді аймақ  Жаңа Зеландия Токелау • Росса аймағы  Норвегия Буве аралы • І Петр аралы • Мод патшайымының жері • Шпицберген • Ян-Майен  Ұлыбритания Ангилья • Кайман аралдары • Гибралтар • Монтсеррат • Питкэрн • Туркс пен Кайкос • Әулие Елена, Эсеншн және Тристан-да-Кунья аралдары • Оңтүстік Георгия және Оңтүстік Сэндвич аралдары • Бермудалар • Антарктикадағы Британия аймағы • Үнді мұхитындағы Британия аймағы • Вирджиндер (брит.) • Фолкленд аралдары • Акротири мен Декелия • Гернси • Джерси • Мэн  АҚШ Америка Самоасы • Гуам • Солтүстік Мариана аралдары • Пуэрто-Рико • Виргин аралдары • Бейкер аралы • Хаулэнд аралы • Джарвис аралы • Джонстон атоллы • Кингмен рифі • Мидуэй • Навасса • Уэйк • Бахо-Нуэво • Серранилья • Пальмира атоллы  Аустралия Кристмас аралы • Кокос аралдары • Норфолк • Ашмор және Картье аралдары • Маржанды теңіздің аралдары аймағы • Антарктикадағы Аустралияның аймағы • Херд аралы және Макдональд аралдары  Қытай Гонконг • Макао  Дания Фарер аралдары • Гренландия  Финляндия Аланд аралдары  Франция Француз Полинезиясы • Жаңа Каледония • Сен-Бартелеми • Сен-Мартен • Сен-Пьер және Микелон • Уоллис және Футуна • Клиппертон • Францияның оңтүстік және Антарктикалық аймақтары  Нидерланд Аруба • Кюрасао • Синт-Мартен • Бонэйр • Саба • Синт-Эстатиус

Еуропа елдері Егеменді елдер Албания • Андорра • Аустрия • Әзербайжан2 • Беларусь • Бельгия • Болгария • Босния және Герцеговина • Ватикан • Германия • Грекия • Грузия2 • Дания • Ирландия • Исландия • Испания • Италия • Кипр1 • Қазақстан1 • Латвия • Литва • Лихтенштейн • Люксембург • Мажарстан • Мальта • Молдова • Монако • Нидерланд • Норвегия • Польша • Португалия • Ресей1 • Румыния • Сан-Марино • Сербия • Словакия • Словения • Солтүстік Македония • Түркия1 • Украина • Ұлыбритания • Финляндия • Франция • Хорватия • Черногория • Чехия • Швейцария • Швеция • Эстония Мойындалмаған және жартылай мойындалған мемлекеттер Абхазия1 • Косово • Оңтүстік Осетия1 • Солтүстік Кипр1 • Транснистрия Тәуелді аймақтар Дания Фарер аралдары Ұлыбритания Акротири мен Декелия1 • Гернси • Гибралтар • Джерси • Мэн Арнайы әкімшілік аймақтар Финляндия Аланд аралдары Норвегия Шпицберген 1 Негізінде Азияда. 2 Еуропа мен Азия арасында жүргізілген шекарасы бойынша негізінде немесе толықтай Азияда.

Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет.