Spoorlijn Tilburg - Nijmegen

Brabantse Lijn Tilburg - Nijmegen
Totale lengte	65,9 km
Spoorwijdte	normaalspoor 1435 mm
Aangelegd door	NZOS
Geopend	4 juni 1881
Huidige status	in gebruik
Geëlektrificeerd	1957
Aantal sporen	2 (Edithbrug: 1)
Baanvaksnelheid Tilburg - 's-Hertogenbosch: 130 's-Hertogenbosch - Oss: 140 Oss - Nijmegen: 130
Beveiliging of treinbeïnvloeding	ATB EG
Treindienst door	NS
Traject
lijn van Breda lijn van Aarschot opgebroken 0,0 Tilburg Wilhelminakanaal 1,8 Tilburg aansluiting lijn naar Eindhoven Industrieterrein-Oost NedTrain 5,0 Berkel-Enschot 7,9 Udenhout 13,4 Helvoirt 16,0 IJzeren Man 18 Kamp Vught opgebroken 19,2 Vught Zuid-Oost 19,2 Vught aansluiting lijn van Boxtel Afwateringskanaal 's-Hertogenbosch-Drongelen lijn van Lage Zwaluwe opgebroken tramlijn 's-Hertogenbosch - Heusden opgebroken 22,3 's-Hertogenbosch stamlijn De Rietvelden opgebroken Spoorbrug over de Dieze Diezebrug aansluiting lijn naar Utrecht Centraal 23,9 Orthen 25,0 's-Hertogenbosch Oost Máximakanaal 28,1 Rosmalen 28,8 Rosmalen sinds 1981 29,0 Sprokkelbosch 30,0 Kruisstraat 31,1 Nuland 35,8 Geffen 38,7 Heihoek 39,4 Oss West Oss tramlijn naar Veghel opgebroken 41,2 Oss Hartogs Vleeschfabrieken Zwanenberg Organon stamlijn Elzenburg 44,3 Berghem 49,6 Ravenstein Edithbrug Maas 56,3 Wijchen 61,0 Nijmegen Dukenburg Spoorbrug Dukenburg Maas-Waalkanaal 62,9 Nijmegen Goffert lijn van Venlo lijn van Kleef buiten gebruik 65,9 Nijmegen stamlijn Nijmegen opgebroken lijn naar Arnhem Centraal

De Brabantse Lijn of Zuidooster spoorlijn is een spoorlijn die loopt van Tilburg via 's-Hertogenbosch naar Nijmegen. De grotere plaatsen aan de lijn zijn Tilburg, 's-Hertogenbosch, Oss, Wijchen en Nijmegen.

Bij Tilburg sluit de lijn aan op de spoorlijn Breda - Maastricht.

De lijn werd aangelegd en geëxploiteerd door de Nederlandsche Zuid-Ooster Spoorweg-Maatschappij (1872-1892). De lijn is oorspronkelijk enkelsporig aangelegd. De Edithbrug over de Maas bij Ravenstein herinnert daar nog aan. Het begin van de exploitatie was vanaf 4 juni 1881. Aanvankelijk was het de bedoeling dat deze lijn ten oosten van 's-Hertogenbosch zou komen te liggen. De spoorlijn had in dat geval drie waterwegen moeten overbruggen: de Zuid-Willemsvaart, de Dommel en de Aa. Ook zou er een spoorlijn komen in een gebied waar 's-Hertogenbosch destijds nog geen plannen zou hebben voor stadsuitbreiding. In de tijd dat deze spoorlijn aangelegd werd, was de stad de wijk 't Zand aan het bouwen. Uiteindelijk is besloten om de spoorlijn aan te laten sluiten op de lijn Utrecht - Boxtel. In 1883 wordt de exploitatie van de lijn overgenomen door de Staatsspoorwegen.

De lengte van het traject is 66 km. Langs het traject hebben in totaal 22 stations of haltes gelegen. Tien stations daarvan bestaan nog steeds, zijn verplaatst of later geopend. Er zijn studies om sommige stations of haltes te heropenen, zoals Udenhout en Berkel-Enschot. Het aantal sporen is in het verleden verdubbeld naar twee met uitzondering van de Edithbrug bij Ravenstein, deze bleef enkelsporig.

In Tilburg bestaan spoorverbindingen met Breda en Eindhoven.

Vanuit 's-Hertogenbosch was er vroeger een verbinding met Waalwijk en Lage Zwaluwe ("Langstraatspoorlijn"). Tegenwoordig kan men er enkel overstappen in de richtingen Boxtel en Utrecht. Te 's-Hertogenbosch sloot de industriespoorlijn Stamlijn De Rietvelden aan.

In Nijmegen zijn er spoorverbindingen met Arnhem en Venlo. De spoorlijn Nijmegen - Kleef is buiten gebruik gesteld.

In december 1920 vond ter hoogte van het toenmalige station Rosmalen een spoorwegongeval plaats. Twee goederentreinen botsten op elkaar. Drie mensen vonden bij dit ongeval de dood.

Ernstiger was de treinramp bij Nijmegen, waarbij op 28 augustus 1979 twee reizigerstreinen tussen station Nijmegen Dukenburg en station Nijmegen frontaal op elkaar botsten. Daarbij waren 8 doden en 36 gewonden te betreuren.

Overzicht van stations langs de lijn (cursief: voormalig station):

De stations Tilburg, 's-Hertogenbosch en Nijmegen waren al eerder aan andere spoorlijnen geopend.

In de dienstregeling van 2025 rijdt tussen Dordrecht en Arnhem twee keer per uur een sprinter, die twee keer per uur wordt aangevuld met een sprinter tussen Wijchen en Zutphen. Daarnaast rijdt er in de spits een aantal sprinters tussen 's-Hertogenbosch en Oss. Tussen Zwolle, Deventer, Zutphen, Arnhem, Nijmegen, Oss, 's-Hertogenbosch, Tilburg, Breda en Roosendaal rijden twee intercity's per uur.

• Lijst van wachtposten aan de spoorlijn Tilburg - Nijmegen
• Lijst van spoorlijnen in Nederland

Zie de categorie Tilburg-Nijmegen railway van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.