Museum voor Natuurwetenschappen

Museum voor Natuurwetenschappen
Ingang van het museum
Locatie	Brussel
Coördinaten	50° 50′ NB, 4° 23′ OL
Opgericht	1814
Personen
Directeur	Michel Van Camp
Huisvesting
Architect	Janlet, De Vestel, CERAU
Aantal bezoekers	398.241 (2023)
Lid van	Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen
Detailkaart
Officiële website
Portaal    Kunst & Cultuur

Het Museum voor Natuurwetenschappen is een museum in Brussel. Het is eigendom van het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen (KBIN), een internationaal befaamd centrum voor wetenschappelijk onderzoek. Het museum heeft uitgebreide collecties. Het ontvangt jaarlijks ongeveer 350.000 bezoekers, waarmee het een van de drukst bezochte musea van België is.

De stad Brussel opende in 1814 een klein natuurhistorisch museum, gevuld met de verzameling van Karel van Lotharingen (landvoogd van de Oostenrijkse Nederlanden).

In 1846 werd het museum overgenomen door de Belgische Staat en werd aldus het Koninklijk Natuurhistorisch Museum van België opgericht.

Het museum bevindt zich aan de boord van het Leopoldpark in de Vautierstraat 29.

Het Instituut telt kilometers rekken met ongeveer 36 miljoen stukken: 15 miljoen insecten en ongeveer 9 miljoen andere recente ongewervelden (vooral weekdieren).

Blikvanger in het museum zijn de 30 complete exemplaren van de iguanodons van Bernissart. Verder:

• de mammoet van Lier (het grootste mammoetskelet van België);
• het oudste gekend wiskundig voorwerp (het Ishango-beentje);
• de neanderthalers van Spy;
• de hondenschedel van Goyet, afkomstig van het oudste gedomesticeerde dier dat ooit is gevonden;
• enkele walvisachtigen.

Het museum heeft de volgende permanente tentoonstellingen:

De tentoonstelling geeft een beeld van de evolutie van het leven op aarde vanaf het eerste leven in het Precambrium tot de dieren die vandaag op de planeet rondlopen. De galerij zoomt daarbij in op 6 belangrijke hoofdstukken van de evolutie: de cambrische explosie, het rijke waterleven van het devoon, de verovering van het land tijdens het carboon, de woelige zeeën van het jura, de opkomst van de zoogdieren in het eoceen en de impact van de mens in het heden.

In deze zaal wordt er aandacht besteed aan de evolutie van de mens, van de meest primitieve soort (Sahelanthropus tchadensis) tot de hedendaagse mens (Homo sapiens). Daarnaast wordt ook de evolutie van embryo tot volwassene behandeld.

In deze zaal staan enkele opmerkelijke stukken uit de collectie van het museum opgesteld. Er staat o.a.:

• meteoriet uit Antarctica
• een fossiele boomstronk uit het bos van Hoegaarden
• De mammoet van Lier
• het oudste gekend wiskundig voorwerp (het Ishango-beentje)

Hier wordt o.a. het bijna volledige skelet van een hainosaurus (een soort Mosasaurus) tentoongesteld die gevonden werd in de krijtgroeve van Ciply in 1884.

Collectie (2003):

• 25.000 specimens uit het buitenland
• 5000 mineralen die een beeld geven van de Belgische vindplaatsen, waaronder 16 specimens die voor het eerst in België werden ontdekt en beschreven
• de tweelingkristallen van de Drugman-verzameling
• 500 geslepen edelstenen
• 511 meteorieten, waaronder de vier die in België werden gevonden
• enkele kostbare stalen van maanstenen

Bovendien bestaat er een reserve van ettelijke duizenden mineralen bestemd voor uitwisselingen met andere musea. De collectie bevat 3200 verschillende soorten ('meer dan 80% van de soorten die wereldwijd werden beschreven), van honderden variëteiten en van 18 holotypes (dit zijn specimens die zijn gebruikt om een soort te definiëren).

Zie Iguanodon bernissartensis-beenderlagen, Iguanodon en Mantellisaurus voor de hoofdartikelen over dit onderwerp.

In 1878 vond men in het zinkgat "Cran du Midi" van de steenkoolmijn van Bernissart een veertigtal skeletten van een toen onbekende dinosauriër, waarvan het grootste aantal relatief volledig was, maar men vond ook onvolledige skeletten en afzonderlijke skeletdelen. George Albert Boulenger en Pierre-Joseph Van Beneden wezen in 1881 de skeletten toe aan twee soorten: Iguanodon bernissartensis en Iguanodon mantelli (nu Mantellisaurus atherfieldensis).

In de Janletzaal worden de authentieke skeletten van Iguanodon bernissartensis tentoongesteld, verder een uitstekend bewaard skelet van Mantellisaurus atherfieldensis.

Galerij over biodiversiteit ter land, ter zee en in de lucht (opening eind 2018).

Er werden meer dan 1000 soorten schelpen tentoongesteld. De volledige verzameling telt meer dan 9 000 000 exemplaren en behoort tot de drie grootste van de wereld. Een groot deel van deze verzameling is afkomstig van de collectie van Philippe Dautzenberg.

De oorsprong van deze verzameling gaat terug tot 1860, toen tijdens graafwerken voor de uitbreiding van de haven van Antwerpen een groot aantal fossiele walvisachtigen blootgelegd werd, met een ouderdom variërend van 3 tot 8 miljoen jaar. Deze skeletten werden aangekocht en uitgebreid met skeletten van hedendaagse walvisachtigen. De collectie bevat onder andere het skelet van een zeer zeldzame dwergwalvis.

Deze verzameling bevat ongeveer 15.000.000 exemplaren die tot de meeste orden behoren. Deze verzamelingen werden tijdens de eerste helft van de 19e eeuw begonnen en bestaan nu, buiten de "klassieke" exemplaren, uit tienduizenden typen. Deze typen zijn enig en hebben een onschatbare wetenschappelijke waarde. Ze vertegenwoordigen de ene of de meerdere exemplaren die dienden om een soort te bepalen.

De wetenschappelijke bibliotheek van het museum beschikt over een van de grootste natuurwetenschappelijke collecties van West-Europa en telt meer dan 150 000 monografieën en 7000 tijdschrifttitels. Verder bevat de cartotheek ruim 25 000 kaarten van verschillende cartografische disciplines.

• Lijst van musea in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest

• Officiële website

Zie de categorie Muséum des sciences naturelles de Belgique van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.