Share to: share facebook share twitter share wa share telegram print page

 

Ahmed Kemal Akünal

Ahmed Kemal Akünal
DoğumAhmed Kemal
30 Kasım 1873(1873-11-30)
İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm1942
İstanbul, Türkiye
Defin yeriMerdivenköy Mezarlığı, İstanbul
MeslekŞair, yazar, gazeteci, öğretmen

Ahmed Kemal Akünal (30 Kasım 1873, İstanbul - 1942, İstanbul) Türk şair, yazar, gazeteci, öğretmen ve memur.[1][2]

Yaşamı

1873'te İstanbul'da Beylerbeyi'ndeki konaklarında dünyaya geldi. Babası Ocakağasızâdelerden Miralay Ahmed Rasim Bey, annesi Hadice Fatma Kamer Hanım'dır. Ahmed Kemal Akünal, Darüşşafaka Lisesini birincilikle bitirdi. Bir süre Posta İdaresinde çalıştı. Daha sonra Darüşşafaka Lisesinde edebiyat öğretmenliği yaptı. II. Abdülhamid yönetimine başkaldırdığı gerekçesiyle birkaç kez tutuklandı. II. Abdulhamid'e Kurban Bayramı'nda yapılacak suikast gerçekleşmeyince kaçarak yurt dışına çıktı.[3] Atina'da İcma-i Ümmet (1901), Kahire'de Ubeydullah Efendi ile birlikte Doğru Söz (1906) gazetelerini çıkardı. Jön Türklerin fikriyatının etkili olduğu gazete, yayın hayatını onüç sayı devam ettirebilmiştir.[4] Dört dilde yayımlanan Hakayık-ı Şark gazetesinin Türkçe bölümünü yönetti ve başyazarlığını yaptı. Mısır'dan sonra, Bakü'ye yerleşti. Hüseyinzâde Ali Bey'in Füyuzat ve Oruç Oruçov'un Güneş gazetelerinde yazılar yazdı. Kafkasya'da Mekatib-i İslamiyye müdürlüğü görevinde bulundu. 1908'de II. Meşrutiyet'in ilanından sonra İstanbul'a dönerek bir süre liselerde edebiyat öğretmenliği yaptı. Bu kez hükûmet tarafından Bakü'ye gönderildi. 1911'de Bakü'de öğretmenlik ve yazarlık yaparken Rus hükümetince casusluk iddiasıyla tutuklandı.[5] Hariciye Nezareti'nin girişimleri sonucunda ülkeye döndü. Balkan Harbinde Gelenbevi Sultanisinde, Birinci Cihan Harbinde Ankara Sultanisinde edebiyat muallimliği yaptı, bu ikinci okula müdür oldu. Çığır ve Hak gazetelerinde yazdı. Milli Mücadele döneminde İstanbul mitinglerinde yaptığı konuşmalarla dikkat çekti. Beykoz Belediyesinde başkâtip olarak çalıştı. 1942 yılı Ekiminde Göztepede Şair Arşi sokağındaki evinde sirozdan öldü. Kabri Merdivenköy mezarlığındadır.[1][6]

Ahmed Kemal Bey'in Rus Jandarması taranfından hazırlanan tutuklama belgesi

Edebî faaliyeti

İlk yazı, şiir ve öyküleri Maarif, Mektep, Mirsat, Sabah, Servet-i Fünûn dergilerinde yayımlandı. Şiirlerinde Servet-i Fünûn şairlerinin duyarlılığı hissedilir. Şiirlerinden bir kısmı Füyûzât-ı Kırâat (1909)[7] ve Vatan Çocuklarına Ninniler (1915) adıyla kitaplaştı. Mehmet Behçet Yazar'a yazdığı bir mektupta eserleri ile ilgili şu bilgileri vermiştir: "Türk’ün tarihi gibi hiçbir sükûn devresi geçirmeyen hayatımda ne kendimi ne de eserlerimi toplamak nasip olmadı. Yalnız Umumî Harp’te şimdiki pek değerli ve muvaffakiyetli Hariciye Vekilimiz Tevfik Rüştü Aras’ın tenbih ve irşadiyle bir (Ninni) parçaları yazmıştım. Bunları Karagöz Kitabevi topladı ve (1331-1915) bastırdı, Kız mekteplerinde ezber ve inşat dersleri için kabul olundu. Zannederim ki, onun da bugün nüshası kalmamıştır."[8]

Azerbaycan Ahmed Kemal’i unutmamış, 1918 yılında Cumhuriyet kurulduktan sonra Bakü’ye giden Ruşen Eşref’e, Ahmed Kemal’in Azerbaycan Cumhuriyeti’ne yaptığı katkılar anlatılmış, dolaylı olarak teşekkür edilmiştir.[9]

Kaynakça

  1. ^ a b Saadet Ergun (1944). "Akünal (Ahmed Kemal)". İstanbul Ansiklopedisi. Cilt 1. İstanbul: İstanbul Yayınevi. s. 565-566. 
  2. ^ Özgül, M. Kayahan (2010). Son Jön Türk Kalesi: Ahmed Kemal Akünal. Kitabevi Yayınları. 
  3. ^ Yalçın, Soner (7 Kasım 2010). "'Şairler hücresi' kimi öldürecekti". hurriyet.com.tr. 22 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2022. 
  4. ^ "Doğru Söz". TBMM Kütüphanesi. 5 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2024. 
  5. ^ "ახმედ ქემალ რასიმი [Ahmed Kemal Rasim]". Gürcistan Merkezi Devlet Tarih Arşivi, Fon 153, Bölüm 3, No 443. Gürcistan Devlet Arşivi. 20 Mart 1911. 25 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2024. 
  6. ^ "Ahmet Kemal Akünal". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. teis.yesevi.edu.tr. 22 Mayıs 2019. 22 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2022. 
  7. ^ Azerbaycan Kitabı. Bibliografya (Azerice). 1. Cilt. Bakü. 1963. s. 69. 
  8. ^ Yazar, Mehmet Behçet (1938). Edebiyatçılarımız ve Türk Edebiyatı. Kanaat Kitabevi Yay. 
  9. ^ Genceli, Mehdi (16 Ağustos 2020). "Azerbaycan'ın Kuruluşunda Aydınların Rolü". Dibace.Net. 9 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2024. 
Kembali kehalaman sebelumnya


Index: pl ar de en es fr it arz nl ja pt ceb sv uk vi war zh ru af ast az bg zh-min-nan bn be ca cs cy da et el eo eu fa gl ko hi hr id he ka la lv lt hu mk ms min no nn ce uz kk ro simple sk sl sr sh fi ta tt th tg azb tr ur zh-yue hy my ace als am an hyw ban bjn map-bms ba be-tarask bcl bpy bar bs br cv nv eml hif fo fy ga gd gu hak ha hsb io ig ilo ia ie os is jv kn ht ku ckb ky mrj lb lij li lmo mai mg ml zh-classical mr xmf mzn cdo mn nap new ne frr oc mhr or as pa pnb ps pms nds crh qu sa sah sco sq scn si sd szl su sw tl shn te bug vec vo wa wuu yi yo diq bat-smg zu lad kbd ang smn ab roa-rup frp arc gn av ay bh bi bo bxr cbk-zam co za dag ary se pdc dv dsb myv ext fur gv gag inh ki glk gan guw xal haw rw kbp pam csb kw km kv koi kg gom ks gcr lo lbe ltg lez nia ln jbo lg mt mi tw mwl mdf mnw nqo fj nah na nds-nl nrm nov om pi pag pap pfl pcd krc kaa ksh rm rue sm sat sc trv stq nso sn cu so srn kab roa-tara tet tpi to chr tum tk tyv udm ug vep fiu-vro vls wo xh zea ty ak bm ch ny ee ff got iu ik kl mad cr pih ami pwn pnt dz rmy rn sg st tn ss ti din chy ts kcg ve 
Prefix: a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9