Share to: share facebook share twitter share wa share telegram print page

 

Perlemorskyer

Perlemorsky
Perlemorsky sett vestover fra Oslofjordområdet. Foto: Kjetil Lenes
Perlemorsky sett over Asker.
Foto: Mathias Midbøe
Perlemorskyer, Elverum.

Perlemorskyer, eller polarstratosfæriske skyer, er skyer som blir dannet om vinteren i stratosfæren i høyder på 25 000–30 000 meter[1], og ligger dermed dobbelt så høyt som cirrusskyer i troposfæren.

Danning

Stratosfæren er svært tørr, og skyer, som er svært vanlig i troposfæren, oppstår sjelden. I den ekstremt kalde polarvinteren kan det dannes forskjellige stratosfæriske skyer som blir klassifisert ut fra den fysiske tilstanden eller kjemiske sammensetningen.[1]

Perlemorskyer blir dannet i svært lave temperaturer, under −78 °C. Temperaturen kan bli så lav i den lavere stratosfæren om vinteren. I Antarktis kan temperaturer under −88 °C ofte danne perlemorskyer type II. Så lave temperaturer er ikke vanlig i Arktis. På den nordlige halvkule kan kraftig vind over fjell skape fjellbølger som forplanter seg oppover i atmosfæren. Der luften stiger mot bølgetoppene, blir luften ekstra avkjølt, og den svært tørre luften kan kondensere til skyer som linseskyer, altocumulus lenticularis.

Siden disse skyene blir dannet svært høyt, kan solen skinne på dem fra under horisonten. Solstrålene blir brutt i iskrystallene på samme måte som når lys går gjennom et prisme, og et flott fargespekter oppstår. Man kan best se perlemorskyer når sola er like under horisonten.

Forskjellige perlemorskyer

Perlemorskyer er klassifisert i tre typer (Ia, Ib og II) etter den kjemiske sammensetningen av skyene.

  • Type I inneholder salpetersyre og vann.
    • Type Ia består av krystaller som er dannet av salpetersyre og vann.
    • Type Ib har skydråper som i tillegg inneholder svovelsyre.
  • Type II består bare av is.

Se også

Referanser

  1. ^ a b Pedersen, Kamilla (20. januar 2012). «Slik oppstår perlemorskyer». NRK. Besøkt 19. desember 2023. 
Kembali kehalaman sebelumnya


Index: pl ar de en es fr it arz nl ja pt ceb sv uk vi war zh ru af ast az bg zh-min-nan bn be ca cs cy da et el eo eu fa gl ko hi hr id he ka la lv lt hu mk ms min no nn ce uz kk ro simple sk sl sr sh fi ta tt th tg azb tr ur zh-yue hy my ace als am an hyw ban bjn map-bms ba be-tarask bcl bpy bar bs br cv nv eml hif fo fy ga gd gu hak ha hsb io ig ilo ia ie os is jv kn ht ku ckb ky mrj lb lij li lmo mai mg ml zh-classical mr xmf mzn cdo mn nap new ne frr oc mhr or as pa pnb ps pms nds crh qu sa sah sco sq scn si sd szl su sw tl shn te bug vec vo wa wuu yi yo diq bat-smg zu lad kbd ang smn ab roa-rup frp arc gn av ay bh bi bo bxr cbk-zam co za dag ary se pdc dv dsb myv ext fur gv gag inh ki glk gan guw xal haw rw kbp pam csb kw km kv koi kg gom ks gcr lo lbe ltg lez nia ln jbo lg mt mi tw mwl mdf mnw nqo fj nah na nds-nl nrm nov om pi pag pap pfl pcd krc kaa ksh rm rue sm sat sc trv stq nso sn cu so srn kab roa-tara tet tpi to chr tum tk tyv udm ug vep fiu-vro vls wo xh zea ty ak bm ch ny ee ff got iu ik kl mad cr pih ami pwn pnt dz rmy rn sg st tn ss ti din chy ts kcg ve 
Prefix: a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9