Guatemala soykırımı,Maya soykırımı veya Sessiz Holokost[1] olarak da adlandırılan, Guatemala İç Savaşı (1960-1996) sırasında ABD destekli Guatemala askeri hükûmetleri tarafından Maya sivillerinin katledilmesidir.[2] Gerillalara ve özellikle de sivillere yönelik güvenlik güçleri tarafından yapılan katliamlar, zorla kaybetmeler, işkence ve yargısız infazlar 1965'ten bu yana yaygındı. ABD'li yetkililerin de farkında olduğu, askeri rejimin uzun süredir devam eden bir politikası bu konuda etkili olmuştur.[3][4][5] 1984 tarihli bir raporda "terörle otoritesini sürdüren askeri hükümet tarafından binlerce kişinin öldürülmesi" tartışılmaktaydı.[6]İnsan Hakları İzleme Örgütü, silahlı kuvvetlerin çoğunlukla silahsız sivillere yönelik "olağanüstü zalimce" eylemleri olarak tanımlamıştır.[7]
Baskı, Yoksulların Gerilla Ordusu'nun faaliyet gösterdiği, ağırlıklı olarak yerlilerin yaşadığı kuzey eyaletlerinde soykırım düzeyine ulaşmıştır. Burada Guatemala ordusu Mayaları isyancıların yanında gördü ve Maya köylülerine yönelik toplu katliam ve ortadan kaybolma sürecini başlattı. Yerli köylülere yönelik katliamlar savaşın başlarında meydana gelmiş olsa da, onlara karşı sistematik olara terör kullanımı 1975 civarında başlayarak ve 1980'lerin ilk yarısında zirveye ulaşmıştır.[8] Ordu, çatışma sırasında Mayalara karşı 626 katliam gerçekleştirmiştir [9] ve 1981 ile 1983 yılları arasında 440 Maya köyünün yok edildiğini kabul etmiştir. Bazı belediyelerde köylerin en az üçte biri boşaltıldı veya yok edildi. Yüksek Mahkeme Çocuk Dairesi'nin Mart 1985'te yaptığı bir araştırma, 200.000'den fazla çocuğun savaşta en az bir ebeveyninin hayatını kaybettiğini ve 1980 ile 1985 yılları arasında 45.000 ile 60.000 arasında yetişkin Guatemalalı'nın katledildiğini tahmin etmektedir.[10] Çocuklar, 1980 ile 1982 yılları arasındaki Río Negro katliamları da dahil olmak üzere, ordu tarafından sıklıkla toplu katliamların hedefi olmuştur. [11]
Savaş sırasında tahminen 200.000 Guatemalalı katledildi ve bunların en az 40.000'i " kaybolan " kişilerden oluşmaktaydı.[12] Sivil infazların yüzde 92'si hükûmet güçleri tarafından gerçekleştirilmiştir.[12] Birleşmiş Milletler destekli Tarihsel Açıklama Komisyonu (CEH), 7.338 tanıktan 42.275 insan hakları ihlali ve şiddet eylemi mağdurunu belgelemiştir.[13][14] Kurbanların yüzde 83'ü Maya, yüzde 17'si ise Ladino'ydu .[15] Kurbanların %91'i 1978'den 1984'e kadar, %81'i 1981'den 1983'e kadar katledildi.[16] 1999'daki nihai raporunda Tarihsel Açıklama Komisyonu, Guatemala Silahlı Kuvvetlerinin bir soykırım gerçekleştiğini ve ABD subay birliklerinin isyan bastırma teknikleri konusunda eğitiminin "silahlı çatışma sırasındaki insan hakları ihlalleri üzerinde önemli bir etkiye sahip olduğu ancak doğrudan ABD tarafından yapılmadığı" sonucuna varmıştır.[4][8][17][18] Eski askeri diktatör General Efrain Ríos Montt (1982–1983), soykırımın en yoğun aşamasındaki özel pozisyonu sebebiyle suçlanmıştır. 2013 yılında İşil Yerli grubundan 1.771 kişinin katledilme emrini vermekten dolayı suçlu bulundu,[19] ancak bu ceza bozuldu ve 2018 yılında öldüğünde yeniden yargılaması tamamlanmamış bir durumda kaldı.
^abGuatemala: Memory of Silence(PDF). Guatemala City: Historical Clarification Commission. 1999. ss. 17-23. 9 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi(PDF). Erişim tarihi: 21 Nisan 2024.
^Nelson, Diane M. (2018). "Bonesetting: The Algebra of Genocide". M. Nelson, Diane (Ed.). Guatemala, the Question of Genocide. Routledge. ss. 37-54. ISBN978-1351401326.r eksik |soyadı1= (yardım)
^Guatemala: Memory of Silence(PDF). Guatemala City: Historical Clarification Commission. 1999. s. 17. 9 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi(PDF). Erişim tarihi: 21 Nisan 2024.
^Guatemala: Memory of Silence(PDF). Guatemala City: Historical Clarification Commission. 1999. ss. 17, 85. 9 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi(PDF). Erişim tarihi: 21 Nisan 2024.
^"Guatemala". Mass Atrocity Endings. 8 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2023.
^Guatemala: Memory of Silence(PDF). Guatemala City: Historical Clarification Commission. 1999. ss. 19, 38-41. 9 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi(PDF). Erişim tarihi: 21 Nisan 2024.