Dere otu

Dereotu
Biyolojik sınıflandırma
Âlem: Plantae Şube: Tracheophyta Sınıf: Magnoliopsida Takım: Apiales Familya: Apiaceae Cins: Anethum Tür: A. graveolens
İkili adlandırma
Anethum graveolens L., Sp. Pl. 1: 263 (1753).

Dere otu (Anethum graveolens), maydanozgiller (Apiaceae) familyasından anavatanı Asya olan tek yıllık bir bitki türüdür. Bitkinin botanikteki adı ise Anethum Graveolens'tir ve bu cinsteki tek türdür. Anavatanı Avrupa'nın güneyi ve Asya'nın batısıdır. Türkiye'de de yabani olarak bulunduğu gibi, kültür bitkisi olarak bahçelerde de yetiştirilir. Dereotu, yaprakları ve tohumlarının yemeklere tat vermek için ot veya baharat olarak kullanıldığı Avrasya'da yaygın olarak yetiştirilmektedir.

Dereotu ince ve içi boş dallara sahiptir. Yaprakları, ince, yumuşak ve sık bölünen dallar halinde büyür. Yaprakları 10–20 cm uzunluğundadır. Bitkinin tamamı 40–60 cm'ye kadar büyür.

Çiçekleri beyazdan sarıya, küçük şemsiyeler şeklinde ve 2–9 cm çapındadır. Çiçekler küçük hermafrodittir. Çanak yapraklar dumura uğramıştır. Taç yapraklar kirli sarı renktedir. Kültürü yapılan dereotunun çiçek salkımı oldukça büyüktür. Ortalama çapı 20 cm'dir. Görünüşü her yana dağılmış ışınımsıdır.

Tohumları 4–5 mm uzunluğunda ve 1 mm kalınlığındadır, düz ila hafif kavislidir ve uzunlamasına çıkıntılı bir yüzeye sahiptirler.

Kökleri iğ şeklinde ve beyazımsıdır. 120 cm'ye kadar yükselebilen sap, yuvarlak beyaz ve yeşil uzunlamasına çizgilidir. Esas yapraklar genellikle 3-4 parçalıdır. Alt yapraklar saplı, üst yapraklar sapsızdır. Yaprak kısmı beyaz kenarlı, kısa ve ucunda iki kulakçık oluşturur.

Meyve yumurta şeklinden dar veya geniş eliptik şekle kadar değişir. Üst taraftan hafif basık, 3–5 mm uzunlukta, 1,5-3,5 mm genişlikte sarı kahverenginden kırmızı kahverengine kadar farklılık gösterir. Kenarları geniş ince düz ve sarımsı kanatla çevrilmiştir. Ticarette genellikle meyveler ayrılmış olarak bulunurlar. Ayrılmış olan meye sırt taraftan kuvvetlice basıktır. Beş esas damardan üçü sırt tarafındadır. Meyve büyüklükleri çok değişiktir. Küçük formlarda uzunluk 2,90-3,28 mm, genişlik 1,68-1,96 mm; büyük formlarda ise uzunluk 3,64-4,08 mm, genişlik 2.52 mm kadardır.

Dere otu bitkisinin yapraklarının ya da tohumlarının kurutulmasıyla baharatı elde edilir. Genellikle balık ve deniz ürünlerinden yapılan yemeklerde kullanılır. Ayrıca zeytinyağlı yemeklere de hoş bir tat ve koku verir.

• 
  Dere otu çiçekleri
• 
  Kurutulmuş dere otu
• 
  Dere otu bitkisi
• 
  Dere otunun yapısı

• Dere otunun faydaları
• Vikitür'de Dere otu ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.
• Wikimedia Commons'ta Dere otu ile ilgili çoklu ortam kategorisi bulunur.