Şerefname

Bu maddede birçok sorun bulunmaktadır. Lütfen sayfayı geliştirin veya bu sorunlar konusunda tartışma sayfasında bir yorum yapın. Bu maddede kaynak listesi bulunmasına karşın metin içi kaynakların yetersizliği nedeniyle bazı bilgilerin hangi kaynaktan alındığı belirsizdir. Lütfen kaynakları uygun biçimde metin içine yerleştirerek maddenin geliştirilmesine yardımcı olun. (Mayıs 2020) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) Bu maddenin Vikipedi'nin kalite standartlarına uyabilmesi için tamamen yeniden yazılması gerekmektedir. Sayfayı düzenleyerek bu konuda yardımcı olabilirsiniz. Görüşlerinizi lütfen tartışma sayfasında belirtiniz. (Ocak 2023) Bu maddenin konusunun kitaplar için kayda değerlik yönergelerini sağlayıp sağlamadığı belirsizdir. Bağımsız ve güvenilir kaynaklar kullanarak maddeyi geliştirebilir ve kayda değer olduğunu ispat edebilirsiniz. Maddenin kayda değerliği kanıtlanamazsa Vikipedi'nin silme politikası gereğince hızlı silinmesi veya kayda değerliği tartışmalı ise silinmeye aday gösterilmesi yerinde olacaktır. Kaynak ara: "Şerefname" – haber · gazete · kitap · akademik · JSTOR Bu madde Ocak 2023 tarihinden bu yana işaretli olarak durmaktadır. Bu maddedeki bilgilerin doğrulanabilmesi için ek kaynaklar gerekli. Lütfen güvenilir kaynaklar ekleyerek maddenin geliştirilmesine yardımcı olun. Kaynaksız içerik itiraz konusu olabilir ve kaldırılabilir. Kaynak ara: "Şerefname" – haber · gazete · kitap · akademik · JSTOR (Ocak 2023) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin)

Şerefname Kürt sülalelerinin ayrıntılı tarihçesidir. Şeref Han tarafından 1597 tarihinde Farsça olarak kaleme alınmıştır.^[1] Kürt tarihine ilişkin en önemli özgün kaynaklardan biridir.^[1]

Şeref Han, Bitlis emiri Şemseddin Han'ın oğlu, Osmanlılarla 1514'te ittifak antlaşmasını imzalayan ve Bitlis'teki Şerefiye Camii'ni inşa ettiren 4. Şeref Han'ın torunudur.^[2]

Şerefname kitabının Kürt hanedan ve beyliklerini konu alan cildi, giriş kısmı ile birlikte toplam beş bölümden oluşmaktadır:^[3]

• Giriş bölümü: Kürt toplulukları ve durumlarını anlatır.
• Birinci Bölüm: Geçmişte bağımsız Kürt devletleri Mervani ve Eyyubi ile Şehrizor, Büyük Lor ve Küçük Lor hakkındadır.
• İkinci Bölüm: Saltanat ve bağımsızlık iddiasında bulunmamakla birlikte bazen kendi adlarına hutbe okutmuş ve para bastırmış olan Erdelan, Hakkâri, Behdinan (İmadiye) ve Bohtan (Cizre) hükümdarları hakkındadır.
• Üçüncü Bölüm: Çemişkezek, Eğil, Palo, Çermik, Sason-Hazzo, Hizan, Müks (Bahçesaray), Kilis, Şirvan, Atah (Lice), Tercil (Hazro), Swêdi, Slemani (Silvan), Mahmudiyan (Hoşab) ve diğer yerlerdeki ikincil hükümdar sülaleleri hakkındadır.
• Dördüncü Bölüm: Yazarın ataları olan Bitlis hükümdarları hakkındadır.^[4]

Şerefname’nin yazımı 1597 yılında tamamlanmış olup, birçok hükümdar ve emir kâtibi tarafından çoğaltılmış ve çeşitli dillere tercüme edilmiştir.^{[kaynak belirtilmeli]}

Kitabın yazar tarafından istinsah edilmiş özgün elyazması Oxford'da Bodleian Kütüphanesi'ndedir. Bu nüsha, 20 tane renkli minyatür içermektedir. 1599 tarihli bir nüsha St. Petersburg’da bulunmaktadır. Türkiye kütüphanelerinde de çok sayıda elyazması nüshası bulunmaktadır.^[4]

1860'ta Rusça^{[kaynak belirtilmeli]}, 1868'de Fransızca çevirisi yayımlanmıştır.^{[kaynak belirtilmeli]} Muhammed Ali Avni'nin Arapça çevirisi 1958-1962'de Kahire'de iki cilt olarak basılmıştır.^{[kaynak belirtilmeli]}

İlk Türkçe tercüme 1669'da, Şerefname’nin tamamlanmasından 68 yıl sonra, Şerefhan'ın torunlarından Muhammed Bey tarafından yapılmıştır.^[4] 1684'te ise Palu beyi Yansür Bey'in yanında görev yapan Şem'i tarafından "Terceme-i Tevarih-i Şeref Han" adıyla Osmanlı Türkçesine çevrilmiştir. Şemi bu çeviriye Palu ve Eğil beylerinin yaklaşık bir asırlık tarihçesini de eklemiştir.^[5]

Şerefname'nin günümüz Türkçesine ilk çevirisi ise 1971 yılında Mehmet Emin Bozarslan tarafından yapıldı.^[6] Celal Kabadayı tarafından yapılan bir çeviri 2007'de Yaba Yayınları tarafından basılmıştır.^{[kaynak belirtilmeli]}

Şerefname'nin bilinen ilk Kürtçe çevirisi, 1858 yılında Tevarîxî Qedîmî Kurdistan (Kürdistan’ın Kadim Tarihi) adıyla Mela Mehmûdê Bazîdî tarafından yapılmıştır.^[7] Şerefname'nin Ziya Avcı tarafından yapılan Kürtçe çevirisi ise 2007 yılında Avesta yayınları tarafından yayınlanmıştır.^{[kaynak belirtilmeli]}

• Şerefname
• Şerefname 18 Mayıs 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.