Azerbaycan'da siyasi partiler ve onların faaliyetleri "Siyasi partiler hakkında Azerbaycan Cumhuriyeti’nin Kanunu" ile düzenlenmektedir.[1]
Azerbaycan'da siyasi partilerin resmî devlet kaydına alınması Adalet Bakanlığınca gerçekleştirilmektedir. Resmî kayıtlı siyasi partiler cumhurbaşkanlığı, genel ve yerel seçimlere katılabilir.
Tarihçe
Azerbaycan'da siyasi partilerin tarihi 1900'lu yıllardan başlamaktadır.O yıllarda Rusya İmparatorluğu Devlet Duması kuruldu ve bu parlamentoya seçimler düzenlendi. Tüm bunlar siyasi partilerin yaranmasına zemin oluşturdu.[2]
1980‘lu yılların sonlarından itibaren halk Komünist Partisi ve genel olarak hükûmet karşıtı eylemlere başladı.Eylemlerde itiraz göstergesi olarak vatandaşlar Azerbaycan Komünist Partisi’nin üyelik biletlerini yırttılar.[5]
SSCB'nin onarılmasını desteklediği sebebiyle 1 Eylül 1995'te Yüksek Mahkeme tarafından kapatıldı. Lakin 1 ay sonra Yüksek Mahkemenin kararı feshedildi.
^Elçibey hükûmeti tarafından SSCB yanlısı olduğu iddiasıyla AKP kapatılmıştı. AKP yeni AVKP adıyla siyasete dönmüştür.
^AVKP 1995 tarihinde kapatıltıktan sonra Ramiz Ahmedov liderliğinde AKP siyasete geri dönmüş, Sayad Sayadovun partisi AKP değil, AVKP adını almıştır.
^ADGP Mahmut Mammadov liderliğinde 23 Nisan 1994 tarihinde kurulmuş, 17 Mayıs 1994 tarihinde resmî devlet kaydına alınmış ve 1995 Azerbaycan genel seçimlerinde 1 milletvekili çıkarmıştır. Daha sonra 1 milletvekili de transfer etmiştir. Son genel başkanı Kasım Kasımov Şamahı Vali Yardımcısı görevini taşımaktadır.
^1966 tarihinde ilk ve tek genel başkanı olan Refik Turabhanoğlu tarafından kurulan Bütünazerbaycan Çalışkan İşçi Köylü Partisinin 1967'de ismini değişmesiyle kurulmuştur. Resmî olarak 11 Temmuz 1992 tarihinde kayda alınmıştır.
^Samir Caferov (Turan) başkanlığında 5 Aralık 1992 tarihinde kurulmuş ve 2 Mart 1994 tarihinde resmî devlet kaydına alınmıştır
^AKP 19 Nisan 1992 tarihinde düzenlenen 1. Kurultayında eski geçici Başbakan Feyruz Mustafayev başkanlığında kuruldu, 23 Eylül 1992 tarihinde resmî devlet kaydına alındı. 7 Temmuz 2018 tarihinde Feyruz Mustafayev’in vefatı üzerine Mammad Mammadov geçici genel başkan oldu.
^Mais Seferli tarafından 27 Şubat 1993 tarihinde kurulmuş ve 12 Mart 1993 tarihinde resmî devlet kaydına alınmıştır. 2001 Azerbaycan ara genel seçimlerinde 1 milletvekili çıkarmıştır. 7 Aralık 2020 tarihinde Mais Seferli’nin ölümü üzerine kardeşi Gülaye Seferova genel başkan seçildi.
^3 Mart 1993 tarihinde Muhammet Hatemi tarafından kuruldu ve 12 Mart 1993 tarihinde resmî devlet kaydına alındı. 2008 tarihinde resmî devlet kaydı olmayan ve 1998 tarihinde Vügar Oruç tarafından kurulan Türk Milletçi Partisi MKP’ye birleşti. Birleştirici Kurultayda Vügar Oruç MKP Genel Başkanı seçildi.
^: Azərbaycan tarixi, 7 cilddə, c.5., B., 2001; Azərbaycan Cümhuriyyəti (1918-1920), B., 1998; Əfəndiyev S.M., Azərbaycan proletariatının inqilabi hərəkatı tarixindən,B.,1957; Багирова И.С., Политические партии и организации Азербайджана в начале XX века, Б., 1997;
^Aslani S.ġ., Ġran "Ġctimaiyyun-amiyyun" (Mücahid) Partiyasına aid yeni sənədlər, ADU-nun Elmi əsərləri (tarix və fəlsəfə elmləri seriyası), 1973,
^Seyidzadə D., Azərbaycan XX əsrin əvvəllərində: müstəqillyə aparan yollar, B., 1998; Багирова И.С., Политические партии и организации Азербаиджана в начале XX века, Б., 1997; Ахмедов А., Азербаиджанские тюрки в революции 1905 г., Б., 2001.
^; Багирова И.С., Политические партии и организации Азербайджана в начале XX века, Б., 1997;
^Seyidzadə D.B., Azərbaycan XX əsrin əvvəllərində: müstəqilliyə aparan yollar, B., 2004; Süleymanova S., Azərbaycanda ictimai-siyasi hərəkat, B.. 1999; Вагирова И.С., Политические партии и организации Азербаиджана в начале XX века ,Б., 1997; Ахмедов А., Азербаиджанские
тюркивреволюций1905года,Б.,2002.
^abAzərbaycan tarixi, 7 cilddə, c.5, B., 2001; Mustafayev Q., XX əsrin əvvəllərində Azərbaycanda Ġslam ideologiyası və onun tənqidi, B., 1973; GöyüĢov A., Azərbaycanda Ġttihadçılıq, B., 1997; Süleymanova S., Azərbaycanda ictimai-siyasi hərəkat (XIX yüzilliyin sonu - XX yüzilliyin əvvəlləri), B., 1999; Агамлиева Н., Худиев Р., Азербаиджанская Республика. Страницы политической истории. 1918-1920, Б., 1994.
^Müsavat Partiyasının Proqram və nizamnamə sənədləri, Gəncə, 1993; Azərbaycantarixi,7cilddə,c.5, B.,2001;"GəncAzər"(Ġstintaqmateriallarıüzrə),B.,1993;
^: Azərbaycan tarixi, 7 cilddə, c.5., B., 2001; Azərbaycan Cümhuriyyəti (1918–1920), B., 1998; Əfəndiyev S.M., Azərbaycan proletariatının inqilabi hərəkatı tarixindən,B.,1957; Багирова И.С., Политические партии и организации Азербайджана в начале XX века, Б., 1997;
^Paşayev A., Haqqverilməz,alınar,"'Respublika" qəzeti,1990,22dekabr.
.svg)
