|
KennismanagementKennismanagement of kennisbeheer is het proces van het creëren, delen, gebruiken en beheren van de kennis en informatie van een organisatie[1]. Het begrip verwijst naar een multidisciplinaire benadering voor het bereiken van organisatiedoelstellingen door kennis optimaal te benutten[2]. Investeringen in kennismanagement richten zich voornamelijk op organisatiedoelstellingen, zoals prestatieverbetering, concurrentievoordeel, innovatie, het delen van geleerde lessen en continue verbetering van de organisatie. Dergelijke investeringen overlappen met organisatorisch leren, maar verschillen hiervan door een grotere focus op het management van kennis als strategisch object en door het bevorderen van kennisdeling. GeschiedenisKennismanagement heeft een lange geschiedenis, bijvoorbeeld in de vorm van discussies op de werkvloer, beroepsgericht onderwijs, discussiefora, bedrijfsbibliotheken, professionele training en mentorprogramma´s. Met het toenemende gebruik van computers in de tweede helft van de 20e eeuw werden specifieke technologische toepassingen ingevoerd voor de verbetering van kennismanagement, zoals kennisbanken, expertsystemen, informatierepositoria, groepsbeslissingsondersteunende systemen, intranet en Computer-supported cooperative work. In 1999 werd het begrip persoonlijk kennismanagement geïntroduceerd. Deze term heeft betrekking op kennismanagement op individueel niveau[3]. OnderzoekKennismanagement als wetenschappelijke discipline maakte opgang in de vroege jaren 1990[4]. Er bestaan verscheidene benaderingen voor kennismanagement afhankelijk van de auteur en het instituut. Onafhankelijk van de denkschool bestaan de kernonderdelen van kennismanagement grofweg uit mensen/cultuur, processen/structuur en technologie. De details verschillen naargelang het gehanteerde perspectief[5]. Perspectieven voor kennismanagement zijn onder meer:
KennismanagementliteratuurDe kennismanagementliteratuur onderscheidt drie niveaus waarop geleerd kan worden: als individu, als groep/organisatie en als maatschappij/wetenschap. IndividueelEr zijn drie manieren waarop individueel geleerd kan worden:
Hoewel de termen single en double loop veel gebruikt worden, zijn er ook auteurs geweest die, met toevoeging van enkele nuanceverschillen, andere termen hanteerden, bijvoorbeeld learning I en learning II (Gregory Bateson[6]), higher en lower level learning (Marlene Fiol en Marjorie Lyles[7]), generatief en adaptief leren (Peter Senge[8]) en tactisch en strategisch leren (Mark Dodgson[9]). Globaal gezien slaan al deze termen op het concept van single en double loop learning. Douglas Hofstadter en Emmanuel Sander stellen dat leren plaatsvindt via analogieën.[10] Dit heeft implicaties voor kennismanagement.[11] Vele organisaties trachten hun ervaringen te verankeren door procedures. Dat lukt slechts in beperkte mate. [12] Als groep of organisatieNonaka en Tackeuchi[13] gaven vier leerprocessen waarbij kennis wordt overgedragen en vergaard.
De achterliggende gedachte van Nonaka en Takeuchi is dat Westerse managers zich meer zouden moeten openstellen voor beelden, metaforen, subjectieve inzichten, ervaringen en intuïties in het leerproces van haar werknemers. Ze zouden af moeten van het idee dat leren slechts bestaat uit onderwijs en training. De lerende organisatie is een voorbeeld van een groep waarin kennis goed overgedragen en vergaard wordt. Dit vereist kennisbeleid en een kennisinfrastructuur. Dimensies Er zijn meerdere conceptuele kaders voor het onderscheiden van verschillende typen kennis. Een voorgesteld kader voor het categoriseren van de dimensies van kennis onderscheidt onbewuste kennis en expliciete kennis[14]. Ikujiro Nonaka introduceerde het SECI-model (Socialisatie, Externalisering, Combinatie, Internalisering), dat uitgaat van een interactie tussen expliciete kennis en onbewuste kennis. In dit model volgt kennis een cyclus waarin onbewuste kennis wordt geëxtraheerd om expliciet te worden, en wordt expliciete kennis ‘geherinternaliseerd´ tot onbewuste kennis. StrategieënOrganisaties kunnen gebruikmaken van diverse strategieën en instrumenten voor kennismanagement, waaronder:
RedenenVeelvoorkomende redenen voor het toepassen van kennismanagement door organisaties zijn[15]:
Zie ookBronnen
Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Knowledge management op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.
|
