Share to: share facebook share twitter share wa share telegram print page

 

Solens dannelse og utvikling

Forenklet illustrasjon av solens utvikling, vist i Hertzsprung-Russell-diagrammet. Den dannes av en sammenfallende gassky (1), har deretter en sammentrekningsperiode som protostjerne (2) før den kommer inn i hovedserien (3). Når brinten i kjernen er oppbrukt, utvider den seg til en rød kjempe (4) og avstøter endelig sine ytre lag, mens kjernen faller sammen som en hvit dverg (5).

Solens dannelse og utvikling henger nøye sammen med solsystemets dannelse og utvikling, fordi de har felles opprinnelse, og fordi det er solens utvikling i tidens strøm som blir avgjørende for solsystemets skjebne. Solens levetid kan deles opp i flere faser:

Dannelsen av solen skjedde for 4,6 milliarder år siden ved en tyngdekraftmessig kollaps av en interstellar gassky. Denne kollapsen, i hvis forløp også dannet solens planeter, og den påfølgende sammentrekningsfasen, pågikk over ca. 50 millioner år, og solen gikk inn i sin nåværende tilstand. Den forblir i all hovedsak slik fram til den når en alder på ca. 11,7 milliarder år, da den vil omdannes til en rød kjempe. Etter en ustabil fase vil den i en alder av omkring 12,5 milliarder år bli en hvit dverg, muligens omgitt av en planetarisk tåke. Den vil forbli i denne fasen over milliarder av år, inntil den til slutt slokkes helt og blir en sort dverg.

Forløpet for solens dannelse og utvikling kan i dag med relativ høy grad av nøyaktighet simuleres i datamodeller. Dette er mulig fordi man har en inngående kjennskap til de fysiske lover som har vært, og er, gjeldende. Spesielt innen kjernefysikk har økt kunnskap medført forståelse av de prosessene som foregår i solen, og som vil endre den på en dramatisk og avgjørende måte i de senere faser av dens eksistens.

Solen og solsystemet tilhører Melkeveien, og den største av galaksene i vår vår lokale gruppe av galakser, Andromedagalaksen, nærmer seg Melkeveien med en fart på 120 km/s.[1][2]

Referanser

  1. ^ Fraser Cain (2007). «When Our Galaxy Smashes Into Andromeda, What Happens to the Sun? (no:Når vår galakse støter sammen med Andromeda, hva skjer da med Solen?. Universe Today. Besøkt 16. mai 2007. 
  2. ^ J. T. Cox, Abraham Loeb (2007). «The Collision Between The Milky Way And Andromeda (no:Sammenstøtet mellom Melkeveien og Andromeda. Montly Notices of the Royal Astronomical Society. doi:10.1111/j.1365-2966.2008.13048.x. arXiv:0705.1170. Arkivert fra originalen 2. januar 2008. Besøkt 2. april 2008. 
Autoritetsdata
Kembali kehalaman sebelumnya


Index: pl ar de en es fr it arz nl ja pt ceb sv uk vi war zh ru af ast az bg zh-min-nan bn be ca cs cy da et el eo eu fa gl ko hi hr id he ka la lv lt hu mk ms min no nn ce uz kk ro simple sk sl sr sh fi ta tt th tg azb tr ur zh-yue hy my ace als am an hyw ban bjn map-bms ba be-tarask bcl bpy bar bs br cv nv eml hif fo fy ga gd gu hak ha hsb io ig ilo ia ie os is jv kn ht ku ckb ky mrj lb lij li lmo mai mg ml zh-classical mr xmf mzn cdo mn nap new ne frr oc mhr or as pa pnb ps pms nds crh qu sa sah sco sq scn si sd szl su sw tl shn te bug vec vo wa wuu yi yo diq bat-smg zu lad kbd ang smn ab roa-rup frp arc gn av ay bh bi bo bxr cbk-zam co za dag ary se pdc dv dsb myv ext fur gv gag inh ki glk gan guw xal haw rw kbp pam csb kw km kv koi kg gom ks gcr lo lbe ltg lez nia ln jbo lg mt mi tw mwl mdf mnw nqo fj nah na nds-nl nrm nov om pi pag pap pfl pcd krc kaa ksh rm rue sm sat sc trv stq nso sn cu so srn kab roa-tara tet tpi to chr tum tk tyv udm ug vep fiu-vro vls wo xh zea ty ak bm ch ny ee ff got iu ik kl mad cr pih ami pwn pnt dz rmy rn sg st tn ss ti din chy ts kcg ve 
Prefix: a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9