Share to: share facebook share twitter share wa share telegram print page

 

Informadiko

Ada Lovelace verkis la unuan algoritmon plenumitan de komputilo.

Informadikoinformatikokomputosciencoinformaj teĥnologioj estas la “scienco pri la kolektado, taksado, organizado kaj diskonigo de informoj, ofte helpe de komputiloj.“[1] Historie informadiko evoluis unuflanke el matematiko kiel formala scienco, kaj aliflanke kiel inĝenierarto pro la praktika bezono de rapidaj kaj aŭtomataj kalkuladoj kaj datumprilaborado.

Historio

Dum jarmiloj, homoj kreis kaj uzis ilojn por faciligi kalkuladojn (abako, glitkalkulilo ...). Por realigi kompleksajn kalkulojn, ili ankaŭ evoluigis algoritmojn. Inter la plej malnovaj algoritmoj troviĝas la tabloj de la tempo de Hamurabi (ĉirkaŭ -1750).

Kalkuliloj konstante evoluis ekde antikvaj tempoj, sed ili ne permesis procezi algoritmojn. Daŭre necesis, ke homo ekzekutu la sekvencojn de la algoritmo, ankaŭ se kun helpo de la kalkulilo. En 1642, Blaise Pascal konstruis kalkulmaŝinon (Pascalina), kiu kapablis adicii kaj subtrahi. Kelkaj jaroj poste Leibniz prezentis kalkulmaŝinon kiu ekzekutis ĉiujn kvar bazajn aritmetikajn operaciojn.

Leibniz okupiĝis ankaŭ pri duuma kodo, kiu kune kun la bulea algebro, estas la plej gravaj matematikaj bazoj de informadiko. La difino de la koncepto de programado, montrita unue de Joseph Marie Jacquard en siaj duon-aŭtomataj teksmaŝinoj kun trukartoj, sekvita de George Boole kaj Ada Lovelace en terminoj de teorio de programado de matematikaj operacioj, formis la bazon por aŭtomate kunĉeni elementajn operaciojn.

En 1937 Alan Turing publikigis sian verkon On Computable Numbers with an application to the Entscheidungsproblem[2], en kiu li prezentis la tiel nomatan Turing maŝinon, matematika modelo de maŝino, kiu ĝis nun estas baza por la teorio de informadiko.

Teknikoj

Referencoj

  1. PIV Plena ilustrita vortaro 2002
  2. A.M. Turing. "On Computable Numbers, with an Application to the Entscheidungsproblem (Pri komputeblaj nombroj)", paĝoj p. 230–65. (angle)

Eksteraj ligiloj

Vidu ankaŭ

Kembali kehalaman sebelumnya


Index: pl ar de en es fr it arz nl ja pt ceb sv uk vi war zh ru af ast az bg zh-min-nan bn be ca cs cy da et el eo eu fa gl ko hi hr id he ka la lv lt hu mk ms min no nn ce uz kk ro simple sk sl sr sh fi ta tt th tg azb tr ur zh-yue hy my ace als am an hyw ban bjn map-bms ba be-tarask bcl bpy bar bs br cv nv eml hif fo fy ga gd gu hak ha hsb io ig ilo ia ie os is jv kn ht ku ckb ky mrj lb lij li lmo mai mg ml zh-classical mr xmf mzn cdo mn nap new ne frr oc mhr or as pa pnb ps pms nds crh qu sa sah sco sq scn si sd szl su sw tl shn te bug vec vo wa wuu yi yo diq bat-smg zu lad kbd ang smn ab roa-rup frp arc gn av ay bh bi bo bxr cbk-zam co za dag ary se pdc dv dsb myv ext fur gv gag inh ki glk gan guw xal haw rw kbp pam csb kw km kv koi kg gom ks gcr lo lbe ltg lez nia ln jbo lg mt mi tw mwl mdf mnw nqo fj nah na nds-nl nrm nov om pi pag pap pfl pcd krc kaa ksh rm rue sm sat sc trv stq nso sn cu so srn kab roa-tara tet tpi to chr tum tk tyv udm ug vep fiu-vro vls wo xh zea ty ak bm ch ny ee ff got iu ik kl mad cr pih ami pwn pnt dz rmy rn sg st tn ss ti din chy ts kcg ve 
Prefix: a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9