|
Weststellingwerf
    Weststellingwerf (Stellingwerfs: Weststellingwarf, Fries: Weststellingwerf) is een gemeente met 26.493 inwoners (1 januari 2024, bron: CBS) in de Nederlandse provincie Friesland. De hoofdplaats is Wolvega, waar tevens het gemeentebestuur zetelt en de meeste voorzieningen geconcentreerd zijn. De gemeente is ten noorden begrenst door de rivier de Tjonger (Kuinder). In de westhoek van de gemeente vormt de rivier de Linde de zuidgrens. Weststellingwerf heeft een oppervlakte van 228,36 km², waarvan 6,21 km² water. De gemeente ligt in de Stellingwerven, tegen de grenzen met de provincies Drenthe en Overijssel. De landbouw omvat akkerbouw en veehouderij. De industrie, voornamelijk gevestigd in Wolvega en Noordwolde, produceert onder andere meubelen, zuivelproducten, bouwmaterialen en elektrotechnische artikelen. Het natuurreservaat Lindevallei is een complex bestaande uit: Helomapolder, Driessenpolder, Gorterspolder, Botkereservaat, Onland en Oude Stroomdal (petgaten ten zuiden van de Linde). Andere natuurgebieden binnen de gemeente zijn de staatsnatuurreservaten Brandemeer (niet toegankelijk) en Rottige Meente. GeschiedenisDe oudste dorpen in Weststellingwerf ontstonden in de 8ste-14de eeuw, gebouwd op flauw hellende, lange zandruggen, die oorspronkelijk werden begrensd door hoogveen. In 1204 kregen de inwoners van Oldeholtpade toestemming van de Bisschop van Utrecht, waar ze destijds onder stonden, om een eigen kapel te hebben. Deze verwijzing bewijst dat men al in die tijd tussen de rivieren Linde en Kuinder woonde. In deze jaren behoorden West- en Ooststellingwerf tot Drenthe. Het bestuur en de rechtspraak waren in handen van stellingen (dorpsrechters), die elk jaar wisselden. In 1504 werd het gebied de tiende grietenij van de Zevenwouden, dat voor die tijd uitzonderlijk democratisch was. Later worden er meerdere dorpen genoemd, en zo ontstaat langzaam een vrije natie van de Stellingwerven. De eigenlijke naam Stellingwerf komt voor zover bekend als eerst voor in een document uit 1309. In 1517 worden de Stellingwerven gescheiden in het Westeinde (nu Weststellingwerf) en het Oosteinde (nu Ooststellingwerf). De Stellingwerven maken met uitzondering van het deel ten noorden van de Kuinder vanouds deel van het Saksisch taalgebied. 20ste eeuwDoordat het veen opraakte, vervielen veel mensen tot armoede en werden werkloos. Rond deze tijd ontstond de rietvlechtindustrie in Noordwolde. De sociale en culturele geschiedenis is nu terug te vinden in het Nationaal Vlechtmuseum te Noordwolde. Het socialisme kwam op, wat onder meer leidde tot beter onderwijs. Ook ontstonden grote ondernemingen, met name in de zuivelindustrie. CultuurDe naam Stellingwerf wordt voor het eerst vermeld in 1309, daarom werd in 2009 het 700-jarig bestaan van de "Stellingwerven" gevierd. Er bevinden zich twee opera's in de gemeente. Belangrijke kenmerken van de Stellingwerfse cultuur is het kleinschalig denken en het nabuurschap. In Weststellingwerf werd van oudsher geen Fries, maar Stellingwerfs gesproken, een dialect van het Nedersaksisch. Uit een quickscan van de provincie Friesland uit 2011 bleek dat bij 22% van de ondervraagden de thuistaal Stellingwerfs was. Voor het Nederlands en Fries waren deze percentages 56% en 22%. In 2007 sprak 29% thuis nog Stellingwerfs en 18% Fries. Deze percentages liggen lager dan het daadwerkelijk kunnen spreken van het Stellingwerfs. In 2005[1] zei 64,6% Stellingwerfs te kunnen praten. 53,2% zei thuis Stellingwerfs of Stellingwerfs én Nederlands te praten. Deze cijfers verschillen met de quickscans van de provincie Friesland. Het betreft voornamelijk oudere sprekers, de jeugd spreekt het Stellingwerfs in mindere mate.
MonumentenIn de gemeente is er een aantal rijksmonumenten, gemeentelijke monumenten, en oorlogsmonumenten, zie:
KunstwerkenIn de gemeente zijn diverse beelden, sculpturen en objecten geplaatst in de openbare ruimte, zie: PlaatsenDe gemeente Weststellingwerf telt 27 dorpen, waarvan er 26 als officiële woonkern zijn aangeduid. De hoofdplaats is Wolvega. De Nederlandse namen zijn de officiële, de Friese namen worden weinig gebruikt. In Weststellingwerf staan er Nederlandse en Friese plaatsnaambordjes, maar niet in het Stellingwerfs. DorpenAantal inwoners per dorpsgebied op 1 januari 2023:
Bron: gemeente Weststellingwerf/CBS Andere kernenNaast deze officiële kernen bevinden zich in de gemeente de volgende andere kernen, voornamelijk buurtschappen:
WaterenIn de provincie Friesland zijn doorgaans in alle gemeenten op het vasteland sinds 15 maart 2007 de Friese namen van de wateren de officiële namen. De gemeente Weststellingwerf heeft gekozen voor zo veel mogelijk Stellingwerfse namen. De Nederlandse waternamen zijn afkomstig van de Topografische Dienst van Kadaster Geo-Informatie. Kanalen en sloten In de gemeente Weststellingwerf bevinden zich de volgende kanalen, sloten en diverse watergangen:
Meren en poelenIn de gemeente Weststellingwerf bevinden zich de volgende meren en poelen:
Aangrenzende gemeenten
PolitiekCollege van burgemeester en wethouders
GemeenteraadDe gemeenteraad van Weststellingwerf bestaat uit 21 zetels. Hieronder de behaalde zetels per partij bij gemeenteraadsverkiezingen sinds 1998:
*Sociaal Duurzaam Weststellingwerf werd opgericht door leden van de PvdA, Weststellingwerf Natuurlijk en VVA, die partijen deden in 2018 zelf niet mee aan de raadsverkiezingen PartnergemeenteDe gemeente was van 1992 tot mei 2015 betrokken bij de Poolse gemeente Choszczno. Dit officiële partnerschap hield in dat beide gemeenten elkaar van tijd tot tijd bezoeken. Deze uitwisselingen waren bedoeld om elkaar te helpen en om van elkaar te leren. Zie ookExterne linksReferenties
 Zie de categorie Weststellingwerf van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
  ·  ·    · ·
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
.png)
