Joan Gamper

Joan Gamper (d. 22 Kasım 1877 - ö. 30 Temmuz 1930) eski adıyla Hans Kamper, İsviçreli bir futbolcu, kulüp başkanı ve kulüp kurucusu. İsviçre ve Katalunya'da, FC Zürich ve Barcelona kulüplerinin kurucusudur.

Hans-Max Gamper (annesinin evlilik öncesi soyadı Haessig de İspanyol kaynaklarda doğum ismine eklenir) İsviçre, Winterthur'da dünyaya geldi. August Gamper ve Rosine Emma Haessig çiftinin beş çocuğundan üçüncüsü ve en büyük erkek çocuktu. Annesini sekiz yaşında veremden kaybetti ve ailesi Basel'e taşındı. Gençlik yıllarında Gamper bisiklet ve koşu ile ilgileniyordu. Hayatı boyunca spor sever bir kişilik olan Gamber, futbolun yanında rugby, tenis ve gold gibi sporlarla da uğraştı. İsviçre'de FC Basel'de futbol oynayıp, kaptanlık yapması ve FC Zürich'in kurucularından biri olup, o takımda da forma giymiş olması ile İsviçre'de ün kazandı. 1897'de işleri nedeniyle Fransa'nın Lyon şehrine giden Gamper, burada da Athletique Union takımında rugby oynadı.

1898'de amcası Emili Gaissert'i ziyaret etmek için Barselona'ya geldi. Aslında Afrika'ya gidip, orada şeker ticareti ile uğraşmak istiyordu ancak şehri çok sevince orada yaşamaya karar verdi. Daha sonra Katalancayı öğrendi ve adının Katalan versiyonu olan Joan Gamper'i kullanmaya başladı. Muhasebeci olarak Crédit Lyonnais ve the Sarria Railway firmalarında, gazetede spor yazarı olarak da iki İsviçre gazetesinde yazıyordu. Daha sonra yerel İsviçre Evangelist Kilisesi üyesi olup, Sarrià-Sant Gervasi'ndeki yerel Protestan topluluk içinde futbol oynamaya başladı. Ayrıca Los Deportes adlı bir dergi çıkartıyordu.

22 Ekim 1899'da dergiye bir futbol kulübü kurmak amaçlı bir reklam bastırdı. Olumlu yanıt verenlerle beraber 29 Kasım'da toplandılar ve Barcelona kuruldu. Kurucular arasında İsviçreli, İngiliz ve İspanyollar vardı. Kulüp renklerinin Gamper'in eski takımı FC Basel'den etkilenmiş olabileceği iddia edilmektedir. Gamper, takımın kurucusu olsa da sadece yönetim kurulunda ve takım kaptanı olarak yer aldı. Sadece 22 yaşında olan Gamper, sadece futbol oynamayı istiyordu. 1899-1903 arasında FC Barcelona ile 48 maça çıkıp, 100'den fazla gol attı. Takım arkadaşlarından biri de daha sonra Barcelona başkanlarından olacak Arthur Witty'ydi. 1900-01 sezonunda Barcelona tarihinin ilk kupası olan Macaya Kupası'nı kazandılar. O turnuva tarihin ilk Katalan şampiyonası olarak sayıldı. 1902'de ilk Copa del Rey finalinde forma giydi ancak Club Bizcaya'ya 2-1 kaybettiler.

1908'de Gamper ilk defa FC Barcelona'nın başkanı oldu. Kulüp kapanmanın eşiğindeyken başkanlığa geçme kararı aldı. Kulübün en iyi oyuncuları futbolu bırakmış ve yerine uygun transferler yapılamamıştı. Bu da kulübün performansında düşüşe yol açtı. 1905'te kazanılan Katalunya Şampiyonluğu dışında bir kupa kazanamamışlar ve bu nedenle ekonomik kriz içindeydiler. Gamper, 5 dönem (1908-09, 1910-13, 1917-19, 1921-23, 1924-25) kulüp başkanlığı yapıp 25 yıl kulüple ilgilendi. En önemli başarılarından biri Barça'nın kendi stadına sahip olmasını sağlamaktı. Kulüp 1909'a kadar farklı sahalarda mücadele ediyord. Gamper, yerel iş adamlarından finansman sağladı ve 14 Mart 1909'da 6,000 kişilik kapasiteli Carrer Indústria'ya taşındılar. Ayrıca kulüp üyelerinin sayısını arttırmaya çabaladı. 1922'de 10,000 civarında kulüp üyesine ulaştı. Taraftar sayısındaki artış, 20,000 kişilik Camp de Les Corts stadına geçmelerini sağladı. Daha sonra kapasite 60,000 kişiye çıkarılacaktı.

Gamper ayrıca kulüp tarihinin en golcü ismi efsane Paulino Alcántara'nın transferini sağlayıp, 1917'de takımın başına Jack Greenwell'i getirdi. Bununla beraber kulübün saha performansı artmaya başladı. Gamper döneminde, FC Barcelona 11 Katalunya Şampiyonluğu, 6 İspanya Kupası ve 4 Pyrenees Kupası kazanarak, ilk altın çağını yaşadı. Greenwell yönetimindeki takımda Alcantara dışında Sagibarba, Ricardo Zamora, Josep Samitier, Félix Sesúmaga ve Franz Platko gibi futbolcular yer aldı.

Son başkanlık dönemi üzücü sonlandı. 24 Haziran 1925'te FC Barcelona taraftarları İspanya millî marşını yuhalarken, şehri ziyaret eden İngiliz Donanma Bandosu'nun çaldığı İngiltere millî marşını alkışladı. Primo de Rivera diktatörlüğü Gamper'i Katalan milliyetçiliğini desteklemek ile suçladı. Les Corts stadı altı aylığına kapatıldı. Gamper, kişisel ve finansal sıkıntılarının getirdiği bir depresyon sonucu intihar etti ve Montjuïc mezarlığına gömüldü.

1966'da FC Barcelona başkanı Enric Llaudet, Gamper anısına Joan Gamper Kupası'nı başlattı. Sezon öncesi düzenlenen bu turnuva yabancı takımlar konuk edilip, geleneksel olarak kulübün gelecek sezon oynatacağı takımı seyircisine göstermek amacını taşıyordu.

Kulüp ayrıca Gamper'in üyelik numarasını emekliye ayırdı. Şehrin Les Corts bölgesinde bir caddeye adı verildi. 2002'de kulüp, Gamper'in 125. yaş gününü kutladı. 2004 yılında 1910'dan beri Barcelona'da ofisi olan İsviçreli sigorta şirketi Winterthur Grubu, FC Barcelona'nın basketbol takımına sponsor oldu ve takım, Gamper'in doğum yeri olan Winterthur FCB adını alıp, ismi 2007'ye kadar formalarında taşıdı.