Kurtuluş Savaşı sırasında Büyük Millet Meclisi Hükûmeti, Kuvâ-yi Milliye denilen milislere ve Kuvâ-yi Nizamiye denilen düzenli orduya komuta etmiştir. Savaştan ve monarşist İstanbul Hükûmeti'ne karşı kazanılan zaferden sonra, cumhuriyetçi Ankara Hükûmeti 1923 yılında Osmanlı İmparatorluğu'nun sona erdiğini ve küllerinden Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulduğunu ilan etmiştir. Büyük Millet Meclisi bugün Türkiye'nin parlamento organıdır.
Tarihçe
23 Nisan 1920'de Ankara’da toplanan Türkiye Büyük Millet Meclisi bünyesinde, ilk olarak 25 Nisan’da Muvakkat (geçici) İcra Encümeni sıfatıyla, TBMM Reisi Mustafa Kemal Paşa başkanlığında bir hükûmet oluşturuldu.[10] Böylece, İstanbul’daki Osmanlı hükûmeti dışında Ankara’da bir hükûmet ortaya çıkmış oldu. Encümen, 3 Mayıs’ta, İcra Vekilleri Heyeti adlı hükûmet kurulana kadar görevine devam etti. Bu dönemde bir devlet başkanı yoktu ve bu görevi Meclis Reisi yerine getiriyordu. Meclis, ayrıca 5 Ağustos 1921 tarihinde çıkardığı Başkumandanlık Kanunu ile Mustafa Kemal Paşa’yı Başkumandanlığa getirerek ordunun maddi ve manevi gücünün artırılması ile sevk ve idare edilmesi konusundaki yetkilerini kullanma izni vermiştir.[11]29 Ekim 1923’te cumhuriyetin ilan edilmesiyle yapılan seçimde Mustafa Kemal Paşa Reisicumhur seçilerek devlet başkanı olmuştur. Hükûmet başkanıysa Başvekil sıfatını almış ve Reisicumhur tarafından seçilmeye başlanmıştır. Dolayısıyla 1923’ten sonra kurulan hükûmetler, Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükûmeti ya da Ankara Hükûmeti olarak adlandırılmazlar.
The Sphere gazetesinin 1-5 Mart 1921'de yayımladığı harita: Ankara Hükûmeti ve Talepleri Kemalistler ya da milliyetçiler, gölgeli alanı etkin biçimde kontrol ediyorlar. Onlar, Yunanlar tarafından Ege’den sürüldüler fakat Trakya’yı, İzmir’i, Ermenistan’ı ve Basra Körfezi'ne kadar bütün Mezopotamya’yı talep ediyorlar
Hükûmetler
Cumhuriyet öncesi hükûmetler "İcra Vekilleri Heyeti" olarak anılıyordu. Bunlar:
^Dr. Neziroğlu, İrfan; Dr. Yılmaz, Tuncer (Ekim 2013). Erdem Efe, Gülşah (Ed.). "Muvakkat İcra Encümeni Heyeti (Mustafa Kemal Paşa Hükümeti) 25 Nisan 1920-03 Mayıs 1920". Hükümetler, Programları ve Genel Kurul Görüşmeleri. Cilt 1 (24 Nisan 1920 – 22 Mayıs 1950). Birinci Bölüm “İcra Vekilleri Heyeti Dönemi” Hükümetleri: Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı Yayınları.