Dimangaandecacarbonyl

Dimangaandecacarbonyl
Structuurformule en molecuulmodel
Algemeen
Molecuul­formule	C10O10Mn2
IUPAC-naam	dimangaandecacarbonyl
Andere namen	decacarbonyldimangaan, mangaancarbonyl
Molmassa	389,99 g/mol
SMILES	[Mn].[Mn].[C-]#[O+].[O+]#[C-].[O+]#[C-].[O+]#[C-].[O+]#[C-].[O+]#[C-].[O+]#[C-].[O+]#[C-].[O+]#[C-].[O+]#[C-]
CAS-nummer	10170-69-1
EG-nummer	233-445-6
Wikidata	Q2984452
Vergelijkbaar met	direniumdecacarbonyl
Fysische eigenschappen
Aggregatie­toestand	vast
Kleur	geel
Dichtheid	1,75 g/cm³
Smeltpunt	154-155 °C
Onoplosbaar in	water
Tenzij anders vermeld zijn standaardomstandigheden gebruikt (298,15 K of 25 °C, 1 bar).
Portaal    Scheikunde

Dimangaandecacarbonyl is een carbonylcomplex van mangaan met de chemische formule Mn₂(CO)₁₀. Het is een symmetrische verbinding die bestaat uit twee Mn(CO)₅-groepen die een piramide met vierkante basis vormen en die verbonden zijn met een mangaan-mangaanbinding. Mangaan is in deze verbinding aanwezig in oxidatietoestand nul.

Dimangaandecacarbonyl kan bereid worden door de reactie van mangaancyclopentadienyltricarbonyl met natrium in een overmaat pyridine, gevolgd door reactie met koolstofmonoxide onder druk, aanzuring met zwavelzuur en oxidatie met luchtzuurstof.^[1]

Men kan het ook bereiden door de reductie van mangaan(II)jodide met magnesium of een Grignard-reagens in de aanwezigheid van koolstofmonoxide onder verhoogde druk.^[2][3]

Het is een goudgele kristallijne stof, met monokliene kristallen. Ze is onoplosbaar in water maar oplosbaar in de meeste organische oplosmiddelen.^[3] Bij verwarming begint de stof vanaf circa 110°C langzaam te ontleden, waarbij het giftige koolstofmonoxide vrijkomt. Ze is stabiel te bewaren onder een koolstofmonoxide-atmosfeer. Het smeltpunt ligt rond 154-155°C.

De stof is gebruikt als antiklopmiddel in benzine,^[3] als katalysator^[4] en als initiator voor de polymerisatie van acrylische monomeren zoals methylmethacrylaat.^[5]

Dimangaandecacarbonyl is een belangrijke verbinding in de organomangaanchemie: er worden vele andere organomangaanverbindingen uit afgeleid.