|
Feleknas Uca
Feleknas Uca (d. 17 Eylül 1976),[1] Yezidi asıllı Türk siyasetçidir.[2] 1999'dan 2009'a kadar Almanya'dan Avrupa Parlamentosu üyesiydi ve Die Linke'de görev yaptı. Feleknas Uca, Ocak 2005 Irak parlamento seçimlerine kadar dünyanın tek Yezidi parlamenteriydi. Haziran 2015'te Diyarbakır'dan milletvekili seçildi.[3] YaşamıFeleknas Uca, 17 Eylül 1976'da Batı Almanya'nın Aşağı Saksonya eyaletinin Celle kentinde, aslen Türkiye göçmeni bir Yezidi ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi.[1] Doktor asistanı olarak staj yapmadan önce Celle'deki kapsamlı okuldan mezun oldu ve Abitur'unu uzaktan eğitimle tamamladı. 2010 yılında kadın ve çocuk haklarına odaklanan Feleknas Uca Vakfı'nı kurdu. Uca aynı zamanda Terre des Femmes'in yerel sözcülüğünü de üstlenmiştir.[4] Temmuz 2014'e kadar Celle'de yaşayan Feleknas Uca, daha sonra Diyarbakır'a taşınmıştır. Siyasi kariyeriAvrupa1999 yılında 22 yaşındayken Demokratik Sosyalizm Partisinin ulusal listesinde altı sıradan beşinci olarak Avrupa Parlamentosuna seçildi. 5. Avrupa Parlamentosunda (1999-2004) Parlamentonun Kültür, Eğitim ve Medya ve Fırsat Eşitliği komitelerinde yer aldı.[5] Türkiye'deki Kürt yanlısı gruplarla yakın ilişkilerini sürdürdü. AB-Türkiye ortak parlamento komitesinin bir üyesiydi. PDS'nin 6. Avrupa Parlamentosu (2004-2009) seçimleri için aday belirleme sürecinde Uca, PDS ulusal listesinde yedinci sıraya gerileyerek koltuğunu ciddi bir baskı altında bıraktı. Ancak seçimlerde son başarılı sıradan geri döndü.[6] Avrupa Parlamentosunda görev yaparken, Kürt yanlısı tutumları nedeniyle Türkiye'de tartışmalara neden oldu. 2005 yılında Demokratik Halk Partisi (DEHAP), Uca'nın Kürtçe yaptığı ve seçim barajının %10'dan düşürülmesi, genel af ilan edilmesi ve tüm askerî eylemlerin askıya alınması çağrısında bulunduğu bir konuşma nedeniyle Türk polisi tarafından soruşturuldu. Uca 2009 yılında Avrupa Parlamentosundan ayrıldı. 2012 yılında, Türkiye'deki cezaevlerinde bulunan Kürt mahkûmlara çok sayıda B1 vitamini götürmeye çalıştığı için İstanbul Havalimanı'nda gözaltına alındı ve Almanya'ya sınır dışı edildi.[7] TürkiyeHaziran 2015 Türkiye genel seçimlerinde Diyarbakır'da HDP listesinden milletvekili seçilen Uca, Batman'dan seçilen Ali Atalan ile birlikte TBMM'deki ilk Yezidi milletvekilleri olmuşturlar. Mecliste, Türkçesinin iyi olmaması ve bu yüzden Kürtçe yemin etmek istemesi kamuoyunda tartışma konusu olmuştur.[8] 23 Haziran 2015 tarihinde meclis yeminini Türkçe olarak etmiştir. Kasım 2015 Diyarbakır ve 2018 genel seçimlerinde Batman milletvekili adayı olmuş ve seçilmiştir. Siyasi pozisyonKürt siyaseti2015'te Cizre'deki sokağa çıkma yasağı sırasında Cizre'ye yürüyen milletvekili heyetinin bir üyesiydi. Kürt dilinin kullanımını desteklemekte, Kürtçe tiyatro oyunlarının, etkinliklerin yasaklanmasına ve Kürtçe eğitim veren kişilerin gözaltına alınmasına karşı çıkmaktadır.[9] Demokratik Bölgeler Partisi (DBP) tarafından yönetilen belediyelerde uygulanan eşbaşkanlık sistemini desteklemekte ve BDP'nin seçilmiş belediye başkanları yerine devletin atadığı kayyumların belediye başkan vekili olarak görev yapmasını kınamaktadır.[10] Dış siyasetAB-Türkiye ortak heyetinin Türkiye üyesi[11] ve HDP'nin dış ilişkiler eş sözcüsüdür.[12] Suriye Kürdistanı'nda Demokratik Birlik Partisi (PYD) liderliğindeki özerk hükümeti desteklemektedir.[13] Ayrıca Irak'ta IŞİD'e (İD) karşı Yezidileri savundukları için PKK'ya minnettardır.[13] Yasal kovuşturma2017 yılında terör propagandası yapmaktan yargılanmıştır.[14] Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Bekir Şahin, 17 Mart 2021 tarihinde Anayasa Mahkemesinde Uca ve diğer 686 HDP'li siyasetçi için beş yıl siyasi faaliyet yasağı talep eden bir dava açtı.[15] Dava, HDP'nin PKK ile örgütsel bağlantısı olduğu iddiasıyla kapatılması talebiyle birlikte açıldı.[15][16] Kişisel yaşamıÇok iyi derecede Almanca, Kürtçe ve orta derecede İngilizce bilmektedir. Kaynakça
Dış bağlantılar Wikimedia Commons'ta Feleknas Uca ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
||||||||||||||||||||||||||
