Share to: share facebook share twitter share wa share telegram print page

 

Judaso Tadeo

Sankta
Judaso Tadeo
Persona informo
ג'ודאס טדיאו
Naskiĝo 10-aj jaroj
en Banias
Morto 62
en Bejruto
Mortis pro Mortpuno Redakti la valoron en Wikidata vd
Mortis per Senkapigo Redakti la valoron en Wikidata vd
Tombo Baziliko de Sankta Petro en Romo Redakti la valoron en Wikidata vd
Religio kristanismojudismo vd
Etno judoj vd
Lingvoj arameakojnea greka vd
Ŝtataneco Roma regno Redakti la valoron en Wikidata vd
Profesio
Okupo terkultivisto
misiisto Redakti la valoron en Wikidata vd
Sanktulo
vd Fonto: Vikidatumoj
vdr
Georges de la Tour: la Sankta Judaso Tadeo, ĉ. 1615-1620
Figuro de la sanktulo en preĝejo de Munkeno (Germanio)

Judaso Tadeo estas la tradicia eklezia nomo por unu el la dek du apostoloj de Jesuo Kristo. Li deklariĝis kristana sanktulo.

Biblio

Kadre de la nova testamento, en la Evangelio laŭ Luko 6,16 kaj la Agoj de la Apostoloj 1,13 en la listoj de la dek du apostoloj de Jesuo menciiĝas apostolo de la nomo Judaso Tadeo. En la Evangelio laŭ Mateo 10,3 menciiĝas apostolo de la nomo "Lebeo, nomita Tadeo", kaj same en la Evangelio laŭ Marko 3,18 la apostolo nomiĝas nur "Tadeo", ne Judaso. En la Evangelio laŭ Johano 14,22 fine menciatas apostolo "Judaso, ne Judaso Iskarioto".

Tradicio kaj legendo

Laŭ la eklezia kristana tradicio sub ĉiuj tiuj nomoj identiĝas la sama persono kun duobla nomo Judaso Tadeo.

Ankaŭ la tiel nomita epistolo de Judaso en la nova testamento tradicie konsideriĝas de Judaso Tadeo aŭtorita. Ankaŭ la legendan personon Mar Addai, la fondinto de la Asiria Eklezio de la Oriento, oni identigas kun Judaso Tadeo. Konsiderante tion, ankaŭ partoj de la Abgar-legendo – sen diskuti, je kioma parto ili baziĝas sur historia vero – temus pri Judaso Tadeo.

La persono de Tadeo pro la malsamaj mencioj do ne tute sendube identigeblas kaj sekve instigis al ekleziaj spekulacioj.

Kiel kristana patrono de komunumoj, preĝejoj, monaĥejoj aŭ profesioj li plejparte aperas kune kun Simono Zeloto kiel "Sanktuloj Simono kaj Judaso" (kiel en la eksa germana imperiestra katedralo en Goslar).

Laŭ la tradicio Judaso disvastigis la kristanan evangelion en okcidenta Azio, aparte ĉirkaŭ la montaro Tur Abdin (en la nuna sudoriento de Turkio), en la nuna teritorio de Sirio kaj en Fenicio (la nuna Libano kaj suda Turkio). Tie laŭlegende li estis martire pikmortigita, senkapigita aŭ per klabo mortbatita. En kristanaj bildigoj li tial foje montriĝas kun halebardo, foje kun hakilo aŭ kun klabo.

Laŭ konvinko de multaj armenaj kristanoj, la armena Monaĥejo de Sankta Tadeo dum la jaro 66 fondiĝis fare de la sanktulo.

Memortagoj

La katolika, protestanta kaj anglikana memortago de Judaso Tadeo estas la 28-a de oktobro, kune kun la apostolo Simono Zeloto. Ne nur inter anglalingvaj kristanoj li popularas kiel patrono de la "angoraj kaj senesperaj kazoj" kaj kiel helpantoj de "la tre premataj kaj de la tuta mondo forlasitaj homoj". En la Armena Apostola Eklezio liaj festotagoj estas la 7-a de julio, 21-a de julio kaj 1-a de decembro.

Eksteraj ligiloj

Kembali kehalaman sebelumnya


Index: pl ar de en es fr it arz nl ja pt ceb sv uk vi war zh ru af ast az bg zh-min-nan bn be ca cs cy da et el eo eu fa gl ko hi hr id he ka la lv lt hu mk ms min no nn ce uz kk ro simple sk sl sr sh fi ta tt th tg azb tr ur zh-yue hy my ace als am an hyw ban bjn map-bms ba be-tarask bcl bpy bar bs br cv nv eml hif fo fy ga gd gu hak ha hsb io ig ilo ia ie os is jv kn ht ku ckb ky mrj lb lij li lmo mai mg ml zh-classical mr xmf mzn cdo mn nap new ne frr oc mhr or as pa pnb ps pms nds crh qu sa sah sco sq scn si sd szl su sw tl shn te bug vec vo wa wuu yi yo diq bat-smg zu lad kbd ang smn ab roa-rup frp arc gn av ay bh bi bo bxr cbk-zam co za dag ary se pdc dv dsb myv ext fur gv gag inh ki glk gan guw xal haw rw kbp pam csb kw km kv koi kg gom ks gcr lo lbe ltg lez nia ln jbo lg mt mi tw mwl mdf mnw nqo fj nah na nds-nl nrm nov om pi pag pap pfl pcd krc kaa ksh rm rue sm sat sc trv stq nso sn cu so srn kab roa-tara tet tpi to chr tum tk tyv udm ug vep fiu-vro vls wo xh zea ty ak bm ch ny ee ff got iu ik kl mad cr pih ami pwn pnt dz rmy rn sg st tn ss ti din chy ts kcg ve 
Prefix: a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9