Share to: share facebook share twitter share wa share telegram print page

 

Dag-nachtgrens

Aarde en maan met hun dag-nacht grens

De dag-nachtgrens, ook wel bekend als de terminator of schemerzone, is een fictieve verschuivende lijn die de nacht en de dag op een planeet van elkaar scheidt. Op Aarde is deze grens een ruwweg cirkelvormige lijn met een diameter gelijk aan die van de Aarde. Met uitzondering van de poolgebieden passeert de grens elk gebied op Aarde tweemaal binnen 24 uur: bij zonsopkomst en bij zonsondergang.

De dag-nachtgrens wordt gedefinieerd als de meetkundige plaats op een planeet of maan waar de lijn door de zon of ster tangent is. De lijn scheidt de delen van de Aarde waar de zon schijnt van de delen waar de zon niet schijnt. De locatie van de grens verandert door de rotatie van de Aarde zelf, en de rotatie van de Aarde om de zon. De grens varieert ook per jaargetijde vanwege de hoek van de aarde ten opzichte van de zon.[1]

De oriëntatie van de dag-nachtgrens tussen het noordelijk- en zuidelijk halfrond varieert per seizoen.

Op de evenaar verschuift de dag-nachtgrens bij een plat oppervlak (zonder obstakels zoals bergen) met een snelheid van 1600 kilometer per uur. De snelheid kan nabij obstakels groter lijken dankzij de schaduw die dit obstakel werpt op het landschap erachter. Naar de polen toe verschuift de grens steeds langzamer, tot bijna nul kilometer per uur (resulterend in 24 uur zonlicht of 24 uur duisternis)[2][3]

De Concorde en de Tupolev Tu-144 zijn de enige passagiersvliegtuigen die de maximumsnelheid van de dag-nachtgrens kunnen overtreffen. Tragere voertuigen kunnen de grens echter ook voorblijven bij een hogere breedtegraad. Vlak bij de polen is de grens lopend bij te houden.

Bestudering van de dag-nachtgrens kan informatie opleveren over het oppervlak van een planeet. De aanwezigheid van een atmosfeer kan bijvoorbeeld een verstrooide grens opleveren.

Radioamateurs maken vaak gebruik van de omstandigheden op de dag-nachtgrens om berichten over lange afstanden uit te zenden. Onder goede omstandigheden kunnen radiogolven langs de dag-nachtgrens naar antipodale punten reizen. Dit komt vooral omdat de D-laag, die normaal hoogfrequente signalen absorbeert, snel verdwijnt aan de donkere kant van de grens.[4]

Zie ook

Zie de categorie Terminator van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
Kembali kehalaman sebelumnya


Index: pl ar de en es fr it arz nl ja pt ceb sv uk vi war zh ru af ast az bg zh-min-nan bn be ca cs cy da et el eo eu fa gl ko hi hr id he ka la lv lt hu mk ms min no nn ce uz kk ro simple sk sl sr sh fi ta tt th tg azb tr ur zh-yue hy my ace als am an hyw ban bjn map-bms ba be-tarask bcl bpy bar bs br cv nv eml hif fo fy ga gd gu hak ha hsb io ig ilo ia ie os is jv kn ht ku ckb ky mrj lb lij li lmo mai mg ml zh-classical mr xmf mzn cdo mn nap new ne frr oc mhr or as pa pnb ps pms nds crh qu sa sah sco sq scn si sd szl su sw tl shn te bug vec vo wa wuu yi yo diq bat-smg zu lad kbd ang smn ab roa-rup frp arc gn av ay bh bi bo bxr cbk-zam co za dag ary se pdc dv dsb myv ext fur gv gag inh ki glk gan guw xal haw rw kbp pam csb kw km kv koi kg gom ks gcr lo lbe ltg lez nia ln jbo lg mt mi tw mwl mdf mnw nqo fj nah na nds-nl nrm nov om pi pag pap pfl pcd krc kaa ksh rm rue sm sat sc trv stq nso sn cu so srn kab roa-tara tet tpi to chr tum tk tyv udm ug vep fiu-vro vls wo xh zea ty ak bm ch ny ee ff got iu ik kl mad cr pih ami pwn pnt dz rmy rn sg st tn ss ti din chy ts kcg ve 
Prefix: a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9