Kabinet-Van Zuylen van Nijevelt-Van Heemstra

Kabinet-Van Zuylen van Nijevelt-Van Heemstra
Premier	Jacob van Zuylen van Nijevelt
Beëdiging	14 maart 1861
Demissionair	17 december 1861
Ontslagdatum	1 februari 1862
Voorganger	Van Hall-Van Heemstra
Opvolger	Thorbecke II
Overzicht kabinetten
Portaal    Politiek

Het kabinet-Van Zuylen van Nijevelt-Van Heemstra was een gemengd conservatief-liberaal Nederlands kabinet dat regeerde van 14 maart 1861 tot en met 1 februari 1862.

Dit gemengde kabinet werd geleid door J.P.P. baron van Zuylen van Nijevelt. Hij was een voormalige medestander van Thorbecke, maar was allengs conservatiever geworden. Na zijn aftreden in november 1861 werd de minister van Binnenlandse Zaken, Van Heemstra, kabinetsleider. Ook de liberale minister van Koloniën Loudon behoorde tot de vooraanstaande figuren in het kabinet.

Het kabinet was weinig populair in de Tweede Kamer. In november 1861 werd eerst de begroting van Binnenlandse Zaken verworpen. Het kabinet werd vervolgens ten val geval gebracht, doordat op 21 december 1861 op voorstel van de liberaal Ter Bruggen Hugenholtz met 51 tegen 20 stemmen werd besloten het begrotingshoofdstuk 'Onvoorziene Uitgaven' met de helft te verminderen.

Het conservatieve Tweede Kamerlid Wintgens had eerder de kabinetten die sinds 1853 aan het bewind waren geweest, als volgt getypeerd:

Wij vonden na 1853 achtereenvolgens: gemis van beginselen, verzaking van beginselen, vergissing omtrent beginselen, fusie van beginselen, goochelspel met beginselen, misverstand omtrent beginselen.

Het kabinet erkende Victor Emanuel als koning van Italië, dat door Garibaldi was bevrijd. Omdat de kerkelijke staat daardoor werd bedreigd, lag erkenning gevoelig bij de katholieken.

De Eerste Kamer verwierp een wijziging van de Postwet, omdat zij vreest dat de verlaging van de porto te nadelig is voor de schatkist.