Aan de kwalificatie voor het wereldkampioenschap 2010 voor de Afrikaanse landen die lid zijn de CAF deden 51 landen mee. Dit kwalificatietoernooi bepaalde tevens welke landen mee mochten doen aan de Afrika Cup van 2006. Het gastland (Egypte) voor de Afrika Cup moest daarom toch meedoen aan dit toernooi. Ook de titelverdediger van de Afrika Cup, Tunesië, moest meedoen en was voor geen van beide toernooien automatische geplaatst.
Opzet
Van de 51 deelnemende landen aan de kwalificatie moesten 42 landen in een voorronde met een thuis- en uitwedstrijd zich plaatsen voor de groepsfase. Hierin speelden de 21 winnaars en de negen vrijgestelde landen (Congo-Kinshasa, Egypte, Ivoorkust, Kameroen, Marokko, Nigeria, Senegal, Tunesië en Zuid-Afrika; de vijf Afrikaanse deelnemers aan het WK 2002 plus de vier hoogst gerangschikte Afrikaanse teams op de FIFA-wereldranglijst). In vijf groepen van zes landen, waarvan de top drie zich plaatste voor de eindronde van de Afrika Cup (de vijf groepswinnaars plaatsten zich voor het WK). In de groep met Egypte plaatste ook de nummer vier zich omdat het automatische geplaatste Egypte als derde eindigde in zijn groep. Alleen de groepswinnaars plaatsten zich voor de eindronde van het wereldkampioenschap voetbal.
Gekwalificeerde landen
Onderstaande landen kwalificeerden zich voor het wereldkampioenschap voetbal van 2006.
In tegenstelling tot het vorig WK plaatsten toen dertig landen zich voor de tweede ronde , toen vijfentwintig. Namibië en Madagaskar werden uitgeschakeld door respectievelijk Rwanda en Benin, Mali, Oeganda, Botswana en Kaapverdië namen de plaats in van Sierra Leone. Grote verrassingen deden zich niet voor, wel hadden Togo en Angola al in de eerste ronde uitgeschakeld kunnen zijn: Togo maakte een achterstand van 1-0 in de eerste wedstrijd net goed door met 2-0 van Equitoriaal Guinea te winnnen, Angola verloor de eerste wedstrijd van Tsjaad met 3-1 om vervolgens met een 2-0 zege met de hakken over de sloot de tweede ronde te halen.
Burkina Faso plaatst zich voor de groepsfase van dit kwalificatietoernooi.
Groepsfase
Groep 1
De absolute favoriet in deze groep was Senegal, dat op het WK van 2002 Frankrijk en Zweden versloeg en de kwartfinales haalde. Als belangrijkste concurrent werd Zambia gezien, maar beide landen kregen gedurende de competitie serieuze concurrentie van Togo, dat werd gecoacht door de voormalige international van Nigeria, Stephen Keshi. Na de eerste zes speelronden stonden Togo, Zambia en Senegal bovenaan met dertien punten, Zambia had met 1-0 van Togo gewonnen, Togo met 3-1 van Senegal en Senegal met 1-0 van Zambia.
De voor AS Monaco spelende Togolees Emmanuel Adebayor benutte twee penaly's tegen Zambia, De strafschoppen waren omstreden, de coach van Zambia Kalusha werd uit het veld gestuurd en de scheidsrechter moest beschermd worden tegen aantijgingen van Zambiaanse spelers,[1] Togo won met 4-1. Omdat Senegal niet verder kwam dan een gelijkspel tegen Congo-Brazzaville nam Togo een voorsprong van twee punten in deze groep.[2] In het onderlinge duel hield Togo Senegal op een 2-2 gelijkspel, waardoor de voorsprong op Senegal twee punten bleef.
Togo moest nog twee wedstrijden spelen en had nog vier punten nodig Senegal voor te blijven, aangezien Togo in de onderlinge wedstrijden tegen Senegal beter presteerde. Na een 3-0 zege op Liberia had Togo genoeg aan één punt tegen Congo-Brazzaville om zich te plaatsen voor het WK. Twee keer moest Togo een achterstand goed maken, uiteindelijk zorgde Mohamed Kader voor opluchting door het winnende doelpunt te scoren.[3] Het sprookje was echter snel over, op de Africa Cup haalde Togo in drie wedstrijden geen enkel punt, er ontstond ruzie over de premies, coach Stephen Keshi en topscorer Emmanuel Adebayor kregen ruzie[4] en Keshi werd ontslagen.[5]
In deze groep waren de zes landen in het begin gewaagd aan elkaar, na twee speelronden hadden alle zes ploegen één wedstrijd gewonnen. Meest in het oog springend was de zege van Ghana op Zuid Afrika,[8] waarmee Ghana de valse start tegen Burkina Faso goed maakte. Zuid Afrika verloor ook de uitwedstrijd tegen de tweede concurrent Congo-Kinshasa,[9] maar omdat de twee concurrenten punten verspeelden tegen de mindere teams en de wedstrijden tegen Ghana en Congo-Kinshasa allebei in een gelijkspel eindigden had Zuid-Afrika een voorsprong van drie punten op beide landen na zeven wedstrijden.
In de achtste speelronde waren de rollen omgedraaid: Ghana won de uitwedstrijd in Johannesburg met 0-2, de bij Vitesse voetballende Matthew Amoah behoorde tot de doelpuntenmakers.[10] Ghana werd geholpen door Burkina Faso die eerst Congo-Kinshasa en daarna Zuid-Afrika versloeg.[11] Na de 2-0 zege op Oeganda met doelpunten van (opnieuw) Amoah en vedette Michael Essien kon Ghana kwalificatie nauwelijks nog ontgaan.[12] Alleen een zeer zware nederlaag tegen Kaapverdië kon het feestje nog bederven, Ghana won met 0-4 en Ghana kwalificeerde zich voor de eerste keer voor de wereldbeker.[13]
Groep 3 was een ware "poule des doods" met Kameroen dat zich vier achter elkaar zich kwalificeerde voor het WK, het altijd sterke Egypte en land in opkomst Ivoorkust. Zowel Ivoorkust als Kameroen hadden een topspits, Didier Drogba vertrok na een sterk seizoen bij Olympique Marseille[14] naar Chelsea FC, Samuel Eto'o vertrok naar FC Barcelona. In de eerste wedstrijden van 2004 zorgde Ivoorkust voor een belangrijke zege in de uitwedstrijd tegen Egypte (1-2) dankzij een winnend doelpunt van Drogba.[15] Kameroen verspeelde een punt tegen Libië, maar trok het recht door van Ivoorkust te winnen met 2-0, Eto'o zorgde in de 80e minuut voor de openingstreffer.[16] Na drie wedstrijden leed Kameroen met zeven punten, Ivoorkust volgde met zes punten, Egypte en Libië hadden drie punten achterstand.
Egypte bleef wisselvallig presteren, na een 3-2 overwinning op Kameroen volgde een pijnlijke 2-1 nederlaag tegen buurland Libië. De Italiaanse coach van Egypte Marco Tardelli weigerde de vedette van Egypte Mido op te stellen, nadat hij afzegde voor de wedstrijd tegen Kameroen, maar wel een oefenwedstrijd met AS Roma speelde.[17] Na de nederlaag tegen Libië werd Tardelli ontslagen.[18] Ivoorkust nam de leiding over van Kameroen en na acht wedstrijden bleef de voorsprong op Kameroen twee punten, Egypte viel definitief af na een 2-0 nederlaag tegen Ivoorkust door weer twee treffers van Drogba.[19]
Op de voorlaatste speeldag speelden de "Olifanten" (Ivoorkust) en de "Ontembare leeuwen" (Kameroen) tegen elkaar, in een spannende wedstrijd maakte Drogba steeds gelijk, maar Pierre Webó scoorde vijf minuten voor tijd zijn derde en de winnende treffer: 2-3.[20] Ivoorkust was zijn voorsprong kwijt, won hun laatste wedstrijd met 1-3 van Soedan en moesten hopen op een misstap van Kameroen tegen Egypte. Kameroen had het net als een jaar eerder lastig met Egypte en moest elf minuten voor tijd de gelijkmaker incasseren (1-1). Kameroen kreeg in de ultieme slotfase een strafschop nadat Eto'o werd neergehaald. Tot ontzetting van het hele stadion schoot Pierre Womé op de paal, het was meteen de laatste handeling van de wedstrijd. De verdediger van Inter Milan vluchtte het land uit,[21] zijn mercedes werd zwaar beschadigd en zijn huis werd in brand gestoken.[22] Pas een jaar later werd Womé weer opgeoepen voor het nationale team.[23] Ivoorkust plaatste zich door de misser voor de eerste keer voor het WK.[24]
De hoogtijdagen van de jaren negentig waren voorbij, maar toch was Nigeria verreweg favoriet met als tegenstanders allemaal teams die geen grote reputatie hadden. Van de glorietijd waren nog twee spelers over Jay Jay Okocha en Nwankwo Kanu, beiden spelend in de Premier League. Vroeg in de competitie leden de "Super Eagles" een nederlaag tegen Angola door een doelpunt van Akwá vlak voor tijd [25] en Angola nam de leiding in deze groep.[26] Op de zesde speeldag leed Angola zijn eerste nederlaag tegen het eveneens kansrijke Zimbabwe en had Nigeria weer een voorsprong van twee punten.[27]
Op de zevende speeldag verspeelde Nigeria kostbare punten door met 1-1 gelijk te spelen tegen nummer laatst Rwanda, een late gelijkmaker van Obafemi Martins voorkwam een blamage en omdat Angola met 2-1 won van Algerije hadden beide landen evenveel punten voor de onderlinge wedstrijd. Nigeria kwam snel op voorsprong door een doelpunt van Okocha, maar de gelijkmaker van Paulo Figueiredo zorgde dat Nigeria het initiatief kwijt was geraakt, aangezien de onderlinge resultaten beslissend waren, bondscoach Christian Chukwu werd ontslagen.[28] Angola had nog twee overwinningen nodig om zich te kwalificeren. Na een 3-0 zege op Gabon bleef het lang 0-0 in de uitwedstrijd tegen Rwanda, maar elf minuten voor tijd zorgde Akwá voor opluchting: 0-1, president Dos Santos was trots op dit onverwachte succes in het door oorlogen geplaagde land.[29]
Plaatsten in de overige Afrikaanse groepen debutanten zich voor de volgende ronde, groep 5 was een strijd tussen twee traditioneel sterke landen: Tunesië en Marokko De landen speelden al twaalf keer een kwalificatie-wedstrijd, liefst negen keer eindigde de wedstrijd een gelijkspel. Voor de kwalificatie-reeks speelden beide landen de finale van de Afrika-Cup, Tunesië won met 2-1.[30] De wedstrijden van Kenia werden uitgesteld vanwege problemen rond het Keniaanse voetbal.[31] De resutaten van Marokko en Tunesië waren bijna identiek, beiden blameerden zich in de uitwedstrijd tegen Malawi, beide landen speelden gelijk, Tunesië moest zelfs een 2-0 achterstand in de laatste tien minuten inhalen.[32]Guinee won van Tunesië en speelde gelijk tegen Marokko en mengde zich in de strijd. Het onderlinge duel eindigde (traditioneel) in een gelijkspel, 1-1. Na vijf speelronden leidde Marokko met negen punten, één meer dan Tunesië en Guinee.
Guinee viel af na nederlagen tegen Marokko en Tunesië.[33] Belangrijk waren de uitwedstrijd van beide kanshebbers tegen Kenia, terwijl Marokko gelijk speelde won Tunesië met 0-2 en nam het voor de beslissende wedstrijd tussen beide landen de leiding over met één punt voorsprong. Voor 60.000 toeschouwers in Tunis speelden twee Marokkanen die geboren en getogen zijn in Nederland, Nourdin Boukhari van Ajax speelde in de basis, Ali Boussaboun van Feyenoord zou invallen. Twee keer kwam Marokko op voorsprong, twee keer maakte Tunesië gelijk, het laatste doelpunt, een mislukte voorzet van Adel Chedli zeilde het doel in mede door ongelukkig ingrijpen van doelman Tarek El Jarmouni. Marokko verloor nog een speler met een rode kaart en kon geen vuist meer maken.[34] Coach Baddou Zaki,[35] die een defensieve houding werd verweten gedurende deze beslissende wedstrijd stapte op.[36] Marokko was met Israël en Cuba het enige land, dat geen wedstrijd verloor, maar zich toch niet plaatste voor het WK.
↑Burkina Faso tegen Centraal Afrikaanse Republiek werd niet gespeeld omdat de Centraal Afrikaanse Republiek zicht terugtrok uit het toernooi.
↑De laatste goal van Togo zorgde voor rellen in de straten van Bamako. Mali was door dit verlies uitgeschakeld.[6][7]
↑Bij deze wedstrijd mochten geen toeschouwers uit veiligheidsoverweging vanwege de verkiezingen in Liberia van 2005.
↑Egypte was automatisch geplaatst voor de Afrika Cup omdat het gastland was van dat toernooi. Daarom plaatste ook de nummer 4 van groep 3 zich voor dit toernooi.