Share to: share facebook share twitter share wa share telegram print page

 

Poolster

Zie Poolster (doorverwijspagina) voor andere betekenissen van Poolster.

Een poolster is een ster die zich in een van de hemelpolen bevindt. Voor de noordelijke hemelpool is dat de ster met de naam Poolster, Polaris of alpha Ursae Minoris, die dicht bij het verlengde van de aardas aan de noordelijke hemelpool ligt. Gedurende de nacht lijken alle sterren door de rotatie van de aarde in een baan om de pool heen te draaien. De Poolster beweegt vrijwel niet, zodat deze altijd op dezelfde plaats aan de hemel te vinden is.[1] De Poolster was, voor de ingebruikneming van elektronische systemen zoals gps, van groot belang voor de navigatie. De hoogte van de Poolster aan de hemel is vrijwel gelijk aan de breedtegraad waarop de waarnemer zich bevindt; de zegswijze poolshoogte nemen, is hiervan afgeleid.

De zuidelijke hemelpool heeft geen heldere ster die duidelijk poolster is; de zwakke ster Sigma Octantis in het sterrenbeeld Octant wordt echter wel Polaris Australis genoemd, Zuidelijke Poolster. Het Zuiderkruis (Crux) staat vrij ver van de hemelpool vandaan, maar dankt zijn naam aan de opvallende kruisvorm waarvan de staande poot naar de zuidelijke hemelpool wijst.

De projectie van het precessiepad van de Noordpool op de vaste hemel van het Epoch J2000.0 voor het tijdsinterval van 48000 BCE tot 52000 CE.[2]
baan van de zuidelijke hemelpool tussen de sterren

Door de precessie beschrijft de aardas in ongeveer 25.770 jaar een grote (dubbele) kegel aan de hemel, zodat zowel de noordelijke als de zuidelijke hemelpool in een cirkel bewegen. Hierdoor zullen in de loop van deze periode verschillende sterren de rol van poolster vervullen. Rond het jaar 4100 is dit de ster gamma Cephei, vervolgens Deneb, een heldere ster in Zwaan. In het jaar 14.000 zal Wega, een heldere ster in Lier, de poolster zijn. Daarna duurt het nog ongeveer 12.000 jaar voordat de aardbewoners Polaris weer als nachtelijk oriëntatiepunt kunnen gebruiken.

Door Polaris wordt tegenwoordig vrij nauwkeurig de plaats van de noordelijke hemelpool aangegeven: zij staat nu (Epoche 2000) op minder dan 1 graad van de pool, of anderhalf keer de schijnbare diameter van de maan. De kortste afstand van de Poolster tot de noordelijke hemelpool zal worden bereikt in februari 2102 (0° 27' 37", ofwel minder dan de diameter van de maan).[3]

Noordelijke poolsterren

  • Wega alpha Lyrae (ca. 12.000 v.Chr.)
  • Thuban alpha Draconis (ca. 2800 v.Chr.)
  • Kocab beta Ursae Minoris (ca. 1000 v.Chr.)
  • Polaris alpha Ursae Minoris (2100 n.Chr.)
  • gamma Cephei (ca. 4145 n.Chr.)
  • Adleramin alpha Cephei (ca. 7530 n.Chr.)
  • Wega alpha Lyrae (ca. 14.000 n.Chr.)

Zuidelijke poolsterren

  • De zuidelijke hemelpool heeft geen ster die vergelijkbaar is met de Poolster.
  • omega Carinae (ca. 5770)
  • upsilon Carinae (ca. 6850)
  • Turais (iota Carinae, ca. 8075)
  • delta Velorum (ca. 9240)
Kembali kehalaman sebelumnya


Index: pl ar de en es fr it arz nl ja pt ceb sv uk vi war zh ru af ast az bg zh-min-nan bn be ca cs cy da et el eo eu fa gl ko hi hr id he ka la lv lt hu mk ms min no nn ce uz kk ro simple sk sl sr sh fi ta tt th tg azb tr ur zh-yue hy my ace als am an hyw ban bjn map-bms ba be-tarask bcl bpy bar bs br cv nv eml hif fo fy ga gd gu hak ha hsb io ig ilo ia ie os is jv kn ht ku ckb ky mrj lb lij li lmo mai mg ml zh-classical mr xmf mzn cdo mn nap new ne frr oc mhr or as pa pnb ps pms nds crh qu sa sah sco sq scn si sd szl su sw tl shn te bug vec vo wa wuu yi yo diq bat-smg zu lad kbd ang smn ab roa-rup frp arc gn av ay bh bi bo bxr cbk-zam co za dag ary se pdc dv dsb myv ext fur gv gag inh ki glk gan guw xal haw rw kbp pam csb kw km kv koi kg gom ks gcr lo lbe ltg lez nia ln jbo lg mt mi tw mwl mdf mnw nqo fj nah na nds-nl nrm nov om pi pag pap pfl pcd krc kaa ksh rm rue sm sat sc trv stq nso sn cu so srn kab roa-tara tet tpi to chr tum tk tyv udm ug vep fiu-vro vls wo xh zea ty ak bm ch ny ee ff got iu ik kl mad cr pih ami pwn pnt dz rmy rn sg st tn ss ti din chy ts kcg ve 
Prefix: a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9