Share to: share facebook share twitter share wa share telegram print page

 

Oriontåken

Oriontåken. Foto: NASA / ESA.

Oriontåken (også kjent som M42 eller NGC 1976) er en stjernetåke sør for «Orions belte» i konstellasjonen Orion. M42 er en av de mest lyssterke stjernetåkene på nattehimmelen, og er så vidt synlig med det blotte øye. Den befinner seg 1 270±76 lysår unna jorden, og har en utstrekning på omtrent 24 lysår.

Inne i stjernetåken foregår det dannelse av nye stjerner fra enorme skyer av gass og interstellart støv. Oriontåken er et av de mest fotograferte og studerte objektene i verdensrommet, og har gitt astronomene mye kunnskap om hvordan nye stjerner og planetsystemer oppstår.

Forskning

Allerede middelalderens arabiske astronomer beskrev Oriontåken, som ble kalt Na’ir al Saif, skjønt de brukte ofte samme navn om stjernen Iota Orionis 0,5° lenger mot sør.

Av europeiske astronomer er tåken dokumentert første gang i 1610 av Nicolas-Claude Fabri de Peiresc[1]. Man kan imidlertid anta at denne relativt lyse tåken også var blitt lagt merke til tidligere.

Fysisk karakteristikk

Om Oriontåkens beliggenhet, hva som kan ses i den stjernedannende regionen, og om effektene interstellare vinder har på formingen av stjernetåken.
Amatørbilde av Oriontåken tatt med DSLR-kamera.
Stjernebildet Orion med Oriontåken (nederste del, i midten).

Tåken er synlig med det blotte øye selv fra områder påvirket av noe lysforurensning. Den ses som miderste "stjerne" i Orions sverd, som er de tre stjernene sør for Orions belte. Stjernen ser uklar ut for skarpsynte observatører, og tåken er tydelig gjennom kikkert eller et lite teleskop. Største overflatelysstyrke for sentralregionen er omtrent 17 Mag/kvadratbuesekund (omtrent 14 millinits) og den ytre blålige gøden har største overflatelysstyrke 21,3 Mag/kvadratbueskund (omtrent 0,27 millinits).[2] (I fotoene vist her er lysstyrken forsterket i stor grad.)

Se også

Referanser

  1. ^ Harald Siebert: Die Entdeckung des Orionnebels. Historische Aufzeichnungen aus dem Jahr 1610 neu gesichtet. In: Sterne und Weltraum. Nr. 11, 2010, S. 32–42.
  2. ^ Clark, Roger (28. mars 2004). «Surface Brightness of Deep Sky Objects». Besøkt 29. juni 2013. . Omregningen til nits er basert på at størrelsesklasse 0 er 2,08 microlux.

Eksterne lenker


Kembali kehalaman sebelumnya


Index: pl ar de en es fr it arz nl ja pt ceb sv uk vi war zh ru af ast az bg zh-min-nan bn be ca cs cy da et el eo eu fa gl ko hi hr id he ka la lv lt hu mk ms min no nn ce uz kk ro simple sk sl sr sh fi ta tt th tg azb tr ur zh-yue hy my ace als am an hyw ban bjn map-bms ba be-tarask bcl bpy bar bs br cv nv eml hif fo fy ga gd gu hak ha hsb io ig ilo ia ie os is jv kn ht ku ckb ky mrj lb lij li lmo mai mg ml zh-classical mr xmf mzn cdo mn nap new ne frr oc mhr or as pa pnb ps pms nds crh qu sa sah sco sq scn si sd szl su sw tl shn te bug vec vo wa wuu yi yo diq bat-smg zu lad kbd ang smn ab roa-rup frp arc gn av ay bh bi bo bxr cbk-zam co za dag ary se pdc dv dsb myv ext fur gv gag inh ki glk gan guw xal haw rw kbp pam csb kw km kv koi kg gom ks gcr lo lbe ltg lez nia ln jbo lg mt mi tw mwl mdf mnw nqo fj nah na nds-nl nrm nov om pi pag pap pfl pcd krc kaa ksh rm rue sm sat sc trv stq nso sn cu so srn kab roa-tara tet tpi to chr tum tk tyv udm ug vep fiu-vro vls wo xh zea ty ak bm ch ny ee ff got iu ik kl mad cr pih ami pwn pnt dz rmy rn sg st tn ss ti din chy ts kcg ve 
Prefix: a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9