ยอ

ยอ
ใบและผลของต้นยอ (Morinda citrifolia L.)
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
อาณาจักร:	Plantae
ไม่ได้จัดลำดับ:	Angiosperms
ไม่ได้จัดลำดับ:	Eudicots
ไม่ได้จัดลำดับ:	Asterids
อันดับ:	Gentianales
วงศ์:	Rubiaceae
สกุล:	Morinda
สปีชีส์:	M.  citrifolia
ชื่อทวินาม
Morinda citrifolia L.

ยอ (ชื่อวิทยาศาสตร์: Morinda citrifolia L.) เป็นพืชพื้นเมืองในแถบพอลินีเชียตอนใต้ แล้วแพร่กระจายไปยังบริเวณอื่น ๆ ภาษามลายูเรียกเมอกาดู ในหมู่เกาะในมหาสมุทรแปซิฟิกเรียกโนนู เป็นไม้ยืนต้น ต้นสี่เหลี่ยม เปลือกต้นเรียบ ใบสีเขียวเข้ม ดอกออกเป็นช่อที่ซอกใบ ฐานดอกติดกันแน่นเป็นทรงกลม ผลทรงยาวรี เมื่ออ่อนสีเขียว พอสุกเปลี่ยนเป็นสีขาวนวล เนื้อนุ่ม รสเผ็ด กลิ่นแรง มีเมล็ดจำนวนมาก สีน้ำตาลเข้ม

ใบอ่อนนำมาลวกกินกับน้ำพริก แกงจืด แกงอ่อม หรือใช้รองกระทงห่อหมก ผัดไฟแดง ลูกยอสุกกินกับเกลือหรือกะปิ ลูกห่ามใช้ตำส้มตำ ปัจจุบันมีการนำลูกยอไปคั้นเป็นน้ำลูกยอ ใช้ดื่มเป็นยาลดความดันโลหิต ทำให้นอนหลับ ป้องกันโรคภูมิแพ้

ลูกยอบดประกอบด้วยคาร์โบไฮเดรตและเส้นใย ^[1] มีธาตุอาหารที่พบในน้ำลูกยอเล็กน้อย^[2] ในลูกยอบดมี วิตามินซี ไนอะซิน (วิตามิน B₃), เหล็ก และโพแทสเซียม^[1] วิตามินเอ, แคลเซียม และ โซเดียม เมื่อคั้นเป็นน้ำจะเหลือแต่วิตามินซี ^[2] ในปริมาณครึ่งหนึ่งของส้มดิบ^[3] แต่มีโซเดียมสูงกว่า^[1] ลูกยอมีสารเคมีหลายชนิด เช่น ลิกนัน โพลีแซคคาไรด์ ฟลาโอนอยด์ อีริดอยด์ กรดไขมัน สโคโปเลติน และ อัลคาลอยด์ แม้จะมีการศึกษาฤทธิ์ทางชีวภาพของสารเหล่านี้ แต่ยังไม่เพียงพอต่อการสรุปถึงประโยชน์ต่อมนุษย์ ^{[4][5][6][7][8]}

ใบสดใช้สระผม กำจัดเหา ผลยอแก่มี asperuloside แอนโทรควิโนน ช่วยขับพยาธิ แก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ ในโพลีเนเซีย ใช้ผลอ่อน ใบและรากใช้รักษาความผิดปกติของประจำเดือน ความระคายเคืองในทางเดินอาหาร เบาหวาน โรคเกี่ยวกับตับ และการติดเชื้อในระบบขับถ่ายปัสสาวะ ^[9] ชาวโอรังอัซลีในรัฐเปรัก ประเทศมาเลเซีย ใช้น้ำคั้นจากผลรักษาดีซ่าน^[10]

รากใช้ย้อมสีให้สีแดงหรือสีน้ำตาลอ่อน เปลือกให้สีแดง เนื้อในเปลือกสีเหลืองใช้ย้อมสีผ้าบาติก ในฮาวาย สกัดสีเหลืองจากรากยอใช้ย้อมผ้า ^[11] มีการสกัดน้ำมันจากเมล็ดยอ ^[12] ซึ่งมีกรดลิโนเลอิกมาก ใช้ทาลดการอักเสบและลดการเกิดสิว ^[13][14][15]ลูกยอสุก รับประทานโดยนำมาจิ้มกับพริกกับเกลือหรือเอามาสับเอาแต่เนื้อกวนกับน้ำตาล ใบยอใช้รองห่อหมก แกงอ่อมใบยอ แกงเผ็ดปลาขมิ้นใบยอ ผักลวกจิ้มน้ำพริก^[16]

• Noni: The Complete Guide for Consumers and Growers. Permanent Agriculture Resources. 2006. p. 112. ISBN 0-9702544-6-6. {{cite book}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |coauthors= ถูกละเว้น แนะนำ (|author=) (help); ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |month= ถูกละเว้น (help)
• Kamiya, Kohei; Tanaka, Yohei; Endang, Hanani; Umar, Mansur; Satake, Toshiko (2004). "Chemical Constituents of Morinda citrifolia Fruits Inhibit Copper-Induced Low-Density Lipoprotein Oxidation". Journal of Agricultural and Food Chemistry. 52 (19): 5843–8. doi:10.1021/jf040114k. PMID 15366830.

• "The Noni Website". 2006. {{cite web}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |coauthors= ถูกละเว้น แนะนำ (|author=) (help)
• Thomas, Chris (August 30, 2002). "Noni No Miracle Cure". Cancerpage.com. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2008-06-26. สืบค้นเมื่อ 2012-07-14.
• Anthony, Mark. "Noni or NIMBY?". Foodprocessing.com. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2009-04-15. สืบค้นเมื่อ 2012-07-14.