Natriumwaterstoffosfaat

Natriumwaterstoffosfaat
Structuurformule en molecuulmodel
Structuurformule van natriumwaterstoffosfaat
Algemeen
Molecuul­formule	HNa2O4P, Na2HPO4
IUPAC-naam	natriumwaterstoffosfaat
Andere namen	dinatriumwaterstoforthofosfaat, dinatriumwaterstoffosfaat, dibasisch natriumfosfaat, natriummonowaterstoffosfaat
Molmassa	141,96 g/mol
CAS-nummer	7558-79-4
EG-nummer	231-448-7
Wikidata	Q418448
Vergelijkbaar met	natriumdiwaterstoffosfaat, natriumfosfaat
Fysische eigenschappen
Aggregatie­toestand	vast
Kleur	wit
Dichtheid	(dihydraat) 2,066 g/cm³
Smeltpunt	250 °C
Oplosbaarheid in water	(bij 20 °C) 77 g/L
Goed oplosbaar in	water
Evenwichtsconstante(n)	pKa = 12.35
Tenzij anders vermeld zijn standaardomstandigheden gebruikt (298,15 K of 25 °C, 1 bar).
Portaal    Scheikunde

(di)Natrium(mono)waterstoffosfaat (Na₂HPO₄) is een natriumzout van fosforzuur. De tellende voorvoegsels ("di" en "mono") worden vaak toegevoegd om verwarring te voorkomen met bijvoorbeeld mononatriumdiwaterstoffosfaat. Strikt genomen volgens de IUPAC-regels is het niet noodzakelijk, maar het effect van de verschillende waterstoffosfaten op de pH van oplossingen is zeer groot. In biologische experimenten is een verkeerd waterstoffosfaat meestal desastreus.

Natriumwaterstoffosfaat is een wit, zeer hygroscopisch poeder dat zeer goed oplosbaar is in water.^[1] Het wordt daarom als antiklontermiddel gebruikt in commerciële, poedervormige producten. Naast de watervrije vorm is de stof commercieel ook verkrijgbaar in verschillende gehydrateerde varianten.^[2]

• Natriumwaterstoffosfaat wordt in sommige ontbijtgranen toegepast om de kooktijd te verkorten.
• Natriumwaterstoffosfaat wordt in combinatie met natriumfosfaat gebruikt om waterkokers en dergelijke vrij te houden van ketelsteen.
• Dinatriumfosfaat is de aangewezen therapie voor koeien met het downer cow syndroom.

Naast het anhydraat zijn een aantal hydraten bekend: