Share to: share facebook share twitter share wa share telegram print page

 

İtalkian

Yahudi İtalyancası
giudeo-italiano
Ana dili olanlarİtalya
Konuşan sayısı200[1]  (tarih gerekli)
Dil ailesi
Varsayılan
  • Yahudi İtalyancası
Dil kodları
ISO 639-2roa
ISO 639-3itk

Yahudi İtalyancası ya da İtalkian bir İtalo-Romans dili çeşididir. Ağırlıklı olarak 10. yüzyıl ile 20. yüzyıl arasında İtalya ve Korfu'da konuşulmuştur.

Adının konulması

İngilizce'de Judæo-Italian terimi Lazaro Belleli'nin 1904 yılında Yahudi Ansliklopedisi (Jewish Encyclopedia (vol. 7, 310-313)) için yazdığı, Korfu'daki Yahudiler'in dilini anlatan "Judæo-Greek and Judæo-Italian" isimli girişinde kullanılmıştır.[2] Bu terimin İtalyancası olan Gergo giudaico-italiano ise ilk defa 1909 yılında Giuseppe Cammeo tarafından Studj dialettali isimli makalesinde kullanıldı.

Diğer isimler

  • İtalyan Yahudiler'i İtalkian için "yabancı dil" ya da "İbranice olmayan dil" anlamına gelen "La'az"(לעז) ismini kullanırlar.
  • 1609 Venedik Agadası'nda bu dil için Italiano kelimesi kullanıldı.
  • Bazı tarihi açıklamalarda Orta Çağ'da İtalyanca için kullanılan "Latino" ve "Volgare" kelimelerine rastlanır.
  • Bir dönem İtalya'nın Yahudiler'i gettolarda yaşamalarına zorladığı için ghettaiolo ismi kullanıldığı görülmüştür.
  • Yahudi İtalyancası için sıkça kullanılan bir isim olan İtalkian 1942 yılında Solomon Brinbaum tarafından İbranice İtalkit (İtalyan) kelimesinden esinlenerek yaratılmıştır.

Özellikleri

Kelimeler İbranice fiillere İtalyanca fiil çekimleri eklenerek türetilir. Örneğin, İbranice "konuş" fiili "daber"dir ve "konuşmak" demek için İtalyancadaki mastar eki kullanılır: "dabberare". Yahudi İtalyancası'nda, İbranicenin yanı sıra Ladino ve Yidiş gibi diğer Musevi dilleri'nden de sözcükler girmiştir. Örneğin, bir Yahudi İtalyancası lehçesi olan Bagitto'da Ladino ve Lusitanik dillerinden birçok kelimeler bulunur.

20. yüzyılda yaşamış İtalyan bir din adamı olan haham Cassuto'ya göre İtalya'nın güneyinde bulunan Napoli Krallığı'ndan kovuldukları için İtalkian'da güney aksanı bulunur.

Nüfus

Bugün İtalkian anlayan 4.000'den az insan bulunur ve bunların sadece 200'u akıcı olarak konuşabilmektedir.[1]

Ayrıca bakınız

Yahudi dilleri

Kaynakça

  1. ^ a b "Ethnologue'da Yahudi Italyancasi". 24 Nisan 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2009. 
  2. ^ "Judæo-Greek and Judæo-Italian". 20 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2009. 
  • Birnbaum, Solomon. "Jewish Languages", in Essays in Honour of the Very Rev. Dr. J. H. Hertz, Chief Rabbi of the United Hebrew Congregations of the British Empire, on the Occasion of His Seventieth Birthday, September 25, 1942 (5703). Ed. I. Epstein, E. Levine, C. Roth. London, E. Goldston, [1944]. 51-67 (63, 67).
  • Cassuto, Umberto. "Parlata ebraica". Vessillo Israelitico 57 (1909): 254-260.
  • Ferretti Cuomo, Luisa. "Italchiano versus giudeo-italiano versus 0 (zero), una questione metodologica", in Italia: studi e ricerche sulla storia, la cultura e la letteratura degli Ebrei d'Italia 3.1-2 (1982): 7-32.
  • Fortis, Umberto. La parlata degli ebrei di Venezia e le parlate giudeo-italiane. La Giuntina, 2006. ISBN 88-8057-243-1.
  • Fortis, Umberto and Zolli, Paolo, La parlata giudeo-veneziana: Assisi/Rome 1979 ISBN 88-85027-07-5
  • Gold, David L. "The Glottonym Italkian", in Italia: studi e ricerche sulla storia, la cultura e la letteratura degli Ebrei d'Italia 2.1-2 (1980): 98-102.
  • Mayer Modena, Maria Luisa, “Le parlate giudeo-italiane”, in Storia d'Italia. Gli ebrei in Italia, a cura di Corrado Vivanti, vol. II, Dall'emancipazione a oggi, Einaudi, Torino 1997, pp. 939–963. Merzagora, Giovanna Massariello, Giudeo-Italiano Profilo dei dialetti italiani 23: Pisa 1977
  • Pomi, David de, 1525-ca. 1593. Tsema David. Dittionario novo hebraico, molto copioso, dechiarato in tre lingue. Venetijs: Apud Ioannem de Gara, 1587.

Dış bağlantılar

Kembali kehalaman sebelumnya


Index: pl ar de en es fr it arz nl ja pt ceb sv uk vi war zh ru af ast az bg zh-min-nan bn be ca cs cy da et el eo eu fa gl ko hi hr id he ka la lv lt hu mk ms min no nn ce uz kk ro simple sk sl sr sh fi ta tt th tg azb tr ur zh-yue hy my ace als am an hyw ban bjn map-bms ba be-tarask bcl bpy bar bs br cv nv eml hif fo fy ga gd gu hak ha hsb io ig ilo ia ie os is jv kn ht ku ckb ky mrj lb lij li lmo mai mg ml zh-classical mr xmf mzn cdo mn nap new ne frr oc mhr or as pa pnb ps pms nds crh qu sa sah sco sq scn si sd szl su sw tl shn te bug vec vo wa wuu yi yo diq bat-smg zu lad kbd ang smn ab roa-rup frp arc gn av ay bh bi bo bxr cbk-zam co za dag ary se pdc dv dsb myv ext fur gv gag inh ki glk gan guw xal haw rw kbp pam csb kw km kv koi kg gom ks gcr lo lbe ltg lez nia ln jbo lg mt mi tw mwl mdf mnw nqo fj nah na nds-nl nrm nov om pi pag pap pfl pcd krc kaa ksh rm rue sm sat sc trv stq nso sn cu so srn kab roa-tara tet tpi to chr tum tk tyv udm ug vep fiu-vro vls wo xh zea ty ak bm ch ny ee ff got iu ik kl mad cr pih ami pwn pnt dz rmy rn sg st tn ss ti din chy ts kcg ve 
Prefix: a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9