Пхеньян

Қала
Пхеньян
кор. 평양직할시
Әкімшілігі
Ел	КХДРКХДР
Статусы	Астана
Тарихы мен географиясы
Координаттары	39°01′48″ с. е. 125°43′48″ ш. б. / 39.03000° с. е. 125.73000° ш. б. / 39.03000; 125.73000 (G) (O) (Я)Координаттар: 39°01′48″ с. е. 125°43′48″ ш. б. / 39.03000° с. е. 125.73000° ш. б. / 39.03000; 125.73000 (G) (O) (Я)
Бұрынғы атаулары	Вангомсон, Рюгён, Кисон, Хвансон, Наннан, Согён, Содо, Хогён, Чанан, Хэйдзё
Жер аумағы	315 км²
Орталығының биiктігі	29 м
Уақыт белдеуі	UTC+9:00
Тұрғындары
Тұрғыны	4 138 187 адам (2010)
Сандық идентификаторлары
Телефон коды	+850 2 ххххххх
Пхеньян
Пхеньян шекарасы
Ортаққордағы санаты: Пхеньян

Пхеньян (кор. 평양^?, 平壤^?, Пёңяң) — Корей Халық Демократиялық Республикасының (Солтүстік Кореяның) астанасы. Пхеньян елдің әкімшілік, мәдени және тарихи орталығы болып табылады. "Пхенья́н" сөзі корей тілінде " кең жер", "жайлы орын" деген мағынаны білдіреді. 1946 жылы қала Пхёнан-Намдо шет аймағынан шығарылып, қаланың тікелей бағындырушылық мәртебесін алды, яғни провинцияның деңгейіндегі әкімшілік мәртебесі.

Аңыз бойынша, Пхеньян б.з.д. 2334 жылы Вангомсон (кор. 왕검성^?, 王儉城^?) деген атаумен құрылған болатын. Кочосон ежелгі корей мемлекетінің астанасы болды. Алайда бұл уақыт кейбіреулердің есептеуі бойынша, біздің заманымыздың басында құрылған деген болжаммен дау туғызады.

Б.з.д.108 жылы Хань династиясы Кочосонды сол жерде бірнеше әскери округтерінің негізін қалап, жаулап алған болатын.Олардың бірінің астанасы Лолан округі заманауи Пхеньянның тұсында негізі қаланды. Лолан сол аймақта 313 жылы күш жинаған Когурё мемлекетінің басып алуына дейін басымдылық танытқан бірден-бір күш болды.

427 жылы ван Когуре мемлекеттің астанасын Пхеньянға ауыстырды. 668 жылы Силла корея мемлекеті қытайдың Тан династиясымен бірігіп, Когурені басып алды. Қала солтүстік көршісі Пархэмен шекаралас боп, Силланың құрамына кірді.Силланың орнына Корё династиясы келді. Бұл кезеңде Пхеньян өз ықпалын күшейтіп, Согён (서경; 西京; «Батыс астана»), деп аталды, алайда шынымен де Коренің астанасы Пхеньян ешқашан да болмаған еді.Чосон династиясының заманында провинцияның астанасы Пхенандо, ал 1896 жылдан бастап, Жапонияның отарлық басқыншылығына дейін провинция астанасы Пхёнан-Намдо болды.

1945 жылы Корея тәуелсіздігін алып, Пхеньян солтүстікте құрылған Корей жартылай аралындағы мемлекеттің КХДР уақытша астанасы болып, КСРО-ның ықпалында қалып қойды (тұрақты астана деп мемлекеттен "уақытша" алыстаған Сеул есептелді.) Корей соғысының кезінде әуе арқылы бомбылаудан қатты зардап шекті, 1950 жылдың қазаны мен желтоқсаны аралығында БҰҰ әскерлері болған еді. Кеңес Одағының көмегімен соғыстан кейін қала тез арада қайта қалпына келтірілді.

Сары теңізге құятын Тэдонган (Тэдон) өзенінің жағалауында орналасқан.Провинция мәртебесімен жекеше әкімшілік бірлікті түзеді. Басқа өзен Потхонган қаласы арқылы өтеді.

Округа:

Уезды:

Пхеньянда елдің алдыңғы қатарлы бірнеше Жоғрғы оқу орындары орналасқан:

• оқу орны — Ким Ир Сен атындағы Университет.
• Хан Док Су атындағы Пхеньян жеңіл өнеркәсібі институты

• Ким Чен Ир (1941—2011)
• Ким Ир Сен (1912—1994)

Пхеньянда үш туысқан қала бар:

• Үлгі:Country data Непал Катманду, Непал
• Джакарта, Индонезия
• Мәскеу, Ресей

• 
  Қауысу аркасы - Кореяның бірігуіне арналған монумент
• 
  Тэсон тауындағы революционерлердің мемориалды зираты
• 
  Құрылысы аяқталмаған «Рюгён» қонақ үйі
• 
  Кымсусан мемориалды сарайы - Ким Ир Сен мавзолейі
• 
  «Пухын (Өркендеу)» метро бекеті
• 
  Чхоллима монументі
• 
  Салтанат қақпасы
• 
  Пхеньян телемұнарасы

• Андрей Ланьков: Северная Корея: вчера и сегодня. Восточная литература, Мәскеу, 1995
• Guy Delisle: Pyongyang: A Journey in North Korea. Drawn & Quarterly, 2005, ISBN 1-896597-89-0 (ағыл.)
• Chris Springer: Pyongyang: The Hidden History of the North Korean Capital. Saranda Books, 2003, ISBN 963-00-8104-0 (ағыл.)
• Arno Maierbrugger: Nordkorea-Handbuch. Unterwegs in einem geheimnisvollen Land. Trescher, Berlin, 2004, ISBN 3-89794-039-6 (нем.)

• Пхеньянское метро Мұрағатталған 14 сәуірдің 2019 жылы.
• Ланьков А. Н. — «Пхеньян и пхеньянцы. Заметки советского стажёра»
• Достопримечательности Пхеньяна Мұрағатталған 21 сәуірдің 2019 жылы.
• Артемий Лебедев в Северной Корее
• Артемий Лебедев в Северной Корее, часть 2
• Артемий Лебедев в Северной Корее, часть 3

Азия елордалары Тәуелді аймақтар және жартылай мойындалған елдер көлбеу жазумен белгіленген Солтүстік және Орталық Азия Оңтүстік Азия Оңтүстік-Шығыс Азия Батыс және Оңтүстік-Батыс Азия • Астана, Қазақстан* • Ашхабад, Түрікменстан • Бішкек, Қырғызстан • Душанбе, Тәжікстан • Мәскеу, Ресей* • Ташкент, Өзбекстан Шығыс Азия • Бейжің, Қытай • Гонконг, Гонконг, (Қытай) • Макао, Макао, (Қытай) • Пхеньян, Солтүстік Корея • Сеул, Корея Республикасы • Тайбэй, Тайвань • Токио, Жапония • Ұланбатыр, Моңғолия • Дакка, Бангладеш • Диего-Гарсия, ҮМБТ, (Ұлыбритания) • Исламабад, Пәкістан • Кабул, Ауғанстан • Катманду, Непал • Мале, Мальдивтер • Нью-Дели, Үндістан • Тхимпху, Бутан • Шри-Джаяварденепура-Котте, Шри-Ланка • Бандар-Сери-Бегаван, Бруней • Бангкок, Тайланд • Вьентьян, Лаос • Джакарта, Индонезия* • Дили, Шығыс Тимор • Куала-Лумпур, Малайзия • Манила, Филиппин • Нейпьидо, Мьянма • Пномпень, Камбоджа • Сингапур, Сингапур • Уэст-Айленд, Кокос аралдары, (Аустралия) • Флайинг-Фиш-Коув, Кристмас аралы, (Аустралия) • Ханой, Вьетнам • Абу-Даби, БАӘ • Амман, Иордания • Анкара, Түркия* • Бағдат, Ирак • Баку, Әзербайжан • Бейрут, Ливан • Дамаск, Сирия • Доһа, Қатар • Ереван, Армения • Иерусалим, Израиль † • Каир, Мысыр* • Манама, Бахрейн • Маскат, Оман • Никосия, Кипр* • Рамалла, Палестина † • Сана, Йемен* • Солтүстік Никосия, Солтүстік Кипр • Степанакерт, Таулы Қарабақ Республикасы • Сухум, Абхазия • Тбилиси, Грузия • Тегеран, Иран • Цхинвал, Оңтүстік Осетия • Эль-Кувейт, Кувейт • Эпископи, Акротири мен Декелия, (Ұлыбритания) • Эр-Рияд, Сауд Арабиясы *Трансқұрлықтық мемлекеттер. † Иерусалим қаласы Израильдың да, Палестинаның да астанасы болып табылады. Тель-Авив — Израильдың халықаралық түрде мойындалған астанасы; Рамалла Палестина автономиясының әкімшілік орны болып табылады.