Het seizoen 2016/17 van de Eerste divisie voetbal, officieel onder de naam Jupiler League, ging van start op 5 augustus 2016. Aan de competitie namen twintig clubs deel.
VVV-Venlo werd kampioen en promoveerde zodoende rechtstreeks naar de Eredivisie, terwijl acht andere teams het in een play-off-competitie na afloop van het seizoen tegen elkaar en tegen de nummers 17 en 16 van de Eredivisie opnamen. In het vorige seizoen promoveerde Sparta Rotterdam als kampioen en later wist ook Go Ahead Eagles via de play-offs te promoveren. Daarvoor in de plaats kwamen SC Cambuur, dat als nummer 18 rechtstreeks degradeerde uit de Eredivisie en De Graafschap, dat in de play-offs verloor van Go Ahead Eagles.
Vorig seizoen namen negentien clubs deel aan deze competitie, waaronder twee beloftenteams; vanaf dit seizoen wordt daar met Jong FC Utrecht een derde beloftenteam aan toegevoegd, waardoor in totaal twintig clubs deelnamen aan de Eerste Divisie.[1][2][3][4]Achilles '29 werd een proflicentie geweigerd en neemt, na eerder al drie seizoenen als proef, ook dit seizoen deel als amateurclub.[5]
Vanaf dit seizoen geldt een verplichte promotie/degradatie tussen de Eerste Divisie en de nieuwe Tweede Divisie.[3][4] Achilles '29 degradeerde dit seizoen naar de Tweede Divisie.
Op 18 mei kwam naar buiten dat de licentiecommissie van de KNVB voornemens was de licentie van Eredivisieploeg FC Twente in te trekken wegens "een stelselmatige, opzettelijk misleidende handelwijze van FC Twente om het licentiesysteem te omzeilen en de licentiecommissie om de tuin te leiden. Het was – zogezegd – een onderdeel van haar bedrijfsvoering. Daarbij deinsden FC Twente en haar functionarissen er niet voor terug om overeenkomsten te vervalsen, te werken met onjuiste facturen en misleidende informatie te verstrekken aan de licentiecommissie."[6] Op 26 mei werd duidelijk dat dit voornemen definitief werd[7] en FC Twente dus uit het betaald voetbal gehaald zou worden en opnieuw zou moeten instromen in de Eerste Divisie. FC Twente ging hiertegen bij de rechter in beroep, maar op 10 juni stelde die de licentiecommissie van de KNVB in het gelijk.[8] Een week later, op 17 juni, kreeg FC Twente echter van de beroepscommissie van de KNVB te horen dat alsnog besloten werd dat FC Twente de huidige licentie mag behouden en dus niet verplicht degradeert naar de Eerste Divisie. Wel kreeg FC Twente een boete van 181.000 euro vanwege nieuwe overtredingen van het licentiereglement die sinds december 2015 naar boven waren gekomen. Door dit besluit bleef FC Twente in het seizoen 2016/17 actief in de Eredivisie en was de degradatie van De Graafschap naar de Eerste Divisie definitief. De Graafschap overwoog om in beroep te gaan tegen dit besluit, aangezien de licentiecommissie de club een maand lang had voorgehouden dat ze niet hoefde te degraderen.[9]
In de play-offs om promotie/degradatie wordt door tien ploegen gespeeld om twee plaatsen in de Eredivisie 2017/18. De play-offs worden gespeeld door de nummers 16 en 17 van de Eredivisie 2016/17, vier periodekampioenen (of vervangend periodekampioenen) van de Eerste Divisie 2016/17 en de vier hoogst geplaatste teams zonder periodetitel in de Eerste Divisie. De vier laagst geplaatste teams uit de Eerste Divisie nemen het in de eerste ronde tegen elkaar op. De beide winnaars gaan door naar de tweede ronde en spelen tegen de nummers 16 en 17 van de Eredivisie, de vier hoogstgeplaatste teams uit de Eerste Divisie spelen onderling om plaatsen in de finale. Vanuit deze ronde gaan er vier teams door naar de derde ronde, waar wordt gespeeld om twee plaatsen in de Eredivisie. Als de kampioen een periodetitel heeft gewonnen dan neemt het volgende team van het eindklassement die plaats in.
Periodekampioenen
Na elke 9 wedstrijden kan het team met het hoogste aantal punten een periodetitel behalen. De laatste 2 speelrondes (speelronde 37 en 38) tellen niet mee voor een periodetitel.
Periode 1: Jong PSV (Het play-offticket wordt aan het einde van de reguliere competitie gegeven aan het best geklasseerde team in de reguliere ranglijst, omdat het voor Jong PSV niet is toegestaan om te promoveren en omdat VVV al zeker is van promotie)
Periode 2: VVV-Venlo (Helmond Sport naar de play-offs, omdat VVV al in de eerste periode een play-offtitel had behaald)
Periode 3: Jong Ajax (Het play-offticket wordt aan het einde van de reguliere competitie gegeven aan het best geklasseerde team in de reguliere ranglijst, omdat het voor Jong Ajax niet is toegestaan om te promoveren en omdat VVV al zeker is van promotie)
↑De Graafschap moest op vrijdag 21 oktober 2016 de thuiswedstrijd tegen Helmond Sport zonder publiek spelen. De aanleiding hiervoor was het wangedrag van enkele fans tijdens de nacompetitiewedstrijd tegen Go Ahead Eagles enkele maanden eerder.