|
Seyyid Abdullah Paşa
Boynueğri Seyyid Abdullah Paşa (ö. Mart 1761, Halep), I. Mahmud saltanatında, 24 Ağustos 1747 - 3 Ocak 1750 tarihleri arasında iki yıl dört ay on gün sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır. HayatıDoğum tarihi bilinmemektedir. Seyyid Hasan Paşa'in oğludur; babası "Kerküklü Firari" olarak da anılmaktadır. Enderun'da yetiştikten sonra önce silahşor olarak çıkma yapmış ve sonra sırasıyla kapıcıbaşı, kapıcılar kethüdası ve 1738'de de birinci imrahor görevlerini yapmıştır. 1745'te Kıbrıs Valisi olarak saray'dan çıkmıştır. Bu görevle birlikte kendine vezirlik de verilmiştir. Kasım 1746'da yıllık 120.000 kuruş malikane geliri ile Rakka valiliğine tayin olması kararı çıkmıştır. Fakat sonra bu görev verilmeyerek, Kıbrıs Valisi görevine devam etmesi uygun görülmüştür. Şubat 1747'de ise Aydın muhassalı görevine nakledilmiştir. Sadrazam olan Tiryaki Hacı Mehmet Paşa hiddetli, şiddetli ve hiç tahmin edilemeyen hal ve tavrı dolayısıyla İstanbul'daki devlet ricali tarafından çok şikayete konu olmaktaydı. Bu durumun devlet işlerini aksattığı iddia edilmekteydi. Bu durum Sultan I. Mahmut'a kadar çıktığında padişah kızlar ağası'na danışmış ve onin tavsiyesi ile Seyyid Abdullah Paşa'yı sadrazamlığı tayin etmeye kara almıştı. Bunun üzerine Aydın'a haber gönderilmiş ve Seyyid Abdullah Paşa'dan acele olarak İstanbul'a gelmesi için kendine gizli bir davet gönderilmiştir. Seyyid Abdullah Paşa 23 Ağustos 1747'de Fenerbahçe'ye erişip bunun haberini İstanbul'a ilettiği zaman o sırada Beşiktaş'ta oturan I. Mahmut tarafından İstanbul'a hemen geçip Dolmabahçe yakınında olan Canibi Ali Efendi konağında kalmaya davet edilmiştir. Ertesi gün, 24 Ağustos günü Tiryaki Mehmet Paşa saraya davet edilip mührü hümayun elinden alınmıştır ve yerine Seyyid Abdullah Paşa'ya sadrazamlık görevi verilmiştir. Seyid Abdullah Paşa'nın iki yıl dört ay on gün süren sadrazamlık idaresi, özellikle eli açıklığı, dolayısıyla beğenilmiştir. Fakat hudut kalelerine ve vilayet ile sancak merkezlerine levazımın tedarik edilmemesi şikayet konusu olmuştur. Bu nedenle bu bölgelerde nizam ve idare zorluğu ortaya çıkmıştır. 20 Ocak 1750'de Sadrazamının ikamet yeri olan Paşakapısı'na gönderilen bir hatt-ı hümayun ile bu nedenlerle sadrazamlıktan azledildiği kendine bildirilmiştir. Yerine Divitdar Mehmed Emin Paşa sadrazam tayin edilmiştir. Seyyid Abdullah Paşa Ocak 1750'de azledilmesinden sonra Rodos adasına, önce kalebend olarak ama Şubat'tan sonra da adada ikamet etmesi şartıyla sürgüne gönderilmiştir. Mayıs 1750'de affedilip Karaman Eyaleti Valisi tayin edilmişse de daha yola çıkmadan Mısır Eyaleti Valiliği verilmiştir. Mısır'da 13 Şubat 1753'e kadar kalmıştır ve o tarihte Halap Valisi olan Nişancı Şehla Hacı Ahmed Paşa görevde ölünce onun yerine Halep Eyaleti valisi olmuştur. 1756'da ise Rakka valisi olan Koca Ragıp Mehmet Paşa ile becayiş yapılıp Rakka valiliğine getirilmiştir. Ekim 1757'de ise Diyarbakır Vilayeti valiliğine naklolmuştur. Temmuz 1758'de Halep Valisi Muhsinzade Mehmet Paşa ile becayiş yapılmış ve Seyyid Abdullah Paşa ikinci defa Halep valiliğine getirilmiştir. Bu görevi yapmakta iken Seyyid Abdullah Paşa Mart 1761'de ölmüştür. Mezarı Ebubekir tekkesinde bulunmaktadır. DeğerlendirmeSadrazam olduğu kısa dönemde halûk, insaflı, maarifperver, eli açık olduğu için İstanbul'daki devlet ricali kendinden memnundu. Fakat hudut eyaletleri, sancak beylikleri ve kalelerine levazım göndermemesi ile buralarda nizamın bozulmasına neden olmuştur. Valilik yaptığı yerlerde de yerli halka kendini sevdirmiş olduğu belirtilmektedir. Eserleriİstanbul'da Tavşantaşı'nda bir mektebi ile bir de çeşmesi vardır. Aydın'da da bir çeşmesi vardır. Mekke ve Medine ahalisine sürre vakfı yapmıştır. KaynakçaDış bağlantılar
|
||||||||||||||||||||||||
