|
Sarıkışla Sarıkışla veya Kışla-i Humayun, İzmir Konak Meydanı'nda 1829'da inşa ettirilmiş ve 1955'te Demokrat Parti yönetimindeki İzmir Belediyesi tarafından yıktırılması zamanla şehir bilinci açısından cinayete eşdeğer görülmüş büyük bir idari yapıdır. Yıkılmasından önce İzmir'in sembollerinden biriydi. Denizin toprakla doldurulmasıyla elde edilmiş bir alan olduğu için Dolma denilen bir mevkiye kurulmuştur. Önceden burada 10 kadar sabunhane, Yahudi misafirhanesi ve meyhaneler bulunmaktaydı. Sarıkışla'nın inşasında binanın Osmanlı Devleti'nin son dönemlerinin kozmopolit ve stratejik İzmir'inde devlet erkini yansıtması amaçlanmıştır. Çalışmaların başlatıldığı 1826 yılı aynı zamanda Yeniçeri Ocağı'nın kaldırılarak çağdaş bir ordunun temellerinin de atıldığı yıldır. Kara tarafındaki cümle kapısı, 1872'de Kâtipzade Konağı olarak bilinen yapının önemli bir yenilemeden geçirilerek dönüştürüldüğü İzmir Vilayet Konağı'na ve 1901'de inşa edilen Saat Kulesi'ne bakmakta, arkasında minyatür İngiliz Ayşe Camii (bugünkü Konak Yalı Camii) bulunmaktaydı. İç kısmı Talimhane Meydanı olarak anılmaktaydı. Sarı renkte, kesme sarımsak taşlarından inşa edilmişti. Taşlarının nereye götürüldüğü bugün bilinmemektedir. 1950 yılında Milli Savunma Bakanlığı ile birlikte alınan müşterek bir kararla, şehrin merkezinde kalan askeri garnizonun dışarıya taşınması fikri benimsendi. Belediye tarafından askeri amaçlı beş adet binanın yapılması ve bakanlığa devredilmesi üzerinde anlaşıldı. Buna karşılık Sarıkışla da belediyeye verilecekti. Belediye Sarıkışla'yı devralır almaz yıktı. Ancak Sarıkışla'nın yıkılmasıyla boşalan Konak Meydanı'nı ne yapacağını bilemedi. Londra, New York ve Rio de Janeiro belediyelerine başvurularak fikir istendi. Boş kalan alan birahaneler ve çiçekçilerle doldu. Uzun süre İzmir toplu taşıma ağının merkezi oldu ve çirkin bir görünüm aldı. 1980'lere gelindiğinde denizin doldurulmasıyla inşa edilen Mustafa Kemal Sahil Yolu'na bağlanacak geniş bir yol hattı ve bu hatta bağlı üst geçit planları yapılması meydanın gözden çıkarılmaya başladığına işaret etmektedir. Ardından Galleria tartışmaları gündeme geldi. Birkaç kez bir park görünümünde düzenleme girişimleri yapıldı. Sarıkışla'dan Konak Meydanı'nda geriye sadece hitapnamesi kalmış, bir anıt şeklinde dikilmiştir. Hitapname yıkımı gercekleştiren müteahhidin bir vicdan muhasebesi sonucu bahçesinden çıkarıp geri getirmesi üzerine geri kazanılabilmiştir. Hitapname, Ahmet Piriştina Kent Arşivi Müzesi'nde sergilenmektedir.[kaynak belirtilmeli]
|
