Aleksandros Hacopulos

Aleksandros Hacopulos
Doğum	21 Mayıs 1911 Fatih, İstanbul, Türkiye
Ölüm	27 Mart 1980 (68 yaşında) Atina, Yunanistan
Diğer ad(lar)ı	Aleksandros Haçopulos
Meslek	Milletvekili

Aleksandros Hacopulos, Aleksandros Haçopulos^[1] ya da Aleksandr Haçopulos^[2][3] (21 Mayıs 1911, İstanbul - 27 Mart 1980), Rum asıllı Türk eğitimci ve siyasetçi.

İstanbul Yüksek İktisat ve Ticaret Okulu mezunudur. Fener Rum Erkek Lisesi, Zografyon Lisesi, Zapyon Kız Lisesi Öğretmenlikleri, Fener Rum Kız Lisesi ve Zapyon Lisesi Müdürlükleri, TBMM X. ve XI. Dönem İstanbul Milletvekilliği yapmıştır.^[4]

21 Mayıs 1911'de Osmanlı İmparatorluğu'nun başkenti İstanbul'da önde gelen Fenerli Rum bankacı bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi.^[5] Akrabalarından John Cyriaco Hacopulos, 1890'larda Adalar Belediye Başkanı olarak görev yapmıştı.^[6] Ailesi Beyoğlu'ndaki ünlü Hazzopulo Pasajı'nın da sahibidir. Babasının adı Constantine, annesinin adı Euthymia'ydı. Alexandros, ilk eğitimini Fener Maraşlı Rum İlköğretim Okulu'nda tamamladı, ardından Fener Rum Ortodoks Koleji'ne gitti. İstanbul İktisat ve Ticaret Yüksek Okulu'ndan (günümüzde Marmara Üniversitesi'ne bağlı bir okul) matematik, bankacılık ve sigortacılık alanlarını tamamlayarak mezun oldu.

1934 yılında Fener Rum Erkek Lisesi öğretmenliğe başlayan Hacopulos, daha sonra 1946 yılında Zografyon Lisesi, Zapyon Kız Lisesi'nde iktisat ve maliye derslerinde öğretmenlik yaptı ve aynı okulda müdür olarak çalıştı. Bu arada askerliğini 1936'da Haydarpaşa Askeri Hastanesi'nde er olarak yaptı ve 1937'de terhis oldu. Mayıs 1941'de 2. Dünya Savaşı sırasında, 27 ile 40 yaş aralığındaki gayrimüslim erkeklerden oluşan Yirmi Kur'a Nafıa Askerleri'ne dahil olarak, Amele Taburlarında görevlendirilmek üzere ikinci kez askere alındı. Bu hizmeti tamamladıktan sonra Temmuz 1942'de terhis oldu.

Zapyon Lisesi'nde müdür olarak görev yaparken, 1954 Türkiye genel seçimlerinde Demokrat Parti'den İstanbul Milletvekili seçildi. Hacopulos, 14 Mayıs 1954'te TBMM'ye katıldı. 6-7 Eylül Olayları sırasında Demokrat Parti milletvekiliydi. TBMM'de olağanüstü hal ilanı ile ilgili görüşmelerde söz aldı. Yaşananları anlattı. Kolluk kuvvetlerinin Rumlara yönelik şiddeti engellemediğini anlattı. Anne ve babasının evinin de göstericiler tarafından basıldığını, yağmalandığını, ancak yanı başındaki karakoldaki polislerin müdahale etmediğini anlattı.^[7] Hacopulos konuşmasında 80 yaşındaki annesine göstericilerin "Madam, endişe etmeyin, canınıza kıymayacağız, biz yalnız yıkıp, kırıp, tahrip edeceğiz. Sizi asmayacağız, kesmiyeceğiz, yalnız eşyalarınızı kırıp, dökeceğiz." dediklerini anlattı.^[8] Hacopulos konuşmasında şunları kaydetti:

Arkadaşlar bizi en fazla üzen, maalesef itiraf mecburiyetindeyim, memleketin emniyet teşkilatıdır. Bunu itirafta hepimiz müttefikiz. Emniyet teşkilatı, maalesef gafil avlanmış, maalesef uyumuş ve belki de; dilim söylemeye varmıyor; bazı hadiseler göz yummuştur. Misal söyleyeyim arkadaşlar; Büyükada’ya gece yarısı beş on kayık geliyor, içindekiler karaya çıkıyor. Polisler bunları görüyor. Bunlar 200-300 kişi idi. Silahsız, topsuz, tüfeksiz kimseler. Polisle konuşuyorlar. Ondan sonra Büyükada’yı tahrip ediyorlar. Hiçbir mukavemet görmeden gerisin geriye dönüyorlar. Polis isteseydi 3,5 kayığı tutup bunları fare gibi kapan içinde tutamaz mı idi?

Taksim’in göbeğinde çapulcular, Zapyon Lisesinin kapısını zorlarken oradan süvari polisleri geçiyor. Hadiseyi görüyor, ne yapıyorsunuz utanmazlar diyor ve geçiyor gidiyor.

Üçüncü daha mühim bir hadise benim evimde cereyan ettiği için söylemek mecburiyetindeyim. Evimin yanı başında polis karakolu bulunmaktadır. Bizi tanırlar, anne ve babamı bilirler. Tahripçiler evin içine giriyor, evi tamamıyla tahribediyor ve evimin önünde duran silahlı jandarmalar hiç müdahale etmiyor. Bu hadisede diyebilirim ki evim değil, tahripçiler muhafaza edilmiştir. Babam ve annem 80 yaşındadır. Yataktan aşağı atılmış, gece yarısı, yatakları dahil, her şey tahripedilmiştir. Başbakanlık Müsteşarı Salih Korur evimin halini gözleriyle görmüştür.

(…) Bugün bu sebepten dolayı benim evim, yarın herhangi bir sebepten dolayı sizin eviniz de aynı akibete varabilir.

Sarf ettikleri cümleler de şunlardır; kırın, yıkın mebusun evini. Bedavadan para alıyor. Hani memleketin kanunları, hani vatandaşın emniyeti, nerede, masuniyet haklarımız? Hangi günler için bu kanunlar ve haklar bize verilmiştir.

(…) Sayın arkadaşlar, hemen hemen bütün evlere girenler şu cümleyi kullanmışlardır: “Korkmayınız sizi asıp kesecek değiliz. Buna dair emir vardır. Yalnız evlerinizi tahripedeceğiz.” Bu emri verenler vardır. Kimlerdir? Bu iş hangi teşkilatın mahsulüdür. Bunlar üzerinde durulması ve uzun uzun, derin derin düşünülmesi lazım gelen mühim noktalardır.^[7]

Hacopulos, 1957 Türkiye genel seçimlerinde yeniden DP listesinden İstanbul Milletvekili seçildi. Kıbrıs sorununun çözümünde Yunanistan ile Türkiye arasında aracılık yaptı.^[9]

27 Mayıs 1960 Askeri Darbesinden sonra tutuklanarak Yassıada'ya götürüldü. Burada Yargıtay tarafından Anayasa'yı ihlal suçundan yargılandı ve beraat etti. Ayrıca Yassıada Mahkemesi'nin gayrimeşru mal edinimi için ayrı bir dava açmasına rağmen, yapılan soruşturma sonucunda bu davadan da beraat etti ve malvarlığı üzerindeki ihtiyati tedbir kaldırıldı.^[10] Hacopulos 6-7 Eylül olayları ile ilgili duruşmalarda iki defa tanık olarak dinlendi. Kendisine TBMM'de yaptığı konuşması soruldu ve o konuşma sırasında olayların "tertip edildiğini" söylediği hatırlatılarak "tertipçilerin hükümet olup olmadığı" soruldu. İki ifadesinde de "Tertip edildiği konusunda bir şey bilmiyorum, emir verenlerin kim olduğunu bilmiyorum, emir verenlerin cezalandırılmasını talep ettim." şeklinde yanıt verdi.^[8]

15 Eylül 1961'de serbest bırakılmasının ardından siyaset ile bir daha ilgilenmeyen Hacopulos, 1978'de Atina'ya taşındı ve 27 Mart 1980'de orada öldü.

Zoe Hacopulos evli olan Hacopulos, Yunanca, Türkçe ve Fransızca biliyordu.