|
Türkiye HahambaşılığıTürkiye Hahambaşılığı, Türkiye sınırları içinde yaşayan Sefarad ve Aşkenaz Musevilerinin dinî önderi Hahambaşı'nın yönettiği kuruma verilen addır. Merkezi Beyoğlu, İstanbul'da bulunmaktadır. Papalık ya da patrikhane gibi ruhani bir makam değildir, zira dünyadaki hahambaşılıklar arasında hiyerarşik bir düzen yoktur.[1] Sayıları 80 dolaylarında olan Karay cemaati Türkiye Hahambaşılığı'nın yetkisini kabul etmemekte ve özerk bir topluluk teşkil etmektedirler.[2] Geçmişi Bizans döneminde de İstanbul'da yaşayan Yahudilerin bir dinî önderi bulunuyordu. Bu gelenek, II. Mehmet önderliğinde Türklerin şehri ele geçirmesinin ardından da sürdü. Ancak bu dinî önderin, Ermeni ve Rum cemaati önderlerinin aksine, resmî bir statüsü ya da yetkisi yoktu. Yahudi cemaati bu önderi kendi içinde seçiyor, yalnızca sonucu padişaha bildiriyorlardı. 1835 yılında, dönemin padişahı II. Mahmut'a başvuruda bulunan cemaat yetkilileri resmen tanınma isteminde bulundular. Talepleri kabul edildi ve Hahambaşılık resmen kurulmuş oldu.[1] Osmanlı topraklarında İstanbul, İzmir, Bursa, Edirne, Musul, Kudüs, Selanik gibi Yahudilerin yoğun olarak yaşadığı kentlerde yaşayan Yahudilerin hahambaşları ayrıydı. İstanbul'da resmiyete dökülen hahambaşılık makamı, bu kentlerdeki hahambaşılardan yetki olarak üstün değildi.[1] Ancak Türkiye'de cumhuriyetin ilanıyla Türkiye Yahudi cemaatinin tek resmî önderi makamı İstanbul'da bulunan hahambaşı oldu. Türkiye hahambaşılarıOsmanlı İmparatorluğu'nun son demlerinde, görev başında olan hahambaşı Haim Nahum'un görevinden istifa etmesiyle, yerine vekaleten Edirne hahambaşı Haim Moşe Becerano geldi. Haim Moşe vekillik görevini 1931 yılına dek sürdürdü. Ölümünün ardından Türkiye Musevi cemaati, 1952 yılına dek hahambaşı seçmedi. Bu süreç boyunca bet din görevlileri vekaleten bu görevi yürüttü.[1] İlk olarak görevi devralan vekil, İsak Şaki'ydi. Şaki, 1940 yılında öldü ve ikinci vekil olarak Rafael David Saban göreve geldi. 1952 yılına dek vekillik yapan David Saban, daha sonra seçim kararı alınca resmî olarak hahambaşı seçildi ve Türkiye Cumhuriyeti'nin seçilmiş ilk hahambaşı oldu.[1] David Saban, 26 Kasım 1960 günü ölünce, 21 Ağustos 1961 günü yapılan yeni seçimde Rav David Asseo Türkiye Cumhuriyet'inin ikinci seçilmiş hahambaşı olmuştur. Rav David de 14 Temmuz 2002 tarihinde ölmüş ve yerine 24 Ekim 2002 tarihinde yinelenen seçimle Rav İzak Haleva üçüncü Hahambaşı olmuştur.[1] Ayrıca bakınızDış bağlantılar
Kaynakça
|
