|
Saburo SakaiSaburo Sakai 
Saburo Sakai (1916-2000) a oa ur blenier kirri-nij japanat e-pad an Eil Brezel-bed. Lâret e vez anezhañ e oa un As rak diskaret en deus muioc'h 'vit 60 karr-nij brezel enebour. E vuhezSaburo Sakai a zo ganet e Japan, e Saga d'ar 25 a viz Eost 1916. E familh a zo anavezet evit bezañ diskennad d'eus ur remziad Samourai, met a veve d'eus labour an douar. Da geñver ar studioù ar paotr Saburo n'eo ket gwall entanet. D'an 31 a viz Mae 1933, oadet a 16 bloaz, Sakai a ya da vartolod brezel. Da gentañ vezo implijet vel kanoler war ar vag Kirishima betek 1936, bloavezh lec'h ma vezo degemeret en ur skol 'vit bezañ blenier karr-nij. Daou wech en d'eus c'hwitet an arnodenn 'vit bezañ degemeret met tapout a ra memestra e diplom e 1937, hini ar blenerien kirri-nij war vourz un douger kirri-nij. Kentañ ez eo d'eus e c'hlasad. Kregiñ a raio mare ar brezel-nij evitañ pad ar brezel chino-japanaat etre 1928-1939, eno vezo gloazet. Goude kement-mañ choaz a ra da nijal war ar c'harr-nij mil anavezet an hini Mitsubishi A6M "zero" ha kenderc'hel a ra gant ar brezel enep China. Adal penn-kentañ ar brezel ez eo kroget etre Sakai hag an ofisourien ur brezelig dreist-holl a-fed gouzout petra vez tu d'ar blenerien kirri-nij, soudarded simpl anezho, d'ober pe get. Sakai a ro an tu d'e genseurted da vutuniñ pezh a zo difennet rik, reiñ a ra urzh d'unan anezho da laerañ boued an ofisourien. E-kerzh ar c'hentañ emgann a-enep ar Chinaiz, Saburo Sakai a dizh ur c'harr-nij enebour met dre ma z'eo bet a-enep an holl urzhioù ez eo lañgachet gant e ofiser e plas bezañ anavezet e drec'h.  An Eil Brezel-BedGoude ma vize kroget ar brezel a-enep ar Stadoù-Unanet, kemer a ra perzh e tagadenn ar Filipina. E 1942 ez eo kaset e Tarakan, e Borneo, kemer a ra perzh en emgannioù an Indez Izelvroat. Dont a ra a-benn da dizhout 13 karr-nij enebour araok ma vize klañv. Goude tri miz ez eo adarre war an tachennoù emgann, e strollad-nij an is-letanant Junishi Sasai er Ginea Nevez. D'ar 7 a viz Eost 1942 ez eo gloazet e-kerzh un emgann a-us da Guadalcanal, koll a ra eno e lagad dehou. Dont a ra a-benn memestra da zistreiñ gant e garr-nij goude ma vize bet kontet evel marvet. Chom a ra stanket en ospital 'vit 5 miz, ret vo dezhañ bezañ operataet pad hir amzer hep louzoù. Tremen a raio ur bloavezh da gelenner vit ar skolidi brezel war ar c'hirri-nij. E miz ebrel 1944 ez eo kaset e strollad-nij Yokosuka hag a zo bet lakaet war dachenn Emgann Iwo Jima. Ne c'hell ket nijal pad pell met tizout a ra memestra pevar enebour.  E-kerzh an Eil Brezel-bed, ar blenier kirri-nij Saburo Sakai en d'eus distujet 64 karr-nij enebour, an darn vrashañ anezho o vezañ amerikan. Anavezet ez eo ivez evit bezañ unan d'eus an tri blenier nemetañ d'eus e strollad-nij orin da vezañ chomet bev betek fin ar brezel. Goude ar brezel, Saburo Sakai en d'eus kuitaet an arme gant an titl a letanant. Bet eo bet penn-bras un embregerezh moulañ. Bet eo bet ivez da weladenniñ ar Stadoù-Unanet lec'h ma n'eus kavet an tu da gejañ gant e enebourien gozh. Saburo Sakai a zo marvet d'eus un taol-kalon d'an 22 viz Here 2000 e-pad un emvod d'an aerborz-vor Atsugi.
|
