|
Evangelio laŭ Marko
La evangelio laŭ Marko estas la dua libro de la nova testamento en la biblio.  AŭtoroLaŭ la fru-kristana tradicio skribis ĝin Marko, tio estas Johano Marko el Jerusalemo, filo de iu Maria (ne la Dipatrino Maria), en kies domo kunvenis la unua kristana komunumo de Jerusalemo (Agoj 12,12). Marko estis kuzo de Barnabaso (Kol 4,10), li estis kunlaboranto unue de Paŭlo kaj Barnabas (Agoj 12,25), poste de Petro (1 Pet 5,13). Kelkaj klarigantoj pensas, ke li estas ankaŭ la junulo, kiu ĉe la arestado de Jesuo forkuris nuda (Mar 14,51-52). Loko, tempo, celgrupoLaŭ la tradicio Marko skribis la evangelion en Romo. El la tempa koincido kun la detruo de Jerusalem oni povas konkludi, ke la evangelio estas verkita ĉirkaŭ la jaro 70. Ĝi estas skribita por paganoj kaj kristaniĝintaj paganoj. (Komparu Mar 7,3-4, kie oni devas klarigi al la legantoj simplajn judajn kutimojn.) Enhavo kaj strukturoLa libro estas raporto pri la pasiono de Jesuo kun ampleksa, detala enkonduko. Per tiu ĉi verko Marko kreis la novan literaturan ĝenron "evangelio". Jen ebla dispozicio: [1]
ResumoLa Evangelio laŭ Marko komenciĝas tuj kun la apero de Johano la Baptisto, kiu preparis la vojon por la alveno de Jesuo kaj lia baptismo. Tio markas la komencon de lia publika ministrejo. La ĉefa intriga fadeno de la libro sekvas Jesuon dum lia predikado, miraklegoj, kaj konflikto kun la religiaj aŭtoritatoj. Marko prezentas Jesuon kiel la Filo de Dio, kiu posedas dia potenco kaj aŭtoreco. Tamen, malsame ol aliaj evangelioj, Marko insistas ke Jesuo volis forigi aŭ kaŝi sian mesian identecon. Lia vera naturo nur malkaŝiĝas graduale al liaj disĉiploj kaj aliaj. La libro finiĝas dramatege per la rakonto pri la krucumado, morto, kaj resurekto de Jesuo. La rakonto fineblas kun la malkaŝo ke Jesuo estas la Mesio, filo de Dio, kiu venkis la morton. Ĉefaj temoj inkludas la misterecon de Jesuo identeco, la ĉefa signifo de lia krucumado, kaj la apelo al la legantoj akcepti lin kiel la Savinto kaj rilati al li per fido. La ne-aŭtenta aldonoLa aldono ne troviĝas en la plej fruaj manuskriptoj. Ĝi estiĝis en la dua jarcento kiel resumo el la koncernaj partoj de la aliaj evangelioj. Ĝi ne estas aŭtenta, sed apartenas al la kanona teksto. Anstataŭ ĝi troviĝas en unu manuskripto jena aldono:
Kelkaj manuskriptoj havas ambaŭ aldonojn. La aldono(j) estiĝis verŝajne pro tio, ke la abrupta kaj negativa fino en Mar 16,8 ne estis kontentiga. Ne verŝajne estas, ke iam ekzistis iu originala fino, kiu poste perdiĝis. FontojPor skribi sian evangelion Marko kolektis, kion li aŭdis pri Jesuo:
IntencoMarko ne intencas skribi biografion de Jesuo. Li volas proklami, ke Dio per Jesuo savas la mondon. Jesuo estas la profetita Mesio, la Filo de Dio. En lia persono venis proksimen la Regno de Dio.
Sed Jesuo estas mesio ne en gloro, sed en sufero. Pro tio ankaŭ ĉiu, kiu volas postsekvi lin, devas esti preta suferi. La unua pagano, kiu ekkonis tiun ĉi mesio-misteron, estas la centestro sub la kruco (Mar 15,39). En li la tuta elpagana eklezio konfesas Jesuon Filo de Dio. EfikoHodiaŭ oni preskaŭ ĝenerale agnoskas, ke la evangelio laŭ Marko fariĝis (kune kun la tiel nomata Q-Evangelio) la bazo de la du aliaj sinoptikaj evangelioj, nome Mateo kaj Luko; tio signifas, ke Mateo kaj Luko transprenis, escepte de kelkaj versikloj, la tutan materialon de Marko. La evangelio laŭ Marko jam meze de la 2-a jarcento kun la aliaj tri formis la kanonon de la kvar evangelioj. Tiu ĉi listo de sanktaj skriboj fariĝis ĝis meze de la 4-a jarcento pli ampleksa. Fine la romkatolika eklezio en 1546 per dekreto de la koncilio de Trento difinis la kanonon. La eklezioj el la reformacio havas alian konvinkon pri la kanono, sed tio neniam koncernis la evangelion laŭ Marko. Teksto en EsperantoLa traduko de la esperanta biblia komitato (John Cyprian Rust, John Beveridge kaj C. G. Wilkinson) laŭ la unua eldono de la Nova Testamento, publikigita en 1912 ĉe la Brita kaj Alilanda Biblia Societo kaj Nacia Biblia Societo de Skotlando, kaj la unua eldono de la kompleta Biblio en Esperanto de 1927 estas trovebla
Nova traduko de Gerrit Berveling:
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
