|
Hamburg
Hamburg (distaget [ˈhambʊʁk] en alamaneg) eo an eil kêr vrasañ en Alamagn (goude Berlin) ha porzh brasañ ar vro. Kêr-benn stad Hamburg eo ivez, hag ur gêr-stad eo. War-dro 1,9 milion a dud zo o chom enni (2019), ha tost da 5 milion en tolead-kêr. Oberiant e oa Hamburg evit diazezañ Kevre hanseatek. War plakennoù marilh ar c’hirri e lenner HH, pezh a dalv Hansestadt Hamburg. An anv ofisiel a zo Freie und Hansestadt Hamburg (kêr dieub hag hanzeatek Hamburg. Ur statud ispisial a zo d’ar gêr vras-se e-barzh ar BRD, evel Bremen ha Berlin. An tisavouriezh zo e-gizh broioù an hanternozh, gant ur rouedad stank a ganolioù, ul lenn artifisiel zo war stêr er c’hreiz-kêr. Brudet eo mirdi ar c’hunsthalle, pe ar Bucerius Kunst Forum hag enno e vez diskouezadegoù berrbad. Gouestlet eo ur c’harter a-bezh da vuhez ribouloù an nozh : Sankt Pauli hag ar Reeperbahn, kornioù gant tud gadal ha gisti a weler stank . Emañ H er poent kej evit stêrioù an Alster, ar Bille hag an Elbe. Da 110 km emañ genoù an Elbe e mor Hanternozh. Listri-karg doug-kontener a c’hell leviañ war an Elbe a mont betek kêr. 15 vet porzh ar bed eo gant e listri-ramzel hag an eilvet european goude Rotterdam. Kaji gorread Paris Meurgêr a zo gant tolaead HH, hogen gant peder gwech nebeutoc’h a annezidi warni. 30 m² eo ment ur ranndi dre geidenn. Kalz glazur a gaver enni, betek 14%. HinLevezonet eo Hamburg gant nested mor an hanternoz, hag ar redoù mor an atlantel, degas a ra klouarded. Meurvorel eo neuze hin Hamburg. Peurvuiañ e c’hwezh an avel eus ar mervent, evit kas glav stank a gouez e stumm lusenn, a reer Schmuddelwetter anezhi. Yen e vez ar goañvezhioù hogen n’int ket ken gwazh hag ar re a gaver e länderioù ar Su, meneziek. Ur goañvezh diwar nav a vez gwenn gant erc’h. Bep eil bloaz e Munchen ha bep pemp bloaz e Drede. Etre 3°C ha 5°C a vez e-pad ar goañv. Alies mat e vez louet an oabl. 20°C a vez da gustum adalek kreiz miz Ebrel. Klouar e vez an hañvezhioù gant 23°C keidenn d’ar muiañ. N’eo ket rouez kaout 28°C e miz Gwengolo Eost. Evel-henn e c’hell an dud neuial er pouloù dour e-pad ar c’houlzad-se. Un tamm istor :1529 : tremen a reas Hamburg da brotestant 1558 : digoret voe ar c’hentañ yalc’had kevalaour alaman (20 000 anezhad) Etre 1610 ha 1625 : e voe treuzfurmet Kêr d’ober kreñvlec’hioù a-bouez 1618 : liammet Hamburg ouzh an impalaerouriezh 1619 : Bank Hamburg a voe diazezet gant moraerien Portugalad 1678 : Digoret ar c’hentañ Opera 1758 : fardet e voe ar c’hentañ hamburger 1769 : Dont a reas Hambourg da vezañ Kêr dieub an impalerouriezh 1787 : tremenet ar 100 000 anezhad. 1806 : divodet e voe an Impalouriezh roman germanek, ha graet ar Freie Hansestadt : « Kêr dieub an Hans ». Gant Napoleon e voe aloubet Kêr hag e lakaas e pleustr ur blokus war vor gant efedoù noazhus evit ar c’henwerzh. 1813/1814 : reveulzi, stourm ouzh an alouber gall. Ganto e voe savet ar bagadoù hanseatek gant annezidi Hamburg, Brême ha Lübeck. Adtapet e voe gant ar c’hallaoued, hag aloubet en-dro ganto e pad 6 miz. 1815 : gant emvod Wiena e voe gwaranted dizalc’houriez Kêr ha lakaet da ezel eus an Deutscher Bund 1817 : kentañ bag dre ezenn o vont wart an Elbe. 1834 : Gerhard Oncken (en) gant c’hwec’h ezel all, a ziazezas ar gumuniezh baptiste alaman. 1842 un tangwall divent a zismantras war-dro 4000 lojeiz. 1867 : Hambourg a yeas tre e kengevread Alamagn an hanternozh 1871 : ez eas tre hamburg en impalouriezh alaman, hag e teuas da vout Bundesstaat des Deutschen Reiches (« Stad kevredadel alamagn ». 1872 : echuet sevel linenn tren Hambourg-Paris. 1881 : kentañ rouedad pellgomz en Hambourg. 1882 : kentañ gouloù dre dredan. 1885 : savet e voe ar Speicherstadt 1892 : Kolera D’an 20 a viz du 1896 : e voe harz-labour meur an dokerien Gevellet eo gant
Liammoù diavaezNotennoù ha daveennoù
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
