Op 25 oktober 2018 zond Het Klokhuis een aflevering over Wikipedia uit. Dit was de ploeg die het item bij Wikipedia filmde.Opname van het Klokhuis bij ProRail
Het Klokhuis is een educatief jeugdprogramma van de NTR, dat iedere week van maandag tot en met vrijdag in de vooravond wordt uitgezonden op NPO Zapp. Het Klokhuis leert kinderen in de leeftijdscategorie van 7 tot 12 jaar over de wereld om hen heen, in de breedste zin van het woord.
Opzet
Een Klokhuisaflevering bestaat uit twee gedeelten, enerzijds een educatief gedeelte (reportage) en anderzijds veelal komische sketches en liedjes (de dramafragmenten). Per aflevering staat een bepaald onderwerp centraal. Dit onderwerp kan van alles zijn; van de koekjesfabriek tot New York. In het informatieve gedeelte wordt het onderwerp op een begrijpelijke manier uitgelegd. Soms komen er experts over het onderwerp aan het woord, maar vaker doet de presentator of hij zelf de expert is. Dan ziet men bijvoorbeeld dat de presentator een sleutel uit zijn zak haalt en de deur opent van een schakelkast waarover hij uitleg gaat geven.
De sketches en liedjes gaan over hetzelfde thema als de reportage, maar richten zich op de emotionele, morele en ethische aspecten van het onderwerp. Vaak wordt hierin een beetje de spot gedreven met het onderwerp. Af en toe spelen de sketches ook rechtstreeks in op wat er in het educatieve gedeelte gebeurt.
Op maandag gaat de aflevering altijd over het Klokhuis kantoor. In deze afleveringen, die zich op het kantoor afspelen met de kantoorleden Ben, Timo, Wouter & Leonoor, komen bepaalde dingen op een grappige manier aan bod, waarna er een educatief stukje komt over het onderwerp. Vanwege het overlijden in mei 2022 van Gijs de Lange (acteur van Ben), zijn de kantoorleden vervangen door Heleen, Peggy, Luuk en Rodîn.
In 1988 kwam er naast Nederland 1 en 2 een derde net. Dit net was nog helemaal leeg en kon dus gevuld worden met nieuwe programma's. Daar hoorde ook een nieuw kinderprogramma bij. Zo ontstond het idee voor Het Klokhuis, een informatief programma voor kinderen ouder dan zes jaar. Dit volgt Sesamstraat, een programma dat zich richt op kinderen van twee tot zes jaar, op.
De eerste uitzending van Het Klokhuis was op 3 januari 1988 op Nederland 2. De eerste maanden werd het programma alleen op zondag uitgezonden. Toen de nieuwe Nederlandse zender Nederland 3 in april 1988 van start ging, verhuisde Het Klokhuis daarheen. Op deze zender werd Het Klokhuis vanaf toen vijf keer per week uitgezonden.
In 1992 verhuisde het programma naar Nederland 1, samen met de andere NOS-programma's Sesamstraat en het Jeugdjournaal. In 1994 verhuisden de drie programma's terug naar Nederland 3. Met de komst van de kinderzender Z@ppelin in september 2000 werd het programma daarop uitgezonden, vanaf dat moment zeven dagen per week. Sinds september 2005 is het programma op NPO Zapp te zien.
In 1990 dreigde Het Klokhuis vanwege te hoge kosten van het scherm te verdwijnen. Een vaste kijker, een destijds elf-jarig meisje, haalde dertigduizend handtekeningen op om het programma te redden. Bovendien werden er in de Tweede Kamer vragen gesteld. De actie slaagde in haar opzet en het programma bleef.[1]
Op 19 mei 2011 werd een aflevering van Klokhuis in 3D uitgezonden (rood-groen).
Op 3 januari 2023 wijdde Eva Jinek in haar talkshowJinek op de televisiezender RTL 4 uitgebreid aandacht aan Het Klokhuis, dat die dag het 35-jarig bestaan vierde. Gasten die van belang waren en zijn voor Het Klokhuis kwamen uitgebreid aan het woord, afgewisseld met fragmenten uit afleveringen van langer geleden tot vrij recent.
Naam
Het is niet bekend wie de naam Het Klokhuis heeft bedacht. Wel is duidelijk dat men naast de reeds bestaande ‘straat’ van Sesamstraat ook een ‘huis’ wilde hebben. In dat ‘huis’ zouden diverse onderwerpen heel grondig worden uitgelegd. ‘Tot op het bot’ en ‘Je tanden erin zetten’, de link naar het opeten van een appel tot op het ‘klokhuis’, was snel gelegd. Het programma is bedacht door Ben Klokman en Aart Staartjes. De tot het klokhuis opgegeten appel is te zien in het logo van het programma.
Personen
Presentatoren van het educatieve gedeelte
Het educatieve gedeelte van Het Klokhuis is in de loop van tijd in handen van verschillende presentatoren en presentatrices geweest:
De intromuziek van het programma is gecomponeerd door Harry Bannink. Aanvankelijk bevatte het een eigen titelsong, waarvan de tekst was geschreven door Fetze Pijlman en ingezongen door Gerda Havertong. Vanaf januari 1990 bestond de leader uit alleen een instrumentaal stuk, wederom gecomponeerd door Bannink.[4][5] Deze herkenningsmelodie wordt tot op de dag van vandaag gebruikt, al zijn er in 2007 en 2010 wel aangepaste uitvoeringen in gebruik genomen die aansluiten bij de corresponderende leaders.
Podcast
In de podcast van Het Klokhuis gaan de eerste afleveringen over uitvindingen of ontwikkelingen die de wereld veranderd hebben. Of eigenlijk, dingen die we heel gewoon vinden, maar die ontzettend belangrijk blijken te zijn. Zoals een uitvinding tegen stank en viezigheid, een uitvinding om afspraken te maken en een uitvinding voor vakanties naar het buitenland.
Projecten
Vanaf 2001 is Het Klokhuis ook aanwezig op het internet. Sindsdien is het online deel van Het Klokhuis steeds groter geworden. Voorbeelden van online en crossmediale projecten zijn:
Klokhuis Masterclass
In maart 2020, aan het begin van de coronacrisis, maakte Het Klokhuis de Klokhuis Masterclass. Elke schooldag om 15:30 uur ging Het Klokhuis live op het YouTube-kanaal van Het Klokhuis èn op hetklokhuis.nl, waar een Klokhuispresentator vanuit zijn of haar huis een creatieve opdracht uitvoerde met spullen die iedereen in huis heeft. Daarnaast hadden de kinderen ook even contact met de rest van Nederland.
De 4 Vrijheden
In de bijzondere Klokhuisserie De 4 Vrijheden onderzochten presentatoren Pascal Tan en Sosha Duysker wat het betekent om recht te hebben op een veilig leven, een huis, kleding en eten, een vrije mening te hebben en te geloven wat je wilt. Ze gingen op bezoek bij mensen die als kind de Tweede Wereldoorlog hebben meegemaakt en spraken kinderen die uit hun land moesten vluchten voor oorlog en terreur.
Het Klokhuis over de Nationale Parken
In 2019 maakte Het Klokhuis een zevendelige serie over de Nederlandse Nationale Parken. Pascal Tan, Janouk Kelderman en Sosha Duysker lieten in deze serie zien wat er zo bijzonder is aan onze Nationale Parken, en hoe belangrijk het is om de diversiteit in de verschillende landschappen te behouden en beschermen. In samenwerking met de Samenwerkende Nationale Parken (SNP) en het Nationale Parken Bureau (NPB) organiseerde Het Klokhuis op woensdag 1 mei 2019 de Klokhuis Nationale Parken Dag op Stadslandgoed De Kemphaan in Almere. Een dag waarop alle 17 Nederlandse Nationale Parken zich op een centrale plek presenteerde aan kinderen en hun (groot)ouders.
Scheiden
In 2017 maakte Het Klokhuis een speciale vierdelige serie over scheiden. Deze special werd speciaal voor kinderen gemaakt om dit gevoelige onderwerp meer bespreekbaar te maken. Bij de serie werd een speciale website ontwikkeld: ikdurfniettezeggendat.nl. Op deze website kan iedereen anoniem gedachten en gevoelens kwijt op een propje.
Kindermishandeling
In 2013 maakte Het Klokhuis een speciale serie en website over kindermishandeling. Met de aflevering ‘Kindermishandeling, je kunt er wat aan doen’ won Het Klokhuis de Cinekid Kinderkast publieksprijs en de Cinekid Gouden Kinderkastprijs.
Zoek Het Uit!
Zoek Het Uit! is een serie over wetenschappelijk onderzoek. Deze laat niet alleen zien, maar daagt kinderen uit om zelf ook op onderzoek uit te gaan. Naast de afleveringen is er een app waarin kinderen worden uitgedaagd om met huis, tuin en keukenspullen kleine experimenten te doen. Maar ook een website en is er een verdiepend boek met meer verdieping op de afleveringen.
De Klokhuis Gamestudio
In de Klokhuis Gamestudio kunnen kinderen zelf aan de slag met het maken van computergames. Door het zelf te doen, leren ze spelenderwijs wat wel werkt in een game en wat niet.
De Dierenzoeker
De Dierenzoeker is een (mobiele) website en een app speciaal gemaakt voor kinderen. De Dierenzoeker stelt kinderen in staat op een leuke, gemakkelijke en speelse manier namen van dieren te achterhalen. De Dierenzoeker won op donderdag 29 november 2012 de Nationaal Groenfonds Natuurprijs.
Het Klokhuis bouwt
In Het Klokhuis bouwt konden kinderen via de Klokhuis website meedenken over het ontwerp van Het KlokHUIS. Uit meer dan duizend inzendingen werden de beste vijf ontwerpen uitgekozen door een professionele jury onder leiding van RijksbouwmeesterLiesbeth van der Pol. KlokhuisarchitectJord den Hollander heeft de beste ontwerpen samengevoegd tot het uiteindelijke ontwerp. In twaalf afleveringen volgde Het Klokhuis van ontwerp tot oplevering de bouw van het huis. Het klokHUIS staat in het Cascadepark in Almere Poort. Het heeft de vorm van een knalroze taart met een rode koepel. Over de bouw van het klokHUIS is tevens een boek uitgebracht. Hierin staat tot in detail beschreven hoe het klokHUIS is gebouwd. Op deze manier werd aan kinderen op een speelse manier uitgelegd wat er allemaal gebeurt bij het bouwen van een huis.
De Reportagecursus
In de Reportagecursus kunnen kinderen zelf leren hoe zij een Klokhuisreportage kunnen maken. Alle stappen worden uitgelegd: vanaf het idee tot aan het bekijken van de reportage.
Lekker Goedkoop
een game die gemaakt is parallel aan de tv-serie De Slavernij Junior. Deze serie voor kinderen, gemaakt door de NTR, gaat over slavernij en werd in het najaar van 2011 uitgezonden.[6]
Breaking News
Tussen 3 maart 2006 en 28 april 2007 had Het Klokhuis een speciaal onderdeel. In Breaking News werd er steeds op een andere manier een auto kapotgemaakt. Elke aflevering werd gepresenteerd door Bart Meijer. In 13 afleveringen werd er geëxperimenteerd met het slopen van auto’s door middel van verschillende krachten, zoals elektriciteit, luchtdruk en warmte.
Extra dossiers bij speciale afleveringen
Bij extra belangrijke onderwerpen wordt er op de site van Het Klokhuis een uitgebreid dossier samengesteld met aanvullende informatie. Voorbeelden van dergelijke dossiers zijn: epilepsie, dyslexie en astma. Ook komen in deze dossiers vaak kinderen aan het woord die zelf ervaring hebben met bijvoorbeeld een bepaalde ziekte of aandoening.
Overblijf TV
Overblijf TV[dode link] biedt eerder uitgezonden afleveringen van Het Klokhuis aan in hoge kwaliteit die gekeken kunnen worden op het digibord op school. De uitzending blijft de hele dag beschikbaar, waardoor docenten dus zelf kunnen bepalen wanneer de uitzending gestart wordt.
De Klokhuis Sketchstudio
In de Klokhuis Sketchstudio konden kinderen zelf (Klokhuis)sketches maken. De Sketchstudio staat sinds begin 2012 niet meer online.
Eigen projecten
Vanaf maart 2014 zond Het Klokhuis iedere week een aflevering uit over de hersenen.
In het kader van Zapp Your Planet 2014 maakte Het Klokhuis daarnaast vijf afleveringen over plastic. Deze werden uitgezonden op 31 maart en in de eerste week van april.
Het Klokhuis maakt Geschiedenis
In Het Klokhuis maakt Geschiedenis komen de belangrijkste personen, voorwerpen en plekken van vijftig hoogte- en dieptepunten uit de Nederlandse geschiedenis aan bod: