Share to: share facebook share twitter share wa share telegram print page

 

James Bell

James Stanislaus Bell
Doğum9 Ocak 1797
Dundee, İskoçya, Büyük Britanya[1]
Ölüm10 Mart 1858 (61 yaşında)
Glasgow, İskoçya, Büyük Britanya[2]
Bağlılığı Çerkesya
Çatışma/savaşlarıRus-Çerkes Savaşı
Ailesi
BabasıWilliam Bell[1]
AnnesiAnna Young[1]
EşiElizabeth Roberton[1]
ÇocuklarıJane Bell[2]

Emilia Ross Bell[2]

William Henry Bell[2]

Ellen Bell[2]

James Adam Bell[2]

William Gordon Bell[2]

Charles Napier Bell[2]

Henry Bell[2]

James Stanislaus Bell (İskoçça (Cermen dili)James Bell; AdigeceДжеймс Белл, Якъуб-Бий;[3] 9 Ocak 1797, Dundee, İskoçya, Birleşik Krallık[2][1] - 16 Mart 1858), İskoç tüccar, maceracı ve yazar. Çerkesya'ya seyahat etmiş ve Rus-Çerkes Savaşı'na Çerkeslerin yanında katılmıştır. Bu sırada anılarını yazarak yayınlamıştır.[4]

Biyografi

Dundee, 1800ler

İlk yılları

1796'da İskoçya'nın Dundee şehrinde doğdu.[1] Babası William Bell, annesi ise Anna Young idi.[2][1] Bir tüccar olarak hayatına devam etti.[1]

Birleşik Krallık'ın Çerkesya'da ilgisi

Çerkesya konumu itibarıyla Rusya, Birleşik Krallık, Fransa ve Osmanlı İmparatorluğu arasındaki güç mücadelesinin ortasında kilit bir stratejik bölgeydi.[5] Rusya gözünü Karadeniz boyunca genişleyerek sıcak denizlere inmeyi hedefliyordu. Birleşik Krallık ise Rusya'yı engellemek istiyordu. Rusya Çerkesleri uluslararası toplumdan soyutlamak istiyordu, ancak Çerkesya ile ticaret engellenemedi ve hem Osmanlı hem de Birleşik Krallık, Çerkeslere Ruslarla savaşmak için ateşli silahlar ve cephane sağladı. Birleşik Krallık ayrıca birkaç danışman sağlarken, Osmanlılar Çerkesleri diğer ulusların desteğini çekecek bir Kutsal Savaş (Cihat) başlatmaya ikna etmeye çalışıyordu.[6]

Bell'in Çerkesya'ya gelişi

Çerkes Süvarileri, O. Barnard tarafından Bell'in 1840 yılında Bell's Journal of a Residence in Circassia'da 1837, 1838 ve 1839 yıllarında yayınlanan bir çiziminden gravür.
Bell'in Çerkesya haritası

James Bell, 1836'da ticaret faaliyetleri kisvesi altında Çerkesya'ya yüklü bir miktar silah taşıyarak geldi.[4] Kasım 1836'da Rus askeri tugayı "Ajax", Bell'in gemisini Sucuk-Kale'de (AdigeceЦIэмэз) gözaltına aldı. Gözaltı anında, 8 silah, 28.800 pound barut ve önemli miktarda diğer silahlar boşaltıldı. Bu, İstanbul'daki İngiliz büyükelçiliğinin birinci sekreteri olan ve uzun zamandır Çerkeslere destekte bulunmaya çalışan David Urquhart 'ın kışkırttığı bir provokasyon olarak kabul edildi.[7][8] Bell kendisini diplomat olarak tanıttı ve canını kurtardı, ancak gemiye ve kargoya el konuldu ve Rus Karadeniz filosuna dahil edildi.[4] Londra bu gözaltına öfkeli bir tepki verdi. Muhafazakarlar, Rusya'nın Çerkesya'daki hak iddiasının yasallığı konusunda Parlamento'ya bir soru getirdiler. Rusya savaşla tehdit edildi. Londra'dan gelen kızgın açıklamaların ardından, Rusya Çarı I. Nicholas, orduya ve filoya savaşa hazır olma durumunu emretti ve böylece iki ülke savaşın eşiğine geldi.[7][8] İngiliz gazetesi "Morning Chronicle", 20 Aralık 1836'da olayları yazdı. Onlara göre Vixen'in amacı "Rusya'nın Çerkesya kıyılarında kurduğu yasadışı ve korsanvari ablukayı kaldırmak" idi.[9][10]

Gemisiz kalan Bell, Çerkesya'da kaldı. Zaman kaybetmedi ve Çerkeslere askeri işlerde yardım etti. Kendisini İngiliz diplomat olarak tanıtan birisinin Çerkeslere yardım ettiği ortaya çıkınca Rusya ve İngiltere arasındaki kriz daha da büyüdü. 1840'a gelindiğinde, Bell tarafından eğitilen Polonyalı asker kaçaklarının desteğiyle, Karadeniz ve Gelendzhik kordon hatlarındaki Rus tahkimatlarına birkaç saldırı düzenlendi. Bu saldırılar Lazarevski Kuşatması, Mihaylovski Kuşatması ve Velyaminovski Kuşatmasını içeriyordu. Çerkesler top kullanmak gibi Bell tarafından kendilerine öğretilen askeri taktikleri daha sonraki savaşlarda kullandılar.[11] Nisan 1837'de Rus-İngiliz ilişkileri düzeldi ve Urquhart Londra'ya çekildi.[7][8]

Aile

  • en büyük kızı Emilia (Emelia)
  • oğlu Charles Bell (Charles Napier Bell) (1835-1906) [12]

Kaynakça

  1. ^ a b c d e f g h Akbaş, Taner (31 Ocak 2020). Travel literature as a political act: Discourse historical analysis of james Stanislaus bell`s journal of a residence in circassia (Tez) (İngilizce). Sosyal Bilimler Enstitüsü. 19 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2023. 
  2. ^ a b c d e f g h i j k "Family tree of James Stanislaus Bell". Geneanet (İngilizce). 2019. Erişim tarihi: 20 Haziran 2023. 
  3. ^ Neumann, Karl Friedrich (1840). Russland und die Tscherkessen (Almanca). Cotta. s. 81. ISBN 978-5-87731-629-4. 
  4. ^ a b c Journal of a residence in Circassia during the years 1837, 1838 and 1839. Vol. 1-2. London, 1840
  5. ^ Richmond, Walter (9 Nisan 2013). The Circassian Genocide. Rutgers University Press. ISBN 978-0-8135-6069-4. 23 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2020. 
  6. ^ Natho, Kadir (2005). "The Russo-Circassian War".
  7. ^ a b c Peter Hopkirk Büyük oyun: Yüksek Asya'da Gizli Servis Üzerine, Bölüm 12 "Dünyanın En Büyük Kalesi", s. 158–159, Oxford University Press, 20010-19-280232-1
  8. ^ a b c O. Ayrapetov "Rus İmparatorluğu'nun dış politikası (1801–1914)"("Внешняя политика Российской имPERии (1801–1914)") s. 149–153
  9. ^ Schrek, Katalin (2014). "Great Power Clashes in the Caucasus Region: Examination of the Vixen Conflict (1836) Based on the British Archives" (İngilizce). Budapeşte. 21 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2023. 
  10. ^ The Morning Chronicle, 20 December, 1836.
  11. ^ Shtybin, Vitaliy.The Adventures of James Stanislaus Bell in Circassia.
  12. ^ "IPENZ Engineering Heritage". 24 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2011. 

Dış bağlantılar

Kembali kehalaman sebelumnya


Index: pl ar de en es fr it arz nl ja pt ceb sv uk vi war zh ru af ast az bg zh-min-nan bn be ca cs cy da et el eo eu fa gl ko hi hr id he ka la lv lt hu mk ms min no nn ce uz kk ro simple sk sl sr sh fi ta tt th tg azb tr ur zh-yue hy my ace als am an hyw ban bjn map-bms ba be-tarask bcl bpy bar bs br cv nv eml hif fo fy ga gd gu hak ha hsb io ig ilo ia ie os is jv kn ht ku ckb ky mrj lb lij li lmo mai mg ml zh-classical mr xmf mzn cdo mn nap new ne frr oc mhr or as pa pnb ps pms nds crh qu sa sah sco sq scn si sd szl su sw tl shn te bug vec vo wa wuu yi yo diq bat-smg zu lad kbd ang smn ab roa-rup frp arc gn av ay bh bi bo bxr cbk-zam co za dag ary se pdc dv dsb myv ext fur gv gag inh ki glk gan guw xal haw rw kbp pam csb kw km kv koi kg gom ks gcr lo lbe ltg lez nia ln jbo lg mt mi tw mwl mdf mnw nqo fj nah na nds-nl nrm nov om pi pag pap pfl pcd krc kaa ksh rm rue sm sat sc trv stq nso sn cu so srn kab roa-tara tet tpi to chr tum tk tyv udm ug vep fiu-vro vls wo xh zea ty ak bm ch ny ee ff got iu ik kl mad cr pih ami pwn pnt dz rmy rn sg st tn ss ti din chy ts kcg ve 
Prefix: a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9