กองทัพอากาศบรูไน (อังกฤษ : Royal Brunei Air Force: RBAirF มลายู : Tentera Udara Diraja Brunei: TUDB ) เป็นกองทัพอากาศของรัฐสุลต่าน บรูไนดารุสซาลาม มีกองบัญชาการหลักอยู่ที่ฐานทัพอากาศริมบา ภายในท่าอากาศยานนานาชาติบรูไน [ 4] อธิปไตยเหนือห้วงอากาศ และการเฝ้าระวังเขตแดนทางบกและทางทะเล[ 5] อากาศยาน ประจำการอยู่ 20 ลำ[ 1] อากาศยานไร้คนขับ (UAV) จำนวน 4 ลำ
กองทัพอากาศบรูไนก่อตั้งขึ้นในฐานะกองทัพอากาศอิสระเมื่อวันที่ 1 ตุลาคม พ.ศ. 2543 เดิมทีถูกก่อตั้งขึ้นในปี พ.ศ. 2508 ในฐานะกองบินของกรมรอยัลบรูไนมาเลย์ (มลายู: Askar Melayu Diraja Brunei – AMDB) หน่วยบุกเบิกของกองทัพบรูไน (RBAF) กองบินของกองทัพบรูไนมีเฮลิคอปเตอร์ (เบลล์ 205 ) มาตั้งแต่ปี พ.ศ. 2509[ 4]
แพทช์กองบินของกรมรอยัลบรูไนมาเลย์ในปี 2515 นักเรียนนักบินเฮลิคอปเตอร์พร้อมด้วยรางวัลนักเรียนโพ้นทะเล ณ วิทยาลัยกองทัพอากาศแครนเวลล์ กองทัพอากาศบรูไนได้รับการสถาปนาขึ้นมาจากกองบินของกรมรอยัลบรูไนมาเลย์เมื่อปี พ.ศ. 2508 โดยกองทัพอากาศได้รับมอบภารกิจในการส่งแพทย์ไปยังพื้นที่ชนบทเป็นครั้งแรกด้วยอากาศยาน ซิคอร์สกี เอส-55 จำนวน 2 ลำ ซึ่งปฏิบัติการบินโดยนักบินจากบริษัทเวิร์ลวายด์เฮลิคอปเตอร์คอมปานี และเปลี่ยนไปปฏิบัติการโดยนักบินอังกฤษ 3 นายและอากาศยาน 3 ลำจากกองทัพอากาศสหราชอาณาจักร (RAF)[ 6] [ 7]
ในปี พ.ศ. 2510 หน่วยนี้ได้เปลี่ยนชื่อเป็นหมวดเฮลิคอปเตอร์ (Helicopter Platoon) และรับมอบเฮลิคอปเตอร์ เบลล์ 206 เจ็ทเรนเจอร์ จำนวน 5 ลำ หลักจากนั้นได้มีการก่อตั้งโรงเรียนฝึกอบรมเทคนิคทางอากาศเมื่อปี พ.ศ. 2523 และในปี พ.ศ. 2524 การมีการก่อตั้งฝูบิน 2 ขึ้นซึ่งประกอบไปด้วยเฮลิคอปเตอร์ Bölkow บีโอ105 จำนวน 6 ลำ
ฝูงบิน 3 ก่อตั้งขึ้นในปี พ.ศ. 2525 ซึ่งเป็นฝูงบินที่ประจำการของอากาศยานเอสเอฟ-260 โดยในวันที่ 1 กันยายน พ.ศ. 2526 กองบิน 2 ถูกก่อตั้งขึ้นบริเวณที่เคยเป็นกองร้อยป้องกันภัยทางอากาศ เมื่อบรูไนได้รับภารกิจในการป้องกันตนเองมาจากสหราชอาณาจักร ในปี พ.ศ. 2527 กองบินได้ขยายขีดความสามารถของตัวเองออกไป จนกระทั่งวันที่ 1 ตุลาคม พ.ศ. 2534 องค์สุลต่าน ได้อนุญาตและอนุมัติให้กองบินเปลี่ยนชื่อเป็นกองทัพอากาศบรูไน[ 6]
ฝูงบิน 4 ถูกก่อตั้งขึ้นในปี พ.ศ. 2540 และนำเฮลิคอปเตอร์ เอส-70เอ แบล็กฮอว์ก มาประจำการยังฝูงบินนี้ ฝูงบิน 5 ก่อตั้งขึ้นในปี พ.ศ. 2540 เช่นเดียวกันและประจำการอากาศยานปีกตรึง ซีเอ็น-235 และฝูงบินป้องกันฐานทัพ ในปีเดียวกัน ฝูงบิน 3 ได้รับมอบอากาศยานฝึก Pilatus PC-7 Mk.II ต่อมาฝูงบิน 38 ได้ถูกก่อตั้งขึ้นในปี พ.ศ. 2542 และประจำการขีปนาวุธพื้นสู่อากาศ Mistral หลังจากการเข้าซื้อลิขสิทธิ์ของระบบ Mistral[ 6]
กองบินล่าสุดทีก่อตั้งขึ้นมาชื่อว่ากองบิน 3 เปิดตัวเมื่อวันที่ 27 กรกฎาคม พ.ศ. 2559[ 8] [ 9]
ในปี พ.ศ. 2563 กองทัพอากาศบรูไนได้สั่งซื้ออากาศยานไร้คนขับ Boeing Insitu RQ-21 Blackjack จำนวน 5 ลำจากสหรัฐในปี พ.ศ. 2564[ 10] การข่าวกรอง การเฝ้าตรวจ และการลาดตระเวน (ISR) โดยรอบน่านน้ำบรูไนในทะเลจีนใต้ [ 11] สมเด็จพระราชาธิบดีสุลต่านฮัสซานัล โบลเกียห์ สุลต่านแห่งบรูไนภายในงานครบรอบ 60 ปีของกองทัพบรูไน [ 11]
กองทัพอากาศบรูไนได้มีความร่วมมือกันกับกองทัพอากาศฟิลิปปินส์ (PAF) เมื่อวันที่ 3 ธันวาคม พ.ศ. 2564 โดยนักบินจากฟิลิปปินส์จะทำการฝึกด้วยเครื่องจำลองการบินเอส-70 แบล็กฮอว์ก ณ ศูนย์ฝึกอบรมอเนกประสงค์บรูไน (BMPTC) ของบริษัแคนาเดียนเอวิชันอิเล็คทรอนิกส์ (CAE)[ 12]
พิธีปลดประจำการอากาศยานฝูงบิน Bölkow BO105 จัดขึ้น ณ ศูนย์การเคลื่อนที่ทางอากาศ (Air Movement Centre: AMC) ภายในฐานทัพอากาศริมบาในวันที่ 5 กุมภาาพันธ์ พ.ศ. 2565 โดยเฮลิคอปเตอร์ทั้ง 6 ลำเข้าประจำการในฝูงบินครั้งแรกตั้งแต่ปี พ.ศ. 2524 ซึ่งควบคุมการซ่อมบำรุงโดยหน่วยวิศวกรไฟฟ้าและเครื่องกลของสหราชอาณาจักร (REME) และยุติลงในปี พ.ศ. 2536 จุงยุติการให้บริการอากาศยานประเภทนี้ และถูกแทนที่โดยกองบิน 1 กองบินปฏิบัติการ[ 13]
กองทัพอากาศบรูไน แบ่งออกเป็น 7 กองบิน ได้แก่[ 14] [ 15]
อากาศยาน ซีเอ็น-235 ของฝูงบิน 15 ณ ฐาทัพอากาศริมบา
กองบินปฏฺบัติการ (Operation Wing) ประกอบไปด้วย 4 กองบินและ 3 หน่วยเพิ่มเติม ได้แก่
กองบิน 1 ประกอบไปด้วย 4 ฝูงบิน แต่ละฝูงบินมีภารกิจในการปฏิบัติการเฉพาะด้านสำหรับการลาดตระเวนทางทะเลและตระเวนชายแดน [ 16] ฝูงบิน 11 (เดิมคือฝูงบิน 1) ประกอบไปด้วยเฮลิคอปเตอร์แบบ เบลล์ 214เอสที โดยก่อนหน้านี้ฝูงบิน 1 เคยใช้แบบ เบลล์ 212 ก่อนที่จะถูกปลดประจำการในปี พ.ศ. 2556[ 17] การค้นหาและกู้ภัย [ 18] ฝูงบิน 12 (เดิมคือฝูงบิน 2) ก่อนหน้านี้ประจำการเฮลิคอปเตอร์ Bölkow BO105 บทบาทหลักของฝูงบินคือการให้บริการทางการแพทย์ทางอากาศ การลาดตระเวน การเฝ้าระวัง การสนับสนุนทางอากาศโดยใกล้ชิด การเป็นพาหนะให้ VVIP และการบินค้นหาและระบุตำแหน่ง[ 18] ฝูงบิน 14 (เดิมคือฝูงบิน 4) ประกอบไปด้วยเฮลิคอปเตอร์แบบ เอส-70 แบล็กฮอว์ก บทบาทหลักคือการเป็นฝูงบินร่วมปฏิบัติการพิเศษ ขนส่งกำลังทหาร การอพยพผู้บาดเจ็บ การอพยพทางการแพทย์ การดับเพลิง การเป็นพาหนะให้ VVIP และการค้นหาและกู้ภัย [ 18] ฝูงบิน 15 (เดิมคือฝูงบิน 5) ประกอบไปด้วยอากาศยาน ซีเอ็น-235 บทบาทหลักคือการจัดเตรียมกำลังเพื่อขนส่งทางอากาศ การเฝ้าระวัง และความสามารถในการค้นหาและระบุตำแหน่ง[ 18] ทหารจากฝูงบิน 236 ในเครื่องแต่งกายพร้อมปฏิบัติการ กองบิน 2 เดิมชื่อว่ากรมทหารอากาศ (Air Regiment) มีภารกิจในการป้องกันฐานทัพอากาศบรูไนและน่านฟ้าของบรูไนจากภัยคุกคามทางอากาศ[ 19] ฝูงบิน 233 (เดิมคือฝูงบิน 33 และกองร้อยอากาศ) ประกอบไปด้วยเครื่องยิงขีปนาวุธ Rapier FSB1[ 20] [ 19] ฝูงบิน 236 (เดิมคือฝูงบินป้องกันฐานทัพ) มีภารกิจในการปกป้องฐานทัพอากาศบรูไนและฐานปฏิบัติการส่วนหน้า[ 20] ฝูงบิน 238 (เดิมคือฝูงบิน 38) ประกอบไปด้วยระบบป้องกันภัยทางอากาศระยะใกล้มาก คือเครื่อยิงขีปนาวุธ Mistral ณ ฐานในค่ายเบรากัส[ 20] [ 19] ฝูงบินช่างอากาศยาน ตั้งอยู่ในค่ายเบรากัส ผ่านการซ่อมบำรุง ฝูงบินนี้จะช่วยรับรองความพร้อมในการปฏิบัติการของฝูงบินป้องกันภัยทางอากาศ[ 19] กองบิน 3 มีภารกิจในการช่วยเหลือกลุ่มปฏิบัติการในการปฏิบัติภารกิจและบรรลุภารกิจ[ 8] หน่วยพลร่มยุทธวิธีส่งทางอากาศในงานครบรอบกองทัพอากาศบรูไน 2552 หน่วยพลร่มยุทธวิธีส่งทางอากาศ (Parachute Airborne Tactical Delivery Unit: PATDU) มีภารกิจในการกู้ภัยในป่า สายการการสนับสนุนภายในป่า และการโรยตัว โดยหน่วยยังมีส่วนร่วมในการแข่งขันร่มชูชีพ ระดับภูมิภาคและในระดับนานาชาติ[ 20] กองดับเพลิง (เดิมคือหน่วยดับเพลิง) มีภารกิจในการป้องกันการเกิดอัคคีภัยและการกู้ภัยให้กับอากาศยานทุกลำเมื่อเกิดเหตุฉุกเฉิน[ 20] หน่วยควบคุมการบินเคลื่อนที่ทางอากาศ (Air Movement Flight) มีหน้าที่ดูแลอากาศยานทุกลำที่เข้าออกจากฐานบินรวมไปถึงอากาศยานขนส่งสินค้า[ 8] หน่วยควบคุมพื้นที่ทางอากาศ (Air Space Control) ช่วยเหลือการปฏิบัติงานของกรมการบินพลเรือน (DCA) ในการควบคุมอากาศยานที่บินผ่านในพื้นที่ของกองทัพอากาศ และมีเป้าหมายในการค้นหาผู้ควบคุมการจราจรทางอากาศ (ATC)[ 8] กองบิน 4 หรือเรียกกันว่า กองบัญชาการพลาธิการ (Supply Headquarter) อยู่ภายใต้การควบคุมของผู้บัญชาการกลุ่มสนับสนุนการรบ[ 21] ฝูงบินพลาธิการภายในประเทศ (Domestic Supply Squadron: DSS) มีภารกิจในการสนับสนุนด้านการส่งกำลังบำรุง และยุทโธปกรณ์ประจำตัวทหาร[ 21] หน่วยบินควบคุมบัญชีพลาธิการ (Supply Control and Accounting Flight: SCAF) ประกอบด้วย 5 ส่วนหลักได้แก่ ส่วนควบคุมบัญชี (CAC) ส่วนบัญชีพลาธิการ (SAC) ส่วนควบคุมพลาธิการ (SCC) ส่วนรับและจัดส่ง (R&D) และส่วนติดตั้งฐานเก็บเชื้อเพลิง[ 21] ฝูงบินพลาธิการทางเทคนิค (Technical Supply Squadron: TSS) เดิมมีชื่อว่า หน่วยบินพลาธิการทางเทคนิค (Technical Supply Flight) มีภารกิจในการให้ความช่วยเหลือด้านเทคนิคให้กับกองทัพอากาศบรูไน ซึ่งเป็นหน่วยส่วนหน้าและหน่วยหลักในการเก็บชิ้นส่วนอากาศยาน โดยอาคารหลักของกองบิน 4 เป็นที่ตั้งของโรงซ่อมหลัก และโรงซ่อมบำรุงส่วนหน้า ปัจจุบันตั้งอยู่ภายในโรงเก็บเครื่องบิน A และโรงเก็บเครื่องบิน B และฝูงบิน 28[ 21] ฐานกักเก็บเชื้อเพลิง (Bulk Fuel Installation)[ 21] กองบิน 5 รู้จักกันในชื่อ กองบินซ่อมบำรุง เป็นกองบินที่คอยตรวจสอบให้มั่นใจได้ว่าอากาศยานนั้นผ่านตามมาตรฐานข้อกำหนดด้านการปฏิบัติการและการฝึกเกี่ยวกับอากาศยานจะได้รับการตรวจสอบรับรอง รวมไปถึงการควบคุมให้เป็นไปตามวงรอบในการซ่อมบำรุงให้กับ เอส-70 แบล็กฮอว์ก, บีโอ-105, เบลล์ 206 เจทเรนเจอร์, เอส70เอ แบล็กฮอว์ก และ ซีเอ็น235 เป็นส่วนหนึ่งของฝูงบินช่างอากาศ 51, 52, 53, 54 และ 55 ที่มีหน้าที่ในการซ่อมบำรุงโดยตรง ครอบคลุมไปถึงการซ่อมบำรุงเครื่องยนต์ ระบบอำนวยการบิน โครงสร้างเครื่องบิน และส่วนประกอบอื่น ๆ[ 22] ส่วนวิศวกรรมทั่วไป (Standard Engineering Cell) เป็นส่วนในการจัดเตรียมด้านเอกสาร พลาธิการและซ่อมบำรุงของฝูงบินและกรมของกองบิน 5[ 22] ส่วนควบคุมและวางแผนทางวิศวกรรม (Engineering Control & Planning: EC & P) เป็นส่วนที่ตรวจสอบกิจกรรมการซ่อมบำรุงทุกอย่างว่าได้รับการซ่อมบำรุงตามเอกสารและปรับปรุงให้ถูกต้องที่สุด[ 22] ส่วนจัดการทรัพยากรการวางแผนซ่อมบำรุง (Maintenance Planning Resources Management: MPRM) เป็นส่วนในการประมาณการปฏิบัติการและทรัพยากรที่เกี่ยวข้องกับการซ่อมบำรุงทั้งหมด[ 22] กรมบำรุงรักษาอุปกรณ์ทางเทคนิค (Technical Equipment Maintenance Department: TEMD) เป็นหน่วยงานพลเรือนที่ได้รับมอบหมายให้ซ่อมบำรุงอากาศยาน [ 23] ฝูงบิน 51 ฝูงบิน 52 ฝูงบิน 53 ฝูงบิน 54 ฝูงบิน 55 ส่วนบินสนับสนุนด้านวิศวกรรม (Engineering Support Flight) เป็นส่วนในการให้ความช่วยเหลือกับฝูงบิน โดยเจ้าหน้าที่อุปกรณ์สนับสนุนภาคพื้นดิน (Ground Support Equipment: GSE) มีหน้าที่ในการจัดหาอุปกรณ์ทั้งหมดสำหรับการบำรุงรักษาอากาศยาน เจ้าหน้าที่กลศาสตร์เส้นทางบิน (Flight Line Mechanics: FLM) มีหน้าที่ในการเคลื่อนย้ายอากาศยานบนพื้นโรงเก็บอากาศยานหรือบริเวณลานจอด และเจ้าหน้าที่ส่วนอุปกรณ์เอาชีวิตรอด (Survival Equipment Section: SES) มีหน้าที่ในการจัดหาและบำรุงรักษาอุปกรณ์ยังชีพในอากาศยาน[ 22] สมาชิกของกองดับเพลิง กองทัพอากาศบรูไน (คนแรกจากซ้าย) กองบิน 6 มีชื่อเดิมว่า กองบินบริหาร[ 24] (Administration Wing) มีหน้าที่ในการดูแลสวัสดิการของบุคลากรตลอดจนข้อกังวลต่าง ๆ ในส่วนของการบริหาร และการบำรุงรักษาที่เกี่ยวข้องกับฐานทัพของกองทัพอากาศบรูไน[ 25] กองร้อยตำรวจ (Regimental Police Fleet: RP Flt) เป็นหน่วยที่ได้รับมอบหมายให้ป้องกันการเข้าถึงพื้นที่หวงห้ามโดยไม่ได้รับอนุญาต[ 25] กองค่าจ้าง (Pay Fleet) ปกป้องผลประโยชน์ด้านสวัสดิการของบุคลากรในกองทัพอากาศบรูไนทุกคน ตามขั้นตอนการปฏิบัติที่เหมาะสมในการรับค่าจ้างและผลประโยชน์ส่วนบุคคลตามคู่มือและระเบียบทางการเงิน[ 25] หน่วยบำรุงรักษาฐาน (Base Maintenance: Base Maint) เป็นหน่วยที่คอยตรวจสอบให้แน่ใจว่าทุกหน่วยปฏิบัติตามระเบียบที่ได้กำหนดไว้ตามขั้นตอนและข้อกำหนด[ 25] หน่วยบำรุงรักษาทรัพย์สิน (Estate Maintenance Service: EMS) เป็นหน่วยที่มีหน้าที่ในการซ่อมบำรุงอุปกรณ์ในฐานทัพอากาศริมบา[ 25] หน่วยบริการตอบรับทางการแพทย์ (Medical Reception Service: MRS) เป็นหน่วยที่มีหน้าที่ในการจัดหาสิ่งอำนวยความสะดวกทางการแพทย์ให้กับบุคลากรของกองทัพอากาศบรูไน[ 25] หน่วยช่วยเหลือขนาดเบา (Light Aid Detachment: LAD) เป็นหน่วยที่ได้รับมอบหมายให้ซ่อมบำรุงอุปกรณ์ยานยนต์ขนส่งของกองทัพอากาศให้มีสภาพพร้อมใช้งาน[ 25] กองทหารขนส่ง (Military Transport Fleet: Mt Flt) เป็นหน่วยที่ดูแลการขนส่งทางบกของกองทัพอากาศบรูไน[ 25] หน่วยทันตกรรม (Dental) ให้บริการด้านทันตกรรมให้กับสมาชิกของกองทัพอากาศบรูไน[ 25] กองบิน 7 มีชื่อเดิมว่า กองบินฝึก (Training Wing) มีหน้าที่ในการบริหารจัดการเกี่ยวกับการฝึก รวมถึงยังมีสิ่งอำนวยความสะดวกในการฝึกอบรมด้านอื่น ๆ เพื่อให้บุคลากรเป็นไปตามข้อกำหนดของกองทัพอากาศ[ 26] ฝูงบิน 73 หรือที่รู้จักกันในชื่อของ โรงเรียนฝึกการบิน (Flying Training School: FTS) และเป็นอดีตฝูงบิน 3 และ 63 มีหน้าที่ในการฝึกนักบินขั้นพื้นฐานทั้งอากาศยานปีกตรึงและอากาศยานปีกหมด (เฮลิคอปเตอร์) โดยนอกจากฝึกอบรมให้กับนักบินของกองทัพอากาศล้ว ยังฝึกอบรมให้กับลูกเรือการบินด้วย โดยเป็นจุดเริ่มต้นของการเป็นนักบินและลูกเรือในกองทัพอากาศบรูไน[ 26] เบลล์ 206 และอากาศยาน Pilatus PC-7 Mk.II ประจำการในฝูงบินนี้สำหรับการฝึกบิน[ 23] ฝูงบิน 75 หรือที่รู้จักกันในชื่อของ โรงเรียนฝึกเทนนิคทางอากาศ (Air Technical Training School: ATTS) ให้การฝึกอบรมด้านเทคนิคขั้นพื้นฐานและขั้นสูงให้กับช่างเทคนิคของกองทัพอากาศบรูไน เพื่อสร้างทักษะและตอบสนองต่อความต้องการในการปฏิบัติงาน[ 26] ฝูงบิน 77 ประจำการอยู่ที่ค่ายเบรากัส และสั่งการภายในกองทัพอากาศและกองบิน 2 ในการป้องกันภัยทางอากาศ[ 26] ให้การฝึกด้านกายภาพกับกองกำลังกองทัพอากาศบรูไน[ 26]
เรืออากาศโท กองทัพอากาศบรูไนในวันชาติ ปี 2566
เครื่องหมายยศนายทหารชั้นสัญญาบัตร ของกองทัพอากาศบรูไน
บรูไนต่างจากกองกำลังติดอาวุธอื่นในเครือจักรภพ ส่วนใหญ่ โดยยังคงตำแหน่งในยศนายดาบ 4 ตำแหน่งอยู่เหมือนเดิม ซึ่งใช้ร่วมกับมาตรฐานของทหารชั้นประทวนของเครือจักรภพ รวมไปถึงกำลังพลและชั้นยศ
เครื่องบิน เบล 212 ของกองทัพอากาศบรูไนเกิดอุบัติเหตุตกในกัวลาเบอไลต์ เมื่อวันที่ 20 กรกฎาคม พ.ศ. 2555 เป็นเหตุให้มีผู้เสียชีวิต 12 นายจากทั้งหมด 14 นาย[ 34] [ 35] บรูไน
ซิคอร์สกี เอส-70ไอ ในปี 2565อาวุธยุทโธปกรณ์ สำหรับอากาศยานประกอบไปด้วย เอ็ม134 มินิกัน ขีปนาวุธ FZ และขีปนาวุธ SURA[ 36] [ 13] [ 37] บีเออี ฮ็อค อีกหลายลำ แต่แผนเกิดความล่าช้าหลายครั้ง[ 38] ยูเอช-60เอส จำนวน 12 ลำ ให้กับกองทัพอากาศบรูไน
กองทัพอากาศบรูไนได้รับมอบ อากาศยาน ซีเอ็น235-220 จำนวน 3 ลำในปี พ.ศ. 2561 สำหรับการปฏิบัติการทางทะเล[ 39] ซี-130เจ ซูเปอร์เฮอร์คิวลิส ที่จะส่งมอบในปีเดียวกัน โดยพลอากาศจัตว Wardi Abdul Latip ได้เปิดเผยว่ากองทัพอากาศบรูไนได้ทำข้อตกลงกับล็อกฮีด มาร์ติน ในการจัดซื้อเครื่องบินขนส่งทางทหารเพื่อปฏิบัติการรักษาความปลอดภัยจากการโจมตีโมโรในมาเลเซีย และแทนที่ยุทโธปกรณ์เก่า ด้วยการโอนอากาศยานเอส-70เอ แบล็กฮอว์ก ให้กับกองทัพอากาศมาเลเซีย [ 40] [ 41] เบล 212 จำนวน 8 ลำอย่างเป็นทางการในปี พ.ศ. 2557[ 17] [ 42]
ในระหว่างการฉลองครบรอบของกองทัพบรูไนในปี พ.ศ. 2564 สุลตานแห่งบรูไนได้เปิดตัวโครงการอากาศยานไร้คนขับ (UAS) และอากาศยานไร้คนขับรุ่นแบล็คแจ็ก อาร์คิว-21 จากการเปิดเผยของบริษัทอเมริกา โดยมีภารกิจตรวจการณ์และรักษาความมั่นคงทางทะเล[ 43] [ 44]
↑ 1.0 1.1 "World Air Forces 2023" . FlightGlobal.com . Flightglobal International . 2023. สืบค้นเมื่อ 6 February 2023 .↑ "Commander of the Royal Brunei Air Force" . MinDef.gov.bn . Defence Information Technology Unit, Ministry of Defence, Brunei Darussalam . 2020. สืบค้นเมื่อ 28 October 2022 .↑ Fadley Faisal (25 June 2022). "Call to remain flexible, adaptable and professional" . BorneoBulletin.com.bn . Borneo Bulletin Online . สืบค้นเมื่อ 30 October 2022 . ↑ 4.0 4.1 Introduction Royal Brunei Air Force เก็บถาวร 2 เมษายน 2007 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน - Retrieved 21 April 2007↑ Roles Royal Brunei Air Force เก็บถาวร 20 กุมภาพันธ์ 2007 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน - Retrieved 21 April 2007↑ 6.0 6.1 6.2 History Royal Brunei Air Force เก็บถาวร 20 กุมภาพันธ์ 2007 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน - Retrieved 21 April 2007↑ "HISTORY" . Ministry of Defence .↑ 8.0 8.1 8.2 8.3 "No. 3 Wing" . Royal Brunei Air Force .↑ "RBAF debuts new military uniforms" . BorneoBulletin.com.bn . Borneo Bulletin Online . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม เมื่อ 21 October 2022.↑ "s10.png – Transfers of major weapons: deals with deliveries or orders made for 2021 to 2021" . servimg.com . Servimg.com – Free image hosting service. สืบค้นเมื่อ 2 February 2023 .↑ 11.0 11.1 Dominguez, Gabriel; Giovanzanti, Alessandra (6 July 2021). "Royal Brunei Air Force acquires Insitu Integrator unmanned aerial system" . Janes.com . สืบค้นเมื่อ 2 February 2023 . ↑ "Black Hawk training in Brunei for Philippine Air Force launched" . BruneiPE.dfa.gov.ph . Bandar Seri Begawan : Embassy of the Philippines . 3 December 2021. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม เมื่อ 2022-10-23. สืบค้นเมื่อ 2 February 2023 .↑ 13.0 13.1 "Air Force retires Bolkow 105 helicopters" . BorneoBulletin.com.bn . Borneo Bulletin Online . 5 February 2022. สืบค้นเมื่อ 2 February 2023 .↑ https://mindef.gov.bn/airforce/_layouts/15/start.aspx#/SitePages/About%20Us.aspx ↑ Organisation Royal Brunei Air Force เก็บถาวร 20 กุมภาพันธ์ 2007 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน - Retrieved 21 April 2007↑ "No. 1 Wing" . Royal Brunei Air Force .↑ 17.0 17.1 Lt (U) Mohd Hazwan (2020). Lt Col (U) Don Giovanni (บ.ก.). "The Bell 212: the era of the juggernauts" (PDF) . Keris Terbang (Flying Dagger) . No. 1. Royal Brunei Air Force, Defence Information Technology Unit, Ministry of Defence, Brunei Darussalam . pp. 20–21. สืบค้นเมื่อ 5 February 2023 . ↑ 18.0 18.1 18.2 18.3 Operation Wing Squadrons เก็บถาวร 27 กันยายน 2007 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน - Retrieved 21 April 2007↑ 19.0 19.1 19.2 19.3 "No. 2 Wing" . Royal Brunei Air Force .↑ 20.0 20.1 20.2 20.3 20.4 Air Regiment Squadrons เก็บถาวร 27 กันยายน 2007 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน - Retrieved 21 April 2007↑ 21.0 21.1 21.2 21.3 21.4 "No. 4 Wing" . Royal Brunei Air Force .↑ 22.0 22.1 22.2 22.3 22.4 "No. 5 Wing" . Royal Brunei Air Force .↑ 23.0 23.1 Logistics and Training Wing Royal Brunei Air Force เก็บถาวร 27 กันยายน 2007 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน - Retrieved 21 July 2007↑ Administration Wing Royal Brunei Air Force เก็บถาวร 27 กันยายน 2007 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน - Retrieved 21 July 2007↑ 25.0 25.1 25.2 25.3 25.4 25.5 25.6 25.7 25.8 "No. 6 Wing" . Royal Brunei Air Force .↑ 26.0 26.1 26.2 26.3 26.4 "No. 7 Wing" . Royal Brunei Air Force .↑ "THE COMMANDER OF THE ROYAL BRUNEI AIR FORCE, COLONEL (COL) …" . www.nas.gov.sg . สืบค้นเมื่อ 2023-04-15 .↑ "Official Visit By Commander In-Chief, Royal Thai Air Force" . Royal Brunei Air Force . 2007-02-02.↑ "Jofri Abdullah TUDB - Google Search" . www.google.com . สืบค้นเมื่อ 2023-04-15 .↑ "News_Test – Royal Brunei Air Force Gets New Commander..." www.mindef.gov.bn . สืบค้นเมื่อ 2022-12-17 .↑ "News Headlines - ROYAL BRUNEI AIR FORCE WELCOMES NEW COMMANDER..." mindef.gov.bn . สืบค้นเมื่อ 2022-10-23 .↑ "Upacara Serah Terima Tugas Pemerintah TUDB" [RBAirF government handover ceremony]. BruDirect.com (ภาษามาเลย์). Brunei's No. 1 News Website. 29 August 2020. สืบค้นเมื่อ 2 February 2023 .↑ AFP (21 July 2012). "Brunei helicopter crash kills 12: air force" . เก็บ จากแหล่งเดิมเมื่อ 24 July 2012. สืบค้นเมื่อ 21 July 2012 . ↑ CNN Wire Staff. "12 killed in Brunei helicopter crash" . เก็บ จากแหล่งเดิมเมื่อ 22 July 2012. สืบค้นเมื่อ 21 July 2012 . ↑ "News Headline" . mindef.gov.bn . สืบค้นเมื่อ 2022-09-10 .↑ Wilson, Gwen (2022-02-08). "Royal Brunei Air Force retires Bo105 fleet" . HeliHub.com (ภาษาอังกฤษแบบบริติช). สืบค้นเมื่อ 2022-09-10 . ↑ British Aerospace Hawk Still Leads the Pack Flug Revue Online เก็บถาวร 23 เมษายน 2007 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน - Retrieved 21 April 2007↑ "Janes | Latest defence and security news" . เก็บ จากแหล่งเดิมเมื่อ 23 February 2014. สืบค้นเมื่อ 15 February 2014 .↑ Marcel Burger (23 January 2015). "Brunei gives four Black Hawks as present to Malaysia" . AIRheads. เก็บ จากแหล่งเดิมเมื่อ 24 January 2015. สืบค้นเมื่อ 24 January 2015 . ↑ "Brunei transfers S-70A Blackhawks to Malaysian Armed Forces" . Borneo Bulletin. 29 January 2015. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม เมื่อ 31 March 2016. สืบค้นเมื่อ 19 April 2016 .↑ "Bell 212 choppers decommissioned" . Brunei Times . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม เมื่อ 1 July 2016. สืบค้นเมื่อ 2016-05-27 .↑ Shareen Han (31 May 2021). "RBAF to use drones for maritime security surveillance" . The Scoop . ↑ "News Headline" . MinDef.gov.bn . Defence Information Technology Unit, Ministry of Defence, Brunei Darussalam . สืบค้นเมื่อ 2022-10-23 .
กองทัพอากาศ กองทัพอากาศ
_and_Lieutenant_J_H_I_Ramli_(right),_trainee_helicopter_pilots_of_the_Royal_Brunei_Malay_Regiment_Air_Wing,_display_the_Overseas_Student_Prize_trophy_-_the_Royal_Air_Force_1945-1975_(GOV_18233).jpg)
_dalam_rangka_meninjau_perbaikaan_pesawat_CN_235_yang_dilaksanakan_teknisi_PT_Dirgantara_Indonesia_(DI)._03.jpg)
.svg)
