Het FIFAwereldkampioenschap voetbal 2014 was de 20ste editie van een internationaal voetbaltoernooi tussen de nationale mannenteams van landen die aangesloten zijn bij de FIFA. Het evenement vond plaats in Brazilië van 12 juni tot en met 13 juli. Er deden 32 teams mee. De finale was in het Maracanã-stadion in Rio de Janeiro. Het wereldkampioenschap werd voor de twintigste keer georganiseerd. Na het wereldkampioenschap voetbal 1950 was deze editie de tweede keer dat het toernooi plaatsvond in het land dat vijfmaal wereldkampioen werd.
De Braziliaanse verwachtingen om in eigen land wereldkampioen te worden waren dan ook hooggespannen. De teleurstelling was groot toen in de halve finale tegen Duitsland het Braziliaanse team met 1 tegen 7 een van zijn grootste nederlagen in de geschiedenis leed. De eerste vijf goals in het voordeel van Duitsland vielen in een tijdsbestek van 20 minuten.
In maart 2003 besloot de wereldvoetbalbond FIFA dat het toernooi in Zuid-Amerika georganiseerd zou worden. De keuze voor Brazilië werd op 30 oktober 2007 in Zürich bekendgemaakt.[2] Er waren in de uiteindelijke stemming geen tegenkandidaten. Colombia had zich zes maanden eerder teruggetrokken en Argentinië deed hetzelfde eind 2006. Hoewel Brazilië de enige overgebleven kandidaat was, had FIFA-voorzitter Sepp Blatter een slag om de arm gehouden door te stellen dat een Braziliaanse kandidatuur toch moest voldoen aan het vereiste kwaliteitsniveau. Zou dat niet lukken, dan zouden andere kandidaten uit andere continenten overwogen worden.[3] In 1978 was Argentinië het laatste Zuid-Amerikaanse gastland.
De slogan van het toernooi is "All in one rhythm", oftewel "Alles/Allen in één ritme".[4]
Organisatie
Kandidaatstelling
Begin 2003 had de FIFA aangekondigd dat het toernooi zich als gevolg van het roulatiesysteem in Zuid-Amerika zou afspelen. Op 19 januari 2003 meldde de Zuid-Amerikaanse voetbalconfederatie CONMEBOL dat Argentinië, Brazilië en Colombia interesse hadden in de organisatie.[5] De leden van de CONMEBOL konden zich van december 2006 tot april 2007 kandidaat stellen voor het toernooi.[6] Enkele weken later, op 17 maart 2003, stemden de Zuid-Amerikaanse voetbalbonden unaniem om Brazilië als kandidaat te steunen. Dit was bedoeld als eerbetoon aan het Braziliaanse voetbal en om de solidariteit onder de Zuid-Amerikaanse voetbalbonden te onderstrepen.[7] Ook Sepp Blatter sprak zich tijdens een persconferentie in 2006 uit voor een toernooi in Brazilië.[8]
In december 2006 stelde Brazilië zich officieel kandidaat.[9] Colombia deed hetzelfde enkele dagen later, op 19 december.[10] De interesse van Argentinië werd niet omgezet in een officiële kandidaatstelling. Op 11 april 2007 trok Colombia zich officieel terug, waardoor Brazilië de enige officiële kandidaat was.[11]
Brazilië had vervolgens tot eind juli van dat jaar de tijd om de kandidatuur te vervolledigen, bijvoorbeeld met de noodzakelijke politieke garanties. De FIFA bracht in september een inspectiebezoek, waarvan uiterlijk 1 november het verslag zou moeten verschijnen. Op 17 november stond oorspronkelijk de bekendmaking van de gastheer gepland,[11] maar dit werd uiteindelijk 30 oktober 2007.
Dat de toewijzing door de aanwezigheid van slechts één kandidaat een formaliteit zou zijn, stond niet vast. Tijdens een ontmoeting met de pers op 15 mei 2007 zei Blatter het volgende over dit toernooi: "Op het moment is er slechts één kandidaat, Brazilië. Maar vergis u niet, ondanks dat er slechts één kandidaat is, zullen we de eisen niet veranderen. De lat blijft op dezelfde hoogte liggen."[3] Blatter had reeds bevestigd dat ook landen buiten Zuid-Amerika in overweging genomen zouden worden als zou blijken dat geen enkele Zuid-Amerikaanse kandidatuur aan het vereiste kwaliteitsniveau zou kunnen voldoen.[12] Er zou Australische[13] en Amerikaanse[14] interesse zijn geweest om eventueel het toernooi in 2014 te organiseren.
De Braziliaanse voetbalbond (CBF) selecteerde achttien stadions in zeventien staten.[15] Oorspronkelijk wilde de FIFA tussen de acht en tien gaststeden aangewezen zien, maar ging het toch in op een verzoek van de Braziliaanse bond om twaalf gaststeden in twaalf verschillende staten aan te wijzen.[16] Na een uitgebreide analyse samen met het organisatiecomité wees de FIFA in mei 2009 de twaalf gaststeden aan.[17]
In de onderstaande tabel staan de gegevens van de twaalf gaststeden en de stadions, grotendeels overgenomen uit het inspectierapport van de FIFA uit 2007.[15]
In juni 2010 werd bekend dat niet in het Morumbistadion in São Paulo gespeeld zou kunnen worden, omdat de stad geen garanties kon geven om de financiële problemen rond de verbouwing van het stadion, dat in 1960 werd gebouwd, op te lossen. De FIFA en het Braziliaanse organisatiecomité overlegden met de stad om te kijken hoe toch in de grootste Braziliaanse stad gespeeld kan worden.[19] Een paar maanden later werd bekend dat in São Paulo zou worden gespeeld in een nieuw stadion, dat uiteindelijk als de thuisbasis voor de club SC Corinthians Paulista zou moeten gaan dienen. Een beoogde capaciteit van zeker 65.000 supporters werd vastgesteld. Ook werd bepaald dat in São Paulo de openingswedstrijd gespeeld zou gaan worden.[20]
Op 27 juli 2011 maakte de FIFA bekend dat de finale gespeeld zou worden in het Maracanã in Rio de Janeiro. In oktober 2011 maakte de FIFA definitief bekend dat in het Novo Estádio do Corinthians in São Paulo het eerste duel zou worden gespeeld. Ook de troostfinale werd aan São Paulo toegewezen.
Logo
In 2010 werd het logo gepresenteerd door de president van Brazilië en FIFA-voorzitter Blatter. Het logo bestaat uit drie handen die samen de World Cup (wereldbeker) voorstellen. De handen zijn geel en groen gekleurd, de kleuren van de Braziliaanse vlag.
Mascotte
Zie Fuleco voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Op 25 november 2012 werd de mascotte van het wereldkampioenschap bekendgemaakt. Zijn naam is Fuleco, een samenstelling van de woorden 'Futebol' (voetbal) en 'Ecologia' (ecologie). De naam Fuleco werd in een internetpeiling verkozen boven 'Zuzeco' en 'Amijubi'. Fuleco is een geel-blauw driebandgordeldier (lokaal 'tatu-bola' genoemd), een soort die alleen in Brazilië voorkomt en daar dreigt uit te sterven. Het dier kan zich bij gevaar oprollen tot een bal.
Bal
De nieuwe voetbal en speciaal voor het toernooi gekozen ontwerp draagt de naam Adidas Brazuca. Eén miljoen Brazilianen konden zich op het internet uitspreken over de opvolger van de Zuid-Afrikaanse Adidas Jabulani. De namen "Bossa Nova" en "Carnavalesca" moesten het afleggen tegen Brazuca, dat zeventig procent van de stemmen kreeg. Brazuca is het woord waarmee de Brazilianen de nationale trots in de Braziliaanse manier van leven aanduiden. Het symboliseert emotie, trots en welwillendheid.
Doellijntechnologie
Brazilië 2014 is het eerste wereldkampioenschap waar gebruikgemaakt wordt van doellijntechnologie. Dit werd beslist na een succesvolle uitvoering op het wereldkampioenschap voetbal voor clubs in Japan. Het doel van de doellijntechnologie is het ondersteunen van de scheidsrechters. Door camera's wordt exact geregistreerd waar de bal zich bij de doellijn bevindt; zodra de bal in zijn geheel de doellijn passeert, krijgt de arbitrage een melding.
Kritiek
De hoge uitgaven voor het toernooi waren doelwitten van de Azijnopstand in 2013.[21][22] Daarnaast waren er op 15 mei 2014, ongeveer een maand voor het begin van het kampioenschap, protesten in verschillende Braziliaanse steden, waarbij onder andere WK-artikelen in brand werden gestoken. De demonstranten eisten dat de regering het geld uit zou geven aan zaken als gezondheidszorg, onderwijs en huisvesting in plaats van het kampioenschap.[23][24]
Een totaal van 203 leden schreef zich in voor het kwalificatietoernooi. De enige afwezige leden waren AFC-leden Bhutan, Brunei en Guam en CAF-lid Mauritanië.
Het toernooi heeft dezelfde opzet als de toernooien die vanaf 1998 georganiseerd worden.
Tweeëndertig landen nemen deel, waaronder het gastland. Zij worden verdeeld in acht groepen van vier ploegen, waarbij de eerste twee zich kwalificeren voor de achtste finales. Vanaf deze fase wordt er gespeeld volgens het knock-outsysteem: de kwartfinales volgen, dan de halve finales, de wedstrijd om de derde plaats (troostfinale) en de finale.
De 32 landen werden in vier potten ingedeeld. Het gastland en de zeven landen met de hoogste positie op de FIFA-wereldranglijst van oktober 2013 werden geplaatst in pot 1. De overige potten werden ingedeeld op basis van geografische en sportieve criteria.[25] Uit elke pot werd één land in een van de acht groepen geloot. De potindeling was als volgt:[26]
Voor de loting waren drie principes van toepassing:[28]
1. Geografische spreiding
Teams uit hetzelfde kwalificatiegebied kunnen niet in dezelfde groep uitkomen. Uitgezonderd de Europese teams, deze mogen met maximaal twee teams in een groep terechtkomen.
2. Volgorde
De potten worden van 1 t/m 4 volledig geleegd. Groepen (A t/m H) worden op volgorde gevuld. Groepen mogen overgeslagen worden als een indeling tegen het eerste principe van geografische spreiding in gaat. Omdat in eerste instantie pot 2 uit zeven landen bestaat en pot 4 uit negen landen, wordt eerst een land uit groep 4 in groep 2 geloot.
3. Indeling in de groep
De landen uit pot 1 worden automatisch groepshoofd. Voor de overige teams volgt na groepsindeling een aparte trekking voor de positie 2 t/m 4 binnen de betreffende poule.
Eerst wordt uit pot 4 (de Europese landen, met negen teams) één team getrokken en deze wordt in pot 2 gestopt (vijf Afrikaanse en twee Zuid-Amerikaanse landen), zodat elke pot uit acht teams bestaat;
Vervolgens wordt de eerste pot geleegd (te beginnen met Brazilië) en opeenvolgend in de groepen A t/m H verdeeld (Brazilië wordt als gastland automatisch A1);
De vier Zuid-Amerikaanse teams uit de eerste pot komen in de aanvullende pot X. Hieruit wordt één team getrokken. De groep waarin dit team is geplaatst, is de groep waar het enige Europese team uit pot 2 (die er in stap 1 in terecht is gekomen) uiteindelijk uitkomt;
Hierna wordt pot 2 verder geleegd en wordt deze opeenvolgend verdeeld over groepen A t/m H (waarbij één groep al is gevuld door het Europese team). Groepen mogen overgeslagen worden als het 'geografische-spreiding'-principe anders geschonden zou worden;
Ook pot 3 en pot 4 worden op volgorde geleegd;
Ten slotte wordt de positie in de groep nog geloot voor teams uit de potten 2, 3 en 4 (de teams uit pot 1 staan op positie 1 en zijn de groepshoofden).
Scheidsrechters
Vijfentwintig scheidsrechters werden begin 2014 door de FIFA aangewezen. Tussen haakjes staat hoeveel wedstrijden zij mochten fluiten.
De groepen spelen in een halve competitie, waarbij elk land eenmaal tegen elk ander land uit zijn groep speelt. Volgens het driepuntensysteem krijgt een land drie punten voor een zege, een voor een gelijkspel en nul voor een nederlaag. De eerste twee landen uit elke groep gaan door naar de volgende ronde.
Beslissingscriteria
Wanneer teams na het beëindigen van de groepsfase met evenveel punten eindigen, wordt een aantal opeenvolgende criteria doorlopen tot een verschil wordt gevonden en men de twee ploegen kan ordenen:
Het doelpuntensaldo over alle groepswedstrijden.
Meeste doelpunten gescoord in alle groepswedstrijden.
Meeste punten in de groepswedstrijden tegen andere ploegen met gelijk aantal punten.
Doelpuntensaldo als resultaat van de groepswedstrijden tegen andere ploegen met gelijk aantal punten.
Meeste doelpunten gescoord in de groepswedstrijden tegen andere ploegen met gelijk aantal punten.
Lottrekking door het organiserend comité van het toernooi.
Voor de achtste finales plaatsten zes Europese landen zich, evenveel als vorig WK, Zuid Amerika had opnieuw vijf tickets, Noord Amerika drie in plaats van twee, Afrika twee in plaats van één, Azië had geen deelnemers meer, vorig WK twee.
Nederland, Duitsland, Uruguay, Brazilië, Argentinië, Chili, Mexico en de Verenigde Staten waren er opnieuw bij, Paraguay, Slowakije en Engeland werden respectievelijk uitgeschakeld door Colombia, Griekenland en Costa Rica, Japan door zowel Colombia als Griekenland, Zuid Korea door zowel België als Algerije. De plaatsen van Spanje, Portugal en Ghana werden ingenomen door Zwitserland, Frankrijk en Nigeria.
In vergelijking met het vorige WK plaatsten vier Europese landen zich voor de kwartfinales, tijdens het vorige WK drie. Drie Zuid-Amerikaanse landen plaatsten zich voor kwartfinales, 1 minder dan tijdens het vorige WK. De plaats van Noord-Amerika gaat ten koste van Afrika.
Nederland, Duitsland, Argentinië en Brazilië plaatsten zich opnieuw voor de kwartfinales. Colombia schakelde zowel Paraguay als Uruguay uit, België, Frankrijk en Costa Rica namen de plaats in van Spanje en Ghana.
In vergelijking met het vorige WK plaatsten Duitsland en Nederland zich opnieuw voor de halve finales, Brazilië en Argentinië namen de plaats in van Spanje en Uruguay. Twee ploegen van zowel Zuid-Amerika als Europa plaatsten zich, vorig WK was de verhouding een tegen drie.
In vergelijking met het vorige WK schakelde Argentinië Nederland uit, Duitsland nam de plaats in van Spanje. Was de vorige finale een Europese gelegenheid, nu ging de finale tussen een ploeg uit Europa en Zuid-Amerika.
↑Door een procedurewijziging werd niet Frankrijk, de laagst geklasseerde Europese deelnemer aan het toernooi, uit de te volle pot 4 in pot 2 geplaatst, maar een willekeurig Europees land. Door loting werd Italië zodoende geplaatst in pot 2.