Share to: share facebook share twitter share wa share telegram print page

 

Dunganca

Dunganca
Хуэйзў йүян, Hueyzu yüyen
Telaffuz[xwɛitsu jyjɑn]
Ana dili olanlarKırgızistan, Kazakistan, Özbekistan, Rusya, Tacikistan ve Türkmenistan
BölgeFergana Vadisi, Çu Vadisi
EtnisiteDunganlar
Konuşan sayısı110.100  (2009 nüfus sayımları)[1]
Dil ailesi
Yazı sistemiKiril alfabesi
Dil kodları
ISO 639-3dng
Kırgızistan'ın Milyanfan köyünde bulunan bir müzede hem Dunganca hem de Rusça sürümleri olan ikidilli bir plaka.

Dunganca (Хуэйзў йүян, [xwɛitsu jyjɑn]; Çince (basitleştirilmiş): 东干语; Çince (geleneksel): 東干語; pinyin: Dōnggān yǔ), Orta Asya'da yaşayan, Çin'in Hui etnik grubuna yakın bağları olan Dunganlar tarafından konuşulan Sinik dildir.

Dunganca ile Standart Çince karşılıklı olarak oldukça anlaşılabilir; ancak bu Çin dilinin Kiril alfabesiyle yazılması benzersiz bir durum oluşturur.

Kullanım

Dunganca başlıca olarak Kırgızistan'da konuşulur. Bunun dışında Kazakistan, Özbekistan ve Rusya'da Dunganca konuşanlar vardır. Dungan etnik grubu, 1870'lerde Çin'den kaçıp batı yönüne Orta Asya'ya doğru taşınan mültecilerin torunlarıdır.[2] Dunganca okul eğitiminde kullanılır. Sovyetler Birliği döneminde Dunganca'nın öğretilmesi için çeşitli ders kitapları yayınlandı. Üstelik 14.000 sözcük barındıran üç ciltli bir Rusça-Dunganca sözlüğü, Dunganca-Rusça sözlük, Dungan dili hakkında filolojik monografiler ve Dungan dilinde yazılan kitaplar da yayınlanmıştır. Dungan dilinde yayınlanan ilk gazete olan Hueyimin bo 1932'de kuruldu ve günümüzde hala aylık olarak yayınlanmaktadır.

1970 ile 1989 arasındaki Sovyetler Birliği nüfus sayımı istatistiklerine göre Dunganlar, Orta Asya'daki diğer etnik azınlık gruplarına göre kendi dillerinin kullanımını muhafaza etmekte başarılı olmuştur; ancak Sovyet sonrası dönemde Dunganca'yı anadil olarak konuşanların sayısı oldukça azaldığı gözlemlenmiştir, fakat bununla ilgili daha ayrıntılı çalışmalar yapılmamıştır.

Nüfuslarına göre Dunganca'yı konuşanların sayısı
Yıl Dunganca L1 Rusça L2 Toplam Dungan nüfusu Kaynak
1970 36.445 (% 94,3) 18.566 (% 48,0) 38.644 Sovyetler Birliği Nüfus Sayımı
1979 49.020 (% 94,8) 32.429 (% 62,7) 51.694 Sovyetler Birliği Nüfus Sayımı
1989 65.698 (% 94,8) 49.075 (% 70,8) 69.323 Sovyetler Birliği Nüfus Sayımı
2001 41.400 (% 41,4) N/A 100.000 Ethnologue12 Eylül 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Kaynakça

  1. ^ "Dungan". Ethnologue, 18. cilt, 2015. 12 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2016. 
  2. ^ Cihai, S.358
Kembali kehalaman sebelumnya


Index: pl ar de en es fr it arz nl ja pt ceb sv uk vi war zh ru af ast az bg zh-min-nan bn be ca cs cy da et el eo eu fa gl ko hi hr id he ka la lv lt hu mk ms min no nn ce uz kk ro simple sk sl sr sh fi ta tt th tg azb tr ur zh-yue hy my ace als am an hyw ban bjn map-bms ba be-tarask bcl bpy bar bs br cv nv eml hif fo fy ga gd gu hak ha hsb io ig ilo ia ie os is jv kn ht ku ckb ky mrj lb lij li lmo mai mg ml zh-classical mr xmf mzn cdo mn nap new ne frr oc mhr or as pa pnb ps pms nds crh qu sa sah sco sq scn si sd szl su sw tl shn te bug vec vo wa wuu yi yo diq bat-smg zu lad kbd ang smn ab roa-rup frp arc gn av ay bh bi bo bxr cbk-zam co za dag ary se pdc dv dsb myv ext fur gv gag inh ki glk gan guw xal haw rw kbp pam csb kw km kv koi kg gom ks gcr lo lbe ltg lez nia ln jbo lg mt mi tw mwl mdf mnw nqo fj nah na nds-nl nrm nov om pi pag pap pfl pcd krc kaa ksh rm rue sm sat sc trv stq nso sn cu so srn kab roa-tara tet tpi to chr tum tk tyv udm ug vep fiu-vro vls wo xh zea ty ak bm ch ny ee ff got iu ik kl mad cr pih ami pwn pnt dz rmy rn sg st tn ss ti din chy ts kcg ve 
Prefix: a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9