Styx (mythologie)

Styx heeft in de Griekse mythologie twee met elkaar verbonden betekenissen.

De Styx (Grieks: Στύξ, letterlijk "Haat of afschuw, vooral tegenover mensen") is de rivier die de bovenwereld of aarde scheidt van de onderwereld of Hades. De Styx is een van de vijf rivieren in de onderwereld, de andere zijn de Phlegeton, de Acheron, de Cocytus en de Lethe. Deze rivieren komen bij elkaar in het centrum van de onderwereld in een groot moeras, dat soms ook met Styx aangeduid wordt.

Charon was de veerman die de schimmen van de overledenen, wanneer zij rust wilden vinden in het rijk van Hades, de Styx overzette. Als veergeld gaf men de doden een muntstuk (obool) mee in de mond (wat in films soms wordt weergegeven met twee gouden muntstukken op de ogen).

Bij de Styx zwoeren goden hun plechtigste eden. De oorsprong hiervan lag in de oorlog met de Titanen. De godin Styx was de eerste die Zeus te hulp kwam in zijn strijd met de Titanen. Na de oorlog beloofde Zeus dat alle eden bij de Styx gezworen moesten worden. Een godheid die die gelofte niet nakwam om bepaalde redenen, kon een jaar lang niet meer ademen, geen nectar drinken of ambrozijn eten en mocht gedurende negen jaar niet deelnemen aan de beraadslagingen of feesten van de goden.

Ook stond de mythologische rivier bekend om haar magische krachten. Zo dompelde de waternimf Thetis haar zoon Achilles in de Styx om hem onsterfelijk te maken. Zij hield hem daarbij vast aan zijn Achilleshiel. Uiteindelijk stierf Achilles tijdens de Trojaanse oorlog door een pijl in zijn achilleshiel, de enige plek waar de Styx hem niet had bedekt.

Hoewel de Styx in de eerste plaats een rivier is in de Griekse mythologie, is ze ook overgenomen door christelijke auteurs, zoals in De Goddelijke Komedie van Dante Alighieri en in Het Verloren Paradijs van John Milton. Bij Milton werd de Styx omschreven als "die gruwelvloed van dodelijke haat". Charon en de Styx zijn afgebeeld op het fresco van het laatste oordeel in de Sixtijnse kapel.

Styx was ook de naam van een Griekse godin, die een personificatie was van de rivier. Styx was de dochter van de Titanen Okeanos en Tethys en de vrouw van de Titaan Pallas. Samen hadden ze vier kinderen: Bia, Zelus, Nikè en Kratos (en volgens sommige bronnen ook Eos).

Zie de categorie Styx van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.