Share to: share facebook share twitter share wa share telegram print page

 

Kalsitt

Kalsitt
Kalsittkrystaller på trådsølv fra Kongsberg
Generelt
Gruppe Karbonater
Kjemisk Sammensetning: CaCO3
Fysiske Egenskaper
Farge Klar eller hvit, gul, rød, oransje, blå, grønn, brun, grå etc.
Krystallsystem Trigonal heksagonal scalenohedral
Kløv Perfekt i tre retninger.
Brudd
Mohs skala Hardhet 3
Strekfarge hvit
Tetthet 2,71 g/cm³
Annet Fluorescerende, noen typer Kalsitt lyser rødt, blått, gult eller andre farger under ultrafiolett lys.

Kalsitt eller kalkspatt er et mineral bestående av kalsiumkarbonat, CaCO3. Er et av de vanligste mineralene i jordskorpen.[1] Under den kjemiske formelen inngår også aragonitt og vateritt. Kalsitt kan være bergartsdannende og kalles da kalkstein eller marmor. Kalsitt forekommer i organismer med kalkskall som for eksempel muslinger, koraller, foraminiferer og trilobitter.

Kalsitt er et vanlig mineral som kan være helt klar, fargeløs eller farget av urenheter. Man kan finne kalsitt i mange forskjellige farger, som blå (sjelden), grønn, oransje, rød (sjelden), gul og svart. Skalenoedriske, romboedriske og prismatiske former opptrer i kombinasjoner. Den har en seksiders avsluttende pyramideform. Krystaller forekommer med brede, flate ender, eller med lange tynne spisser. Kalsitt er ofte kornet eller massivt. Det er en bestanddel i kalkstein marmorer og andre sedimentære og metamorfe forekomster. Og den finnes i hydroterminale ganger og magmatiske bergarter.

Dobbeltbrytning

Eksempel på dobbeltbrytning sett gjennom en kalsittkrystall.

Dobbeltbrytning kan lett observeres i vannklare spaltestykker av kalsittkrystaller, som kalles dobbeltspat eller islandsspat. Lys som passerer gjennom disse vil bli spaltet i to stråler. Dette innebærer at man kan se et dobbeltbilde av en gjenstand, når man ser den gjennom spaltestykket. Kalsitt viser denne dobbeltbrytningen spesielt godt. Dobbelbrytningen ble oppdaget i 1669 av den danske fysikeren Rasmus Bartholin i kalsitt fra Island.[2][3]

Funn i Norge

I Norge er kalsitt funnet enten som massiv eller krystaller på en rekke lokaliteter:

Bruk

  • Kalkstein med høyt innhold av kalsitt brukes til å fremstille kalk og sement.
  • Vannklare spaltestykker med dobbeltbrytende effekt kan brukes i optiske instrumenter.[4]

Bilder

Orange Kalsitt.

Referanser

  1. ^ Most abundant mineals The Lithosphere: Earth's Crust.By Gregory L. Vogt.Twenty-First Century Books, 2007.ISBN 0761328386, 9780761328384
  2. ^ Dobbeltbrytning[død lenke] Store norske leksikon
  3. ^ "Erasmus Bartholin." Encyclopædia Britannica. 2009. Encyclopædia Britannica Online. 23 Mar. 2009
  4. ^ Dobbeltspat[død lenke] Store norske leksikon

Kilder

  • Norsk steinbok: norske mineral og bergartar av Torgeir T. Garmo, Universitetsforlaget, 1995

Se også

Eksterne lenker

Kembali kehalaman sebelumnya


Index: pl ar de en es fr it arz nl ja pt ceb sv uk vi war zh ru af ast az bg zh-min-nan bn be ca cs cy da et el eo eu fa gl ko hi hr id he ka la lv lt hu mk ms min no nn ce uz kk ro simple sk sl sr sh fi ta tt th tg azb tr ur zh-yue hy my ace als am an hyw ban bjn map-bms ba be-tarask bcl bpy bar bs br cv nv eml hif fo fy ga gd gu hak ha hsb io ig ilo ia ie os is jv kn ht ku ckb ky mrj lb lij li lmo mai mg ml zh-classical mr xmf mzn cdo mn nap new ne frr oc mhr or as pa pnb ps pms nds crh qu sa sah sco sq scn si sd szl su sw tl shn te bug vec vo wa wuu yi yo diq bat-smg zu lad kbd ang smn ab roa-rup frp arc gn av ay bh bi bo bxr cbk-zam co za dag ary se pdc dv dsb myv ext fur gv gag inh ki glk gan guw xal haw rw kbp pam csb kw km kv koi kg gom ks gcr lo lbe ltg lez nia ln jbo lg mt mi tw mwl mdf mnw nqo fj nah na nds-nl nrm nov om pi pag pap pfl pcd krc kaa ksh rm rue sm sat sc trv stq nso sn cu so srn kab roa-tara tet tpi to chr tum tk tyv udm ug vep fiu-vro vls wo xh zea ty ak bm ch ny ee ff got iu ik kl mad cr pih ami pwn pnt dz rmy rn sg st tn ss ti din chy ts kcg ve 
Prefix: a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9