|
CD-ROMCD-ROM'a halk arasında sadece CD de denir. İngilizce bir terim olan Compact Disc Read-Only Memory sözcüklerinin baş harfleri alınarak yapılmış olan kısaltmadır. Bilgi ve verileri, bünyesine kaydetmeye yarayan elektronik kayıt cihazıdır. CD-ROM, elektronik üreticisi firmalar tarafından, standart kabul edilen ve özellikleri, sarı kitapta belirtilmiş olan elektronik bir kayıt ortamıdır. Bu tanıma uyan CD-ROM'lar firması tarafından verilen Compact Disk Logosunu taşıyabilmektedir. CD-ROM, teker biçiminde, üzeri spiral biçiminde izler taşıyan, alüminyum kaplamalı, yassı bir elektronik kayıt malzemesidir. CD yüzeyindeki bazı bölümler, kaplama (üretim) sırasında, biraz derinleştirilmiştir. Pits denilen bu çukurlar, lands denilen ve çukurlaştırılmamış olan bölümlere göre, gelen ışınları biraz daha erken yansıtır. 1990'larda ve 2000'lerin başında CD-ROM'lar popüler olarak bilgisayarlar ve beşinci nesil video oyunu konsolları için yazılım ve veri dağıtmak amacıyla kullanılmıştır. DVD'lerin yanı sıra internet üzerinden indirme işlemleri de 2000'lerin başından itibaren bu rollerde CD-ROM'ların yerini almaya başladı ve ticari yazılımlar için CD-ROM nadiren kullanılmaya başlandı. TarihçeOptik disk depolama konusundaki ilk teorik çalışmalar, David Paul Gregg (1958) ve James Russel (1965-1975) dahil olmak üzere Amerika Birleşik Devletleri'ndeki bağımsız araştırmacılar tarafından yapılmıştır. Özellikle Gregg'in patentleri, MCA'nın Gregg'in patentlerini ve kurduğu Gauss Electrophysics şirketini satın almasından sonra MCA ve Philips arasında ortaklaşa geliştirilen LaserDisc spesifikasyonunun temeli olarak kullanılmıştır.[1] LaserDisc, CD'nin öncüsüydü; temel fark, LaserDisc'in bilgiyi analog bir işlemle kodlaması, CD'nin ise dijital kodlama kullanmasıydı. Optik diskin dijitalleştirilmesine yönelik kilit çalışma 1979-1980 yılları arasında Sony ve Philips için çalışan Toshi Doi ve Kees Schouhamer Immink tarafından gerçekleştirilmiştir.[2] Bu çalışmanın sonucunda 1980 yılında tanımlanan Compact Disc Digital Audio (CD-DA) ortaya çıkmıştır. CD-ROM daha sonra CD-DA'nın bir uzantısı olarak tasarlanmış ve bu formatı 553 MB'lık başlangıç depolama kapasitesiyle her türlü dijital veriyi tutacak şekilde uyarlanmıştır.[3] Sony ve Philips 1983'te Sarı Kitap olarak adlandırılan CD-ROM formatını tanımlayan teknik standardı oluşturdu.[4] CD-ROM 1984'te duyuruldu[5] ve 1985'teki ilk Japon COMDEX bilgisayar fuarında Denon ve Sony tarafından tanıtıldı.[6] Kasım 1985'te Microsoft, Philips, Sony, Apple ve Digital Equipment Corporation dahil olmak üzere birçok bilgisayar endüstrisi katılımcısı CD-ROM'lar için dosya sistemi biçimi tanımlamak amacıyla bir şartname oluşturmak için bir araya geldi.[7] High Sierra biçimi olarak adlandırılan sonuç şartnamesi Mayıs 1986'da yayınlandı.[7] Ardından birkaç değişiklikle 1988'de ISO 9660 standardı olarak standartlaştırıldı. CD-ROM'da halka sunulan ilk ürünlerden biri Mart 1986'da Microsoft CD-ROM Konferansında sunulan Grolier Akademik Ansiklopedisi oldu.[7] CD-ROM'lar 1988'de PC Engine CD-ROM2 (TurboGrafx-CD) ile başlayarak ev video oyun konsollarında kullanılmaya başlanırken, CD-ROM sürücüleri de 1980'lerin sonunda ev bilgisayarları için kullanılabilir hale gelmişti. 1990'da Data East, 1980'lerin LaserDisc video oyunlarına benzeyen ancak dijital verilerle eski LaserDisc oyunlarından daha fazla esneklik sağlayan CD-ROM'ları destekleyen bir arcade sistem kartı tanıttı. 1990'ın başlarında Japonya'da yaklaşık 300.000 CD-ROM sürücüsü satılırken, Amerika Birleşik Devletleri'nde ayda 125.000 CD-ROM diski üretiliyordu. 1990'larda piyasaya sürülen bazı bilgisayarlar, birkaç yüz megabayt video, resim ve ses verisinin iletilmesine izin veren bir CD-ROM sürücüsü içerdikleri için “multimedya” bilgisayarlar olarak adlandırıldı. Bir seçenek olarak entegre CD-ROM sürücüsüne sahip ilk dizüstü bilgisayar 1993 yılında Panasonic tarafından üretilen CF-V21P oldu, ancak sürücü yalnızca 3,5 inç çapa kadar mini CD'leri destekliyordu[8]:111 Standart 4,7 inç çaplı diskleri destekleyen ilk dizüstü bilgisayar 1994 yılında IBM'in ThinkPad 755CD modeliydi.[9] CD-ROM'un ortaya çıkmasından önce piyasaya sürülen ilk ses CD çalarlarında, CD-ROM'un ham ikili verileri gürültü olarak çalınıyordu. Bu sorunu çözmek için Q alt kod kanalı, diskin çalınabilir ses yerine bilgisayar verileri içeren alanlarında bir “veri” bayrağına sahiptir. Veri bayrağı CD çalarlara sesi kapatma talimatı verir.[10][11] Çalışma prensibiVerilerin yazılması ve okunması, zayıf bir lazer ışınının, bu çukur ve düzlükler üzerinde yansıması (ya da yansımaması) sayesinde gerçekleşir. ÖzellikleriBir CD-ROM'un çapı 12 santimdir. Üzerine 650 ile 900 MB arasında bilgi kaydedilebilir. Ancak, tüm CD Sürücüler (CD-ROM aygıtları) bu verileri okuyamadığından, yaygın olarak, 700 MB kapasiteli olan CD'ler kullanılır. 700 MB'lık kayıt kapasitesi, yaklaşık olarak 80 dakikalık bir müzik kaydına eşdeğer bir yeğinliktir. Günümüzde 2x ile 56x (x=150kbps)'e kadar yazım hızına sahiptirler. CD-ROM üzerine kayıtlı olan bilgi ve verilerin, ne kadar süreyle saklanabildiği henüz tam olarak bilinememektedir. Yapılan tahminler, CD-ROM 'un nasıl depolandığına bağlı olarak, 10 ile 50 yıl arasında değişmektedir. Bu süre, kâğıt ve pergament ile karşılaştırılamayacak kadar kısa bir süredir. Ancak, materyalin geliştirilmesi ve buna bağlı olarak, verilerin daha uzun süreli olarak korunabilmesi ile ilgili çalışmalar, aralıksız olarak sürmektedir. KorunmasıCD-ROM güneş ışınlarına duyarlı bir materyaldir. Bu nedenle, böyle bir şey uygulamada pek mümkün olmasa da, sabit bir oda sıcaklığında ve karanlık bir odada depolanması gerekir. Ayrıca bakınızKaynakça
|
