Progressive rock, được gọi tắt là prog rock hay prog, là một tiểu thể loại nhạc rock[2] bắt nguồn từ Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland. Thể loại này sau đó được phát triển ra xa hơn ở Đức, Ý và Pháp từ giữa tới cuối thập niên 1960 và 1970. Nó phát triển từ psychedelic rock, vốn ban đầu giống với art rock, cố gắng để đưa sức nặng nghệ thuật lớn hơn vào nhạc rock.[3] Các ban nhạc rời bỏ các đĩa đơn pop, sử dụng kỹ thuật nhạc cụ và cấu tạo âm nhạc gần với jazz và nhạc cổ điển hơn để đưa nhạc rock đến cùng đẳng cấp với âm nhạc phức tạp.[4]
Progressive rock bỏ qua đoạn beat để nhảy từng định nghĩa phong cách rock ban đầu[5] và thử nghiệm với cấu trúc, nhạc cụ, hòa âm, nhịp điệu, và nội dung lời bài hát.[6] Nghệ sĩ progressive rock tiêu biểu thường có trình độ chơi nhạc cụ rất cao.[7][8]Cấu trúc âm nhạc bị xóa nhòa qua việc mở rộng các phân đoạn và đoạn nhạc dạo nối các phân đoạn với nhau, kết quả là một tổ khúc (suite). Nhiều ban nhạc, đặc biệt vào thời điểm bắt đầu prog rock, thu âm album mà họ biểu diễn với cả một dàn nhạc.[9] Nghệ sĩ grogressive rock thường thử sức với các số chỉ nhịp (time signature) phức tạp như 5/8 và 7/8.[10]Nhịp độ, điệu nhạc và số chỉ nhịp thay đổi là điều bình thường trong progressive rock.[11]
Các ca khúc được thay thế bởi các tổ khúc kéo dài từ 20 tới 40 phút với ảnh hưởng của giao hưởng, chủ đề âm nhạc mở rộng, lời bài hát triết học, thần bí và/hay siêu thực và phối nhạc phức tạp. Thể loại này không phải không có những lời chỉ trích, như một số nhà phê bình cho rằng những chủ đề này thật "tự phụ", còn âm nhạc "khoa trương" và "thổi phồng".[12]
Progressive rock có độ phổ biến cao vào giữa thập kỷ 1970. Các ban nhạc như Pink Floyd, Jethro Tull, The Moody Blues, Yes, King Crimson, Genesis, và Emerson, Lake & Palmer (ELP) là những nghệ sĩ có sức ảnh hưởng lớn và phổ biến nhất. Thể loại này bắt đầu suy sụp vào nửa sau thập kỷ. Chủ yếu là sự phát triển của punk rock gây ra điều này, mặc dù trong thực tế một số yếu tố cùng góp phần vào.[13] Progressive rock đã đạt được những thành công về mặt thương mại vào thập kỷ 1980, mặc dù với đội hình các ban nhạc thay đổi và cấu trúc âm nhạc với tiết tấu ngắn hơn.
Đa số các ban nhạc vào những "ngày vàng" thập niên 1970 đều thuộc về "symphonic prog", khi dàn nhạc giao hưởng và/hoặc kỹ thuật soạn nhạc cổ điển được trộn vào nhạc rock. Những tiểu thể loại khác, gồm neo-progressive rock của thập niên 1980, Canterbury sound của những năm 1960 và 1970, và phong trào Rock in Opposition vào cuối thập niên 1970, cũng hiện diện.[14] Progressive rock ảnh hưởng lên krautrock và post-punk, và được kết hợp với heavy metal để tạo nên neo-classical metal và progressive metal. Một phong trào, tên new prog, xuất hiện vào đầu thế kỷ XXI.
Berkmann, Marcus (ngày 3 tháng 4 năm 1999), “In the long run”, The Spectator, The Spectator Ltd. (UK), HighBeam Research, Bản gốc lưu trữ ngày 31 tháng 3 năm 2002, truy cập ngày 1 tháng 1 năm 2015(cần đăng ký mua)
Boone, edited by John Covach & Graeme M. (1997), Understanding Rock: Essays in Musical Analysis , New York: Oxford University Press, ISBN0195100050Quản lý CS1: văn bản dư: danh sách tác giả (liên kết)
Braitman, Stephen M H (2011), “Progressive Rock is a World Unto Itself”, Goldmine, Krause Publications, HighBeam Research, Bản gốc lưu trữ ngày 31 tháng 3 năm 2002, truy cập ngày 1 tháng 1 năm 2015(cần đăng ký mua)
Brinn, David (ngày 4 tháng 5 năm 2011), “Still pretty in pink”, Jerusalem Post, Jerusalem Post, HighBeam Research, Bản gốc lưu trữ ngày 31 tháng 3 năm 2002, truy cập ngày 1 tháng 1 năm 2015(cần đăng ký mua)
Brown, Arthur (2008), BBC Prog Rock Britannia: An Observation in Three Movements (Televised interview), BBC Four
Browne, David (ngày 18 tháng 8 năm 2011), “In digital age, less is more in album art”, International Herald Tribune, International Herald Tribune, HighBeam Research, Bản gốc lưu trữ ngày 31 tháng 3 năm 2002, truy cập ngày 1 tháng 1 năm 2015(cần đăng ký mua)
Bruford, Bill (2012), Theo Cateforis (biên tập), “Reflections on Progressive Rock”, The Rock History Reader, Routledge
Cateforis, Theo (2011), Are We Not New Wave? Modern Pop at the Turn of the 1980s, University of Michigan Press, ISBN978-0-4721-1555-6
Chappell, Jon; Prown, Pete (tháng 4 năm 2008), “When guitars went gargantuan: a prog rock primer”, Guitar Player, NewBay Media LLC
Christensen, Thor (ngày 7 tháng 7 năm 2004), “Rock music's unsung milestones”, The Dallas Morning News, Knight Ridder/Tribune News Service, HighBeam Research, Bản gốc lưu trữ ngày 31 tháng 3 năm 2002, truy cập ngày 1 tháng 1 năm 2015(cần đăng ký mua)
Clayton-Lea, Tony (ngày 6 tháng 11 năm 2006), “Reviews”, The Irish Times, The Irish Times, HighBeam Research, Bản gốc lưu trữ ngày 31 tháng 3 năm 2002, truy cập ngày 1 tháng 1 năm 2015(cần đăng ký mua)
Cleveland, Barry (tháng 6 năm 2003), “Eyes wide open: Robert Fripp and Adrian Belew's vision of the new King Crimson”, Guitar Player, NewBay Media LLC
Cleveland, Barry (tháng 3 năm 2005), “Prog Rock”, Guitar Player, NewBay Media LLC
Cotner, John Sidney (2001), Archetypes of progressiveness in rock, ca. 1966-1973, University of Wisconsin-Madison
Covach, John (1997), John Covach; Graeme M. Boone (biên tập), “Progressive Rock, 'Close to the Edge,' and the Boundaries of Style”, Understanding Rock: Essays in Musical Analysis, New York: Oxford University Press
Covach, John (2000), “Echolyn and American progressive rock”, Contemporary Music Review, Informaworld.com, 18 (4), truy cập ngày 28 tháng 5 năm 2013(cần đăng ký mua)
Cowen, Andrew (ngày 24 tháng 3 năm 2001), “Live album of the week”, The Independent (London, England), Independent Print Ltd, HighBeam Research, Bản gốc lưu trữ ngày 31 tháng 3 năm 2002, truy cập ngày 1 tháng 1 năm 2015(cần đăng ký mua)
Curtis, Jim (1987), Rock Eras: Interpretations of Music and Society, 1954-1984, Bowling Green, OH: Bowling Green State University Popular Press
Dang, Katy (ngày 11 tháng 6 năm 2008), “Drawing Attention”, Boise Weekly, Boise Weekly, HighBeam Research, Bản gốc lưu trữ ngày 31 tháng 3 năm 2002, truy cập ngày 1 tháng 1 năm 2015(cần đăng ký mua)
DeRogatis, Jim (ngày 4 tháng 10 năm 1993), “Rock 'n' Roll”, Chicago Sun-Times, Sun-Times News Group, HighBeam Research, Bản gốc lưu trữ ngày 31 tháng 3 năm 2002, truy cập ngày 1 tháng 1 năm 2015(cần đăng ký mua)
DeRogatis, Jim (ngày 30 tháng 6 năm 2002), “A British prog-rock band digests the U.S.”, Chicago Sun-Times, Sun-Times News Group, HighBeam Research, Bản gốc lưu trữ ngày 31 tháng 3 năm 2002, truy cập ngày 1 tháng 1 năm 2015(cần đăng ký mua)
DeRogatis, Jim (ngày 18 tháng 5 năm 2005), “Bombastic Mars Volta plays to the pit”, Chicago Sun-Times, Sun-Times News Group, HighBeam Research, Bản gốc lưu trữ ngày 31 tháng 3 năm 2002, truy cập ngày 1 tháng 1 năm 2015(cần đăng ký mua)
Deloro, Joe (tháng 5 năm 1997), “Chimes of Freedom: ringing up The Byrds' jangle guitar sound”, Guitar Player, NewBay Media LLC
Demasi, Vincent (tháng 7 năm 2007), “Dream weaver: Dream Theater's John Petrucci carries the torch of prog-shred guitar into the new millennium”, Guitar Player, NewBay Media LLC
Demasi, Vinnie (tháng 1 năm 2011), “10 Things You Gotta Do to Play like Alex Lifeson”, Guitar Player, NewBay Media LLC, quyển 45 số 1
Downie, Ken (tháng 2 năm 2011), “Genesis 1971-1975: The Classic Era”, Goldmine, Krause Publications, HighBeam Research., Bản gốc lưu trữ ngày 31 tháng 3 năm 2002, truy cập ngày 1 tháng 1 năm 2015(cần đăng ký mua)
Duffy, John (ngày 21 tháng 3 năm 2010), “The Moody Blues and the Mellotron”, Sunday News (Lancaster, PA), Lancaster Newspapers Inc., HighBeam Research., Bản gốc lưu trữ ngày 31 tháng 3 năm 2002, truy cập ngày 1 tháng 1 năm 2015(cần đăng ký mua)
Evans, Simon (ngày 13 tháng 7 năm 1999), “Ian's return to the court of the Crimson King”, The Birmingham Post (England), MGN Ltd, HighBeam Research., Bản gốc lưu trữ ngày 31 tháng 3 năm 2002, truy cập ngày 1 tháng 1 năm 2015(cần đăng ký mua)
ew.com (ngày 16 tháng 9 năm 2005), Coheed and Cambria music review, Entertainment Weekly, Bản gốc lưu trữ ngày 1 tháng 1 năm 2015, truy cập ngày 17 tháng 4 năm 2008
Fortner, Stephen (tháng 12 năm 2012), “Jordan Rudess”, Keyboard, NewBay Media LLC |chapter= bị bỏ qua (trợ giúp)
Friedlander, Paul (1998), Rock and Roll: A Social History, Boulder, CO: Westview Press
Fripp, Robert (1975), The Young Person's Guide to King Crimson (LP liner notes), EG Records, Ltd
Gilbert, Gerard (ngày 7 tháng 3 năm 2009), “Cover versions”, The Independent (London, England), Independent Print Ltd, HighBeam Research, Bản gốc lưu trữ ngày 31 tháng 3 năm 2002, truy cập ngày 1 tháng 1 năm 2015(cần đăng ký mua)
Gill, Chris (tháng 4 năm 1995), “Prog gnosis: a new generation exhumes the list wisdom of the '70s”, Guitar Player
Globe staff (ngày 21 tháng 2 năm 1992), “Second time's the charm for Dregs”, The Boston Globe, The New York Times Company, HighBeam Research., Bản gốc lưu trữ ngày 31 tháng 3 năm 2002, truy cập ngày 1 tháng 1 năm 2015(cần đăng ký mua)
Guarino, Mark (ngày 29 tháng 9 năm 2007), “Genesis turns it on New tour looks back 40 years.”, Daily Herald (Arlington Heights, IL), Paddock Publications, Inc., HighBeam Research, Bản gốc lưu trữ ngày 31 tháng 3 năm 2002, truy cập ngày 1 tháng 1 năm 2015(cần đăng ký mua)
Guitar Player staff (tháng 1 năm 1993), “1992 Editors Awards for Lifetime Achievement”, Guitar Player
Harrell, Jim (2012), Calprog.com, Calprog.com, truy cập ngày 28 tháng 5 năm 2013
Harrington, J. S. (2003), Sonic Cool: the Life & Death of Rock 'n' Roll, Milwaukee, WI: Hal Leonard Corporation, ISBN0-634-02861-8
Hegarty, Paul; Halliwell, Martin (2011), Beyond and Before: Progressive Rock Since the 1960s, New York: The Continuum International Publishing Group, ISBN978-0-8264-2332-0
Hogg, Brian (tháng 11 năm 1994), “1-2-3 and the Birth of Prog”, Mojo, BBC/Guinness Publishing
Howe, Brian (ngày 5 tháng 9 năm 2007), “The prog lifts”, Indy Week, The Independent Weekly, HighBeam Research., Bản gốc lưu trữ ngày 31 tháng 3 năm 2002, truy cập ngày 1 tháng 1 năm 2015(cần đăng ký mua)
“Tapestry: More King Crimson Than Carole King”, Indy Week, The Independent Weekly, HighBeam Research, ngày 4 tháng 6 năm 2003, Bản gốc lưu trữ ngày 31 tháng 3 năm 2002, truy cập ngày 1 tháng 1 năm 2015(cần đăng ký mua)
Johnston, Andrew (ngày 30 tháng 3 năm 2013), “It's only rock 'n' roll, but the fans still like it”, Belfast Telegraph, Independent News & Media PLC, HighBeam Research, Bản gốc lưu trữ ngày 31 tháng 3 năm 2002, truy cập ngày 1 tháng 1 năm 2015(cần đăng ký mua)
Karnick, S. T. (tháng 8 năm 2003), “Roll over Sibelius”, The American Spectator, The American Spectator, HighBeam Research., Bản gốc lưu trữ ngày 31 tháng 3 năm 2002, truy cập ngày 1 tháng 1 năm 2015(cần đăng ký mua)
Kava, Brad (ngày 15 tháng 7 năm 2002), “Progressive rock's Yes: band of a thousand chances”, San Jose Mercury News, McClatchy-Tribune Information Services, HighBeam Research, Bản gốc lưu trữ ngày 31 tháng 3 năm 2002, truy cập ngày 1 tháng 1 năm 2015(cần đăng ký mua)
Lake, Greg (1975), Robert Fripp (biên tập), “Interviewed by Nick Logan in New Musical Express”, The Young Person's Guide to King Crimson (LP liner notes), EG Records, Ltd.
Martin, Bill (2002), Avant Rock: Experimental Music from the Beatles to Bjork, Chicago: Open Court
Martinez, Gerald (ngày 7 tháng 7 năm 2002), “Totally Tull”, Sunday Mail, The New Straits Times Press, HighBeam Research, Bản gốc lưu trữ ngày 31 tháng 3 năm 2002, truy cập ngày 1 tháng 1 năm 2015(cần đăng ký mua)
Maske, Dan (2007), Progressive Rock Keyboard, Milwaukee, WI: Hal Leonard Corporation
McNair, James (ngày 30 tháng 4 năm 2013), “Slow progress, but Rush's hour is here at last”, The Independent (London, England), Independent Print Ltd, HighBeam Research, Bản gốc lưu trữ ngày 31 tháng 3 năm 2002, truy cập ngày 1 tháng 1 năm 2015(cần đăng ký mua)
“Mothers of Invention Inventor Dead at 52”, NPR Morning Edition, National Public Radio, HighBeam Research, ngày 6 tháng 12 năm 1993, Bản gốc lưu trữ ngày 31 tháng 3 năm 2002, truy cập ngày 1 tháng 1 năm 2015(cần đăng ký mua)
Palmer, Carl (2008), BBC Prog Rock Britannia: An Observation in Three Movements (Televised interview), BBC FourQuản lý CS1: ref trùng mặc định (liên kết)
Perrone, Pierre (ngày 16 tháng 9 năm 2011), “Betty Thatcher”, The Independent (London, England), Independent Print Ltd, HighBeam Research, Bản gốc lưu trữ ngày 31 tháng 3 năm 2002, truy cập ngày 1 tháng 1 năm 2015(cần đăng ký mua)
Sarig, Roni (1998), The Secret History of Rock: The Most Influential Bands You\'ve Never Heard, Crown Publishing Group
Scivales, Riccardo (tháng 10 năm 2008), “Odd Meters in Prog Music”, Piano Today, Keyboard Classics Inc.
Serpick, Evan (ngày 9 tháng 5 năm 2005a), Prog Rocks Again, Entertainment Weekly, Bản gốc lưu trữ ngày 14 tháng 1 năm 2012, truy cập ngày 1 tháng 1 năm 2015
Serpick, Evan (ngày 5 tháng 5 năm 2005b), For New-Prog Hogs, Entertainment Weekly, Bản gốc lưu trữ ngày 29 tháng 11 năm 2014, truy cập ngày 6 tháng 12 năm 2009
Sharbutt, Jay (ngày 7 tháng 12 năm 1988), “Phil Collins returns to acting”, Chicago Sun-Times, Sun-Times News Group, HighBeam Research., Bản gốc lưu trữ ngày 31 tháng 3 năm 2002, truy cập ngày 1 tháng 1 năm 2015(cần đăng ký mua)
Sherwin, Adam (ngày 18 tháng 8 năm 2012), “The sound that goes on and on...”, The Independent (London, England), Independent Print Ltd, HighBeam Research, Bản gốc lưu trữ ngày 31 tháng 3 năm 2002, truy cập ngày 1 tháng 1 năm 2015(cần đăng ký mua)
Shuker, Roy (2002), Popular Music: The Key Concepts, London: Routledge
Sweers, Britta (2004), Electric Folk: The Changing Face of English Traditional Music, New York: Oxford University Press
Thrills, Adrian (ngày 3 tháng 3 năm 2006), “Daddy cool gives Jets their lift-off”, Daily Mail (London), McClatchy-Tribune Information Services, HighBeam Research, Bản gốc lưu trữ ngày 31 tháng 3 năm 2002, truy cập ngày 1 tháng 1 năm 2015(cần đăng ký mua)
Thrills, Adrian (ngày 9 tháng 7 năm 2010), “Spinal Tap? we're the real kings of prog rock”, Daily Mail (London), McClatchy-Tribune Information Services, HighBeam Research, Bản gốc lưu trữ ngày 31 tháng 3 năm 2002, truy cập ngày 1 tháng 1 năm 2015(cần đăng ký mua)
Wakeman, Rick (2011), “Rick Wakeman”(PDF), Upbeat: The Magazine for the Royal College of Music (Interview) (ấn bản thứ 2011), Royal College of Music, Bản gốc(PDF) lưu trữ ngày 14 tháng 5 năm 2014, truy cập ngày 1 tháng 1 năm 2015
Webb, Robert (ngày 11 tháng 4 năm 2008), “The Good Earth' Manfred Mann's Earth Band (1974)”, The Independent (London, England), Independent Print Ltd, HighBeam Research, Bản gốc lưu trữ ngày 31 tháng 3 năm 2002, truy cập ngày 1 tháng 1 năm 2015(cần đăng ký mua)
White, Paul (tháng 12 năm 2006), “Vocal FX”, Sound on Sound, Sound on Sound Ltd, truy cập ngày 13 tháng 6 năm 2013
Whitehead, Paul (2013), Genesis & Record Covers, paulwhitehead.com, Bản gốc lưu trữ ngày 21 tháng 3 năm 2015, truy cập ngày 27 tháng 6 năm 2013
Williams, Wheat (tháng 3 năm 2000), “Heroes: Steve Howe”, Guitar Player, NewBay Media LLC
Windsor, John (ngày 29 tháng 5 năm 1994), “Collectables”, The Independent (London, England), Independent Print Ltd, HighBeam Research, Bản gốc lưu trữ ngày 31 tháng 3 năm 2002, truy cập ngày 1 tháng 1 năm 2015(cần đăng ký mua)
Zaillian, Charlie (ngày 15 tháng 2 năm 2013), “Coheed and Cambria set to (prog) rock Showbox SoDo”, The Seattle Times (Seattle, WA), The Seattle Times, HighBeam Research, Bản gốc lưu trữ ngày 31 tháng 3 năm 2002, truy cập ngày 1 tháng 1 năm 2015(cần đăng ký mua)
Zak, Albin J. (tháng 12 năm 2002), “Progressive Rock Reconsidered”, Notes (Book Review), Music Library Association, HighBeam Research., Bản gốc lưu trữ ngày 31 tháng 3 năm 2002, truy cập ngày 1 tháng 1 năm 2015(cần đăng ký mua)
Đọc thêm
Lucky, Jerry. The Progressive Rock Files. Burlington, Ontario: Collector's Guide Publishing, Inc (1998), 304 pages, ISBN 1-896522-10-6 (paperback). Gives an overview of progressive rock's history as well as histories of the major and underground bands in the genre.
Lucky, Jerry. The Progressive Rock Handbook. Burlington, Ontario: Collector's Guide Publishing, Inc. (2008), 352 pages, ISBN 978-1-894959-76-6 (paperback). Reviews hundreds of progressive rock bands and lists their recordings. Also provides an updated overview, similar to The Progressive Rock Files.
Snider, Charles. The Strawberry Bricks Guide To Progressive Rock. Chicago, Ill.: Lulu Publishing (2008) 364 pages, ISBN 978-0-615-17566-9 (paperback). A veritable record guide to progressive rock, with band histories, musical synopses and critical commentary, all presented in the historical context of a timeline.
Stump, Paul. The Music's All That Matters: A History of Progressive Rock. London: Quartet Books Limited (1997), 384 pages, ISBN 0-7043-8036-6 (paperback). Smart telling of the history of progressive rock focusing on English bands with some discussion of American and European groups. Takes you from the beginning to the early 1990s.
Weingarten, Marc. Yes Is The Answer: (And Other Prog-Rock Tales). Barnacle Book/Rare Bird Books (2013), 280 pages, ISBN 9780985490201. Defense of the genre.